Lichaamstaal onder de loep. Wat we van experts kunnen leren

Iedereen communiceert met woorden. Iedereen heeft iets te vertellen, maar is wat we zeggen wel een goede afspiegeling van wat we eigenlijk menen? Volgens experts op het gebied van de lichaamstaal vertelt ons lichaam vaak een heel ander verhaal. Als wij die lichaamstaal wat beter gaan begrijpen kunnen we ons heel wat moeilijkheden en verrassingen besparen. Oud FBI agent Joe Navarro schreef er een boek over.

Onze mond vertelt niet het hele verhaal

Bijna al onze communicatie gaat toch zeker via de mond? Dat zou je wel denken, maar wetenschappers hebben iets anders aangetoond. Slechts 7% van onze daadwerkelijke communicatie geschiedt verbaal. De manier waarop we iets zeggen of de toon die we gebruiken, zegt meer over wat we werkelijk bedoelen, namelijk 38%.
Maar de beste indicator van wat we eigenlijk bedoelen komt van onze lichaamstaal. 53% van onze communicatie gaat via het lichaam.

Die taal kun je leren

Niet wat we zeggen, maar hoe we het zeggen en wat ons lichaam doet terwijl we het zeggen, vertelt het echte verhaal. Als wij die taal onder de knie krijgen zullen we de mensen in onze directe omgeving heel wat beter begrijpen.
Dat leer je natuurlijk niet zomaar. Net zo goed als het tijd kost om een nieuwe taal te leren, vereist het een hoop oefening om deze kunst goed onder de knie te krijgen.
Volgens verschillende experts is het goed bestuderen van je eigen huisdieren al een zinvolle oefening, want huisdieren kunnen je niet verwarren met hun mooie praatjes, terwijl ze eigenlijk iets heel anders bedoelen. Die moeten het bijna volledig van hun lichaamstaal en manier van kijken hebben.

Micro expressies

De lichaamstaal heeft bijna alles te maken met wat de wetenschap ‘micro- expressies’ noemt. Dit zijn hele kleine, automatische reacties in het lichaam die maar een fractie van een seconde duren en die wij als mensen eigenlijk nauwelijks of niet kunnen beheersen. Het knipperen met de ogen, een gespannen houding met de handen of een vertrokken mond, zijn allemaal voorbeelden van micro-expressies, die iemand die erop getraind is om die taal te lezen, te helpen om er achter te komen wat de ander werkelijk denkt.

Joe Navarro: “What everybody is saying”

Het is duidelijk dat dit een kunst is die zeer zeker de moeite waard is. Als een baas iemand voor zich heeft tijdens een sollicitatiegesprek kan het zeer zinvol zijn om er achter te komen wat de sollicitant werkelijk meent, want bijna elke sollicitant zal zichzelf zo goed mogelijk proberen te verkopen met zijn woorden.
Oud- FBI agent Joe Navarro mag zichzelf een expert op dit gebied noemen en heeft heel wat misdaden kunnen oplossen door zijn kennis op het gebied van de lichaamstaal. Hij heeft er een boek over geschreven, genaamd: “What everybody is saying.”

Achtergrond

Joe Navarro werd in 1953 in Cuba geboren en vluchtte met zijn ouders naar Amerika toen hij acht jaar was. Joe sprak in die tijd geen woord Engels en moest zich staande zien te houden in een vijandige wereld waarin hij zich niet verstaanbaar kon maken door middel van woorden. Zodoende leerde hij al van jongs af aan om goed te kijken naar de mensen om zich heen en naar wat hun lichaamstaal hem vertelde. Zo leerde hij welke mensen niets in hem zagen en op welke mensen hij kon vertrouwen. Op 23- jarige leeftijd kreeg hij een baan bij de FBI, waar hij 25 jaar lang gewerkt heeft.
In 2003 begon Joe Navarro lezingen te geven over het onderwerp lichaamstaal. Hij is inmiddels wereldwijd een alom gerespecteerd expert op dit gebied.

Voorbeelden uit de praktijk

Een zakenbespreking

Zijn boek geeft een overvloed aan interessante voorbeelden.
Ze beschrijft hij hoe hij recentelijk werd ingehuurd door een groot bedrijf dat met een buitenlandse klant in onderhandeling was. Er waren miljoenen Euro’s mee gemoeid. Er werd hem gevraagd om tijdens de besprekingen aanwezig te zijn en de directie te laten weten als hij iets bijzonders ontdekte aan de lichaamstaal van de potentiële klant. Alles ging goed totdat er een bepaald punt ter sprake kwam, waarbij het Joe Navarro opviel dat de onderhandelaar een gespannen gelaatstrek vertoonde. Hij maakte er notitie van en speelde dit tijdens de onderhandelingen door naar de directie en gaf aan dat dit punt problematisch was en meer aandacht verdiende. Uiteindelijk bleken er inderdaad ettelijke addertjes onder het gras te zitten, die moesten worden opgeruimd om een goede overeenkomst te kunnen sluiten.

De moord met de ijspriem

Hij beschrijft ook hoe hij een moeilijke moord oploste die gepleegd was met een ijspriem. Er waren meerdere verdachten en het onderzoek liep vast. Uiteindelijk somde hij bij ieder van de verdachten een grote lijst met voorwerpen op, waaronder het moordwapen. Er stond van alles op de lijst. Een hamer, een mes, een honkbalknuppel en natuurlijk ook de ijspriem. De mensen die niets met de moord te maken hadden vertoonden geen enkel afwijkend gedrag, maar toen de man die later de moordenaar bleek te zijn, de ijspriem zag, vertrok zijn oog een fractie van een seconde. Joe Navarro had het gezien en het gaf hem de indicatie dat hij bij deze man moest zijn en zich op hem moest concentreren.

Een verkrachtingszaak met dodelijke afloop

In een ander onderzoek, een verkrachtingszaak met dodelijke afloop, vroeg hij aan de hoofdverdachte om precies te beschrijven wat er gebeurd was. De man leek een goed alibi te hebben, maar toen hij zijn versie van de gebeurtenis gaf, vertelde zijn lichaam een ander verhaal dan zijn mond. De verdachte zei dat hij linksaf een veld was ingeslagen, maar terwijl hij het zei wees hij met zijn hand heel kort naar rechts, wat precies in de richting van de plaats was waar het slachtoffer zich bevond. Het was de indicatie die de detective nodig had om de verdachte scherper te gaan ondervragen en het leidde uiteindelijk tot de bekentenis.

Conclusie

Joe Navarro geeft aan dat de kunst van het lezen van de uitdrukkingen van het menselijk lichaam niet onderschat mag worden en dat een verkeerd gebruik tot problemen kan leiden. Desalniettemin is het, aldus Joe Navarro, voor ieder weldenkend mens heel goed mogelijk om meer te leren over deze belangrijke taal en zichzelf en zijn geliefden beter te beschermen en zich staande te houden in een onpersoonlijke wereld. Micro-expressies komen vaak voort uit het onderbewustzijn en kunnen niet of nauwelijks bestuurd worden en geven een betrouwbaar beeld van wat er in ons omgaat. Maar net als bij elk ander vakgebied is het noodzakelijk er de nodige tijd in te steken. Naar het schijnt is de Amerikaanse televisieserie “Lie to me”, met de acteur Tim Roth deels geïnspireerd op een aantal ervaringen van Joe Navarro.