Tolk als simultaan of consecutief vertaler
Een tolk is een vertaler maar een vertaler hoeft geen tolk te zijn. Beiden vertalen vanuit een bepaalde taal naar een andere taal. Maar bij een tolk gaat het om het gesproken woord dat ook na de vertaling weer uitgesproken wordt en bij een vertaler gaat het om iets wat op schrift staat en ook na de vertaling op schrift wordt gesteld. Tolken en vertalers worden ingezet als iemand een taal niet spreekt of kan lezen. Er zijn twee manieren van vertolken namelijk simultaan of consecutief. Een speciaal soort tolk is een doventolk waarbij geen sprake is van klinkende woorden maar van gebarentaal.
Soorten tolkdiensten
Tolkdiensten kunnen op verschillende manieren worden verricht:
- Per telefoon: Voor deze dienst wordt meestal telefonisch een afspraak gemaakt voor het tijdstip waarop een tolk wordt ingezet. Sommige tolken zijn ook direct beschikbaar.
- Op locatie: De tolk is dan persoonlijk aanwezig.
- Congrestolkdienst: Hierbij is dikwijls sprake van verschillende talen en wordt in elke taal getolkt. Het bureau dat de tolken levert beschikt ook over de nodige apparatuur en tolkencabines van waaruit de tolken het congres kunnen volgen en kunnen vertalen zonder storend effect.
Inzetten van tolken
Het inzetten van tolken gebeurt vaak bij:
- Patiënten: Indien de arts of behandelaar de taal van de patiënt niet spreekt.
- Binnen een organisatie of bedrijf: Ingeval (tijdelijk) met mensen van verschillende nationaliteiten wordt gewerkt die elkaars taal niet spreken.
- Zakenrelaties: Om tot betere resultaten te komen en goede overeenkomsten te kunnen afsluiten. Ook om sneller te kunnen handelen.
- Handelsdelegaties: Tolken gaan heel vaak mee bij handelsdelegaties naar het buitenland naar landen waar Engels niet als voertaal wordt gesproken.
Taalbeheersing en kennis
Een tolk dient uiteraard te beschikken over een uitstekende taalbeheersing mede omdat hij slechts enkele seconden tijd heeft om na te denken over de vertaling en er geen tijd is voor correcties. Daarnaast is het in veel gevallen noodzakelijk om ook kennis te hebben van het onderwerp van de gesprekken en op de hoogte te zijn van vaktermen.
Simultaan of consecutief vertalen door tolk
Er bestaan twee verschillende manieren van vertalen door een tolk namelijk het gelijktijdig of simultaan vertalen en het opeenvolgend of consecutief vertalen.
Gelijktijdig of simultaan
Bij simultaan vertalen wordt datgene dat door de tolk wordt gehoord in een bepaalde taal meteen omgezet naar een andere taal. Bij het vertalen op die manier is er in principe geen tijd om te corrigeren. Simultaan vertalen komt veel voor bij grote bijeenkomsten. Elke tolk zit daarbij in een cabine waar de tolk via een hoofdtelefoon de spreker hoort en nagenoeg gelijktijdig een vertaling inspreekt in een microfoon. Toehoorders kunnen dan door middel van een schakelaar de juiste taal kiezen. Deze vorm van vertalen vergt veel concentratie van de tolk.
Opeenvolgend of consecutief
Bij deze manier van vertolken vertaalt de tolk zin voor zin. Vertolken op deze manier komt vaak voor als een spreker een zaal vol mensen toespreekt in een buitenlandse taal. Op die manier duurt een toespraak uiteraard twee keer zo lang. Een alternatief wordt wel toegepast door niet voortdurend per zin te vertalen maar af en toe een samenvatting te geven van voorgaande uitspraken. Zin voor zin vertalen komt ook voor bij tweegesprekken bijvoorbeeld tussen regeringsleiders waarbij de tolk enigszins op de achtergrond staat of zit maar op een zodanige plek dat hij goed verstaanbaar is. Overigens wordt in een dergelijke situatie ook wel simultaan vertalen toegepast.
Beëdigde gerechtstolk
Een speciaal soort tolk is de gerechtstolk. Omdat volgens de Nederlandse wet een proces alleen in het Nederlands mag worden gevoerd is er een gerechtstolk nodig als de verdachte, getuige of civiele partij geen Nederlands kent. Een gerechtstolk doet in principe vergelijkbaar werk als andere tolken maar moet vooraf worden beëdigd.