Werken in Duitsland

Er werken duizenden Nederlanders in het buitenland. De meeste daarvan werken in Duitsland. Als men in Duitsland werkt en daar ook woont, gelden alle regelingen als voor een Duitse ingezetene. Blijft men echter in Nederland wonen, heeft men met vele regelingen en uitzonderingen te maken. Dit artikel zet de belangrijkste voor je op een rijtje, inclusief de grootste voordelen en nadelen van het werken in Duitsland.

De eerste stap

Werken in Duitsland gebeurt meestal naar aanleiding van een van de volgende oorzaken:

• Men woont dicht bij de grens
• In Duitsland zijn meer mogelijkheden in jouw beroep
• Er doet zich een bijzondere gelegenheidvoor

Hoewel er financiele voordelen kunnen zijn, zal dit zelden een drijfveer zijn om in Duitsland te gaan werken, toch is er ook een groep mensen die om deze reden actief op zoek gaat naar een baan in Duitsland.

Grootste culturele verschillen tussen werken in Nederland en Duitsland

Taal

In Duitsland spreekt men Duits. Vroeger was dit een groter struikelblok dan tegenwoordig. Mensen in de grensstreek hebben altijd al goed met Duitsers kunnen communiceren maar overige Nederlanders moesten behoorlijk goed Duits kunnen spreken om zich staande te houden. De huidige generatie Duitsers is duidelijk flexibeler: ze spreken sowieso hun buitenlandse talen beter (voornamelijk Engels), maar ook zijn ze eerder bereid en in staat om "steenkolenduits" te verstaan. Toch zal men in het algemeen behoorlijk goed Duits moeten spreken om op de werkvloer te kunnen functioneren.

Regelgeving

In Duitsland is alles meer gereguleerd dan in Nederland. Het begint al met het dagelijks leven. Men mag geen auto op straat wassen en voor het maaien van je grasveld zijn strikte tijden vastgelegd. Zo zijn er veel regeletjes waar men langzaam achter komt. De Duitse belastingwetten zijn de uitgebreidste en waarschijnlijk ook de meest ingewikkelde ter wereld. Het invullen van een belastingformulier, hoewel het tegenwoordig ook electronisch kan, is een hele opgave en vooral als buitenlander laat met zich het beste goed voorlichten. Steuerberater zijn duur en doen relatief weinig voor hun geld. Een van de redenen is dat als ze advies geven, ze ook verantwoordeijk zijn voor de gevolgen, dus doen ze niet vrijblijvend maar alles na grondig onderzoek, wat tijd en geld kost. Ook op het werk krijgt men met de strenge wetgeving en aanvullende regels te maken. Hier zijn zaken bij, waar men in Nederland nooit op zou komen. Het lastige is om erachter te komen welke regels echt nageleefd moeten worden en welke door niemand worden aangehouden.

Financiele verschillen

Salaris

In de regel worden in Duitsland hogere salarissen betaald dan in Nederland. De verschillen zijn echter groot, afhankelijk van de beroepsgroep, ervaring maar ook regionaal. In het zuiden (waar ook de kosten van levensonderhoud hoger zijn) worden hogere salarissen betaald en in het oosten juist weer lagere. Als voorbeeld: een beginnend ingenieur die in de autoindustrie in Zuid-Duitsland gaat werken, kan op bijna het dubbele aanvangssalaris rekenen als in Nederland.

Kosten van levensonderhoud

In beginsel zijn veel zaken ongeveer even duur, zoals eten en drinken, zowel binnens- als buitenshuis. Wonen is in Duitsland wat goedkoper maar men moet dan wel de grote steden mijden, hier liggen de kosten op een vergelijkbaar niveau als Nederland. Een keine tweede woning, waar men enkele nachten per week verblijft, is redelijk betaalbaar en in principe aftrekbaar van de belasting. Autorijden is een stuk goedkoper, vooral door het ontbreken van BPM en de lagere wegenbelasting. Omdat men sneller mag rijden vallen daarentegen de brandstofkosten soms weer tegen. Een auto van de zaak (dit is de enige uitzondering wanneer men met een Duits gekentekende auto in Nederland mag rijden) is kwa bijtelling in principe goedkoper maar omdat de bijteling mede afhangt van de afstand wonen-werken, kan dit voor in Nederland wonenden oplopen tot 50%.

Belasting

Belasting is kwa niveau vergelijkbaar met Nederland maar er zijn ook grote verschillen, afhankelijk van de gezinssituatie. Alleenstanden worden het zwaarst belast, net als tweeverdieners. Als een van de ouders werkt, heeft men een fors belastingvoordeel. Voor Nederlanders kan dit een extra voordeel opleveren. Als de minstverdienende in Nederland minder dan een bepaalde drempel verdient, telt zij (hij) in Duitsland als zonder inkomen. Het kan dus netto voordelig zijn om wat minder te gaan werken. Een ander pluspunt is dat men in Duitsland nog kinderatrek kent (in 2010 ronde 7000 euro per jaar) en dat dit bovendien ook tijdens de studie doorloopt. Reiskosten woon-werk zijn ook aftrekbaar, zonder de in Nederland geldende afstandlimiet, zelfs voor mensen met een auto van zaak. Deze auto zelf leidt echter weer tot een bijtelling (zie ook boven)
Het grootste minpunt is waarschijnlijk het ontbreken van de hypotheekrente als aftrekpost. Een in Nederland werkende partner kan echter wel de volledige som aftrekken (meestal tegen lager tarief).

Sociale zekerheden

Is in Duitsland ook weer vergelijkbaar met Nederland. Voor de ziektekostenverzekering kent men hier nog iets dat vergelijkbaar is met ons oude ziekenfonds. Kosten zijn relatief hoog, ongeveer 15% van het salaris. Komt men boven de "ziekenfondsgrens" dan kan men ook een particuliere verzekering nemen. Deze zijn ook duur maar geven meestal beter dekking en betere doktoren (Hauptartz). Als men gebruik maakt van het ziekenfonds (verplicht of vrijwillig) krijgt men ivm een verdrag met Nederland, gratis een CZ zorgpas, waarmee men in Nederland een basisverzekering heeft en men gewoon naar de eigen dokter kan gaan.
Ook voor andere sociale verzekeringen zijn er verdragen, zoals dat men gewoon onder de Nederlandse werkloosheidswet valt.
Iedereen die in Duitsland werkt, bouwt een staatspensioen op, per gewerkt jaar. Dit geldt pas na 5 jaar werken maar ook hier is voor grensarbeiders weer een speciale regeling, waardoor deze rechten per direct worden opgebouwd. Om een compleet overzicht te krijgen van alle gevolgen voor de sociale zekerheid moet men veel uitzoeken. Een hulp hiervoor is Eures