Effectief leren netwerken

Netwerken is het proces van het vergroten van de eigen sociale cirkel. Effectief netwerken bestaat zowel uit geven als nemen en gaat verder dan het uitdelen van visitekaartjes. Bij effectief netwerken wordt een sociale cirkel opgebouwd die om ondersteuning kan vragen, maar die ook om ondersteuning gevraagd kan worden. Bij het zoeken van een nieuwe baan of ondersteuning bij het zoeken van nieuwe werkgerelateerde contacten kan een goed netwerk van grote betekenis zijn. Dit artikel geeft tips voor effectief netwerken.

Wanneer netwerken?

Netwerken kan overal. Op alle gelegenheden waar onbekende personen te vinden zijn, kan er genetwerkt worden. Het kan dus op verjaardagen, werkgerelateerde bijeenkomsten, workshops, masterclasses en nog vele andere gelegenheden. Belangrijk is wel om altijd goed voorbereid te zijn op dergelijke netwerk bijeenkomsten. Weet van tevoren wat je eigen "pitch" zal zijn bij deze gelegenheid en zorg dat je eigen visitekaartjes e.d. op zak hebt. Een eigen "pitch" is een effectieve manier om jezelf goed te verkopen bij het netwerken. Deze pitch moet niet te lang zijn, maximaal 1 minuut, en moet beschrijven wat je op dit moment doet. Zorg daarbij dat er in de pitch een interessante "hook" zit, zodat mensen geïnteresseerd raken en door willen vragen. Om eigen kwaliteiten te benadrukken zonder arrogant te lijken, kunnen de eigen kwaliteiten naar voren gebracht worden door te vertellen wat anderen over je zeggen. Bijvoorbeeld "mijn collega's noemen me nauwkeurig en analytisch sterk".

Lichaamstaal en houding

Bij het netwerken is een goede lichaamstaal en goede houding van groot belang. Uit onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat het IQ van lachende personen zo'n 10 tot 20 punten hoger wordt ingeschat. Belangrijk bij het vertonen van een goede lichaamstaal is verder dat deze congruent is met je eigen persoonlijkheid. Vraag bijvoorbeeld enkele personen wat hun eerste indruk van jou is; deze indrukken zijn dezelfde indrukken die je afgeeft bij het netwerken. Bouw de sterke eigenschappen uit deze indrukken uit en probeer minder sterke eigenschappen wat naar de achtergrond te dringen, zonder hierbij de eigen persoonlijkheid uit het oog te verliezen. Tevens geeft onderzoek aan dat het recht houden van het lichaam, rechte schouders en het hoofd recht, het zelfvertrouwen verhoogt; door de lichaamshouding dus aan te passen op een zelfverzekerdere houding, veranderd ook het echte zelfvertrouwen. Probeer mensen ook aan te kijken; vaak kijken mensen weg als ze geïntimideerd zijn door bijvoorbeeld de status op positie van een ander. Als iemand recht aankijken lastig is, kijk dan tussen de ogen; dit is minder lastig en zorgt toch voor een zelfverzekerde blik. Een eerste handdruk is ook belangrijk; veel mensen geven uit respect of onzekerheid een te slappe handdruk. Dit kan voor de ander vervelend overkomen of kan overkomen alsof je geen sterke persoonlijkheid hebt. Een goede stevige handdruk geeft een goede eerste indruk en geeft de ander ook de indruk dat je de moeite waard bent om mee te praten.

Iemand aanspreken

Het aanspreken van een ander is vaak het grootste euvel bij netwerken. Vaak denken mensen dat iemand anders helemaal niet op hen zit te wachten. Dit gaat echter niet op bij netwerken; iedereen heeft iets te bieden voor een ander, waardoor het niet vaak zal voorkomen dat iemand echt niet zit te wachten op een gesprek met iemand anders. Ook de meest indrukwekkende of beroemde personen hebben behoefte aan sociaal contact. De angst dat een ander wellicht niet zit te wachten op het maken van contact is in deze dus contraproductief en fictief. De makkelijkste manier om contact te maken met iemand is door het zoeken van overeenkomsten. Stel veel vragen. Bij een onbekende persoon is het bijvoorbeeld goed om korte opmerkingen/vragen te maken over een gebeurtenis of situatie die beiden delen. Dit kan het weer zijn, de kwaliteit van de wijn, een schilderij aan de muur; alles wat op dat moment een overeenkomst is. Bij een bekend persoon, bijvoorbeeld een schrijver, kan de eerste vraag relateren aan recent werk of aan andere zaken die een gedeelte interesse verbeelden. In alle gevallen is het van belang om op zoek te gaan naar overeenkomsten, omdat overeenkomsten zorgen voor een makkelijker en vloeiender gesprek. Een overeenkomst kan op detailniveau liggen, bijvoorbeeld dat beiden houden van jaren vijftig Wurlitzer jukeboxen. Een overeenkomst kan ook op een wat globaler niveau liggen; beiden houden bijvoorbeeld van muziek. Bij het maken van contact is het belangrijk om het principe LSD te hanteren. LSD staat voor:

• Luisteren
• Samenvatten
• Doorvragen

Dus je stelt een vraag, luistert goed naar het antwoord. Vat dit eventueel samen en vraagt daarna door. Dit kan gaan zoals in het volgende voorbeeld:
Zelf: "In uw laatste film staat een Wurlitzer in de caféscene, is dit een van uw interesses?"
Ander: "Ik heb in mijn jeugd veel jukeboxen gezien in de verschillende kroegen die ik afging; die oude Wurlitzers vertegenwoordigen voor mij mijn eigen jeugd, zelf heb ik er nu ook een thuis"
Zelf: "U heeft vroeger dus veel jukeboxen gezien, welk type heeft u zelf?"

Zoals in het voorbeeld naar voren komt, wordt er eerst een vraag gesteld om een overeenkomst in interesses te vinden. In dit geval is het meteen een zeer specifieke vraag, maar dit hoeft natuurlijk niet. Na het antwoord wordt middels het samenvatten weergegeven dat er ook echt geluisterd is en ook echt interesse is, daarna wordt dit gebruikt om door te vragen. Uiteindelijk zal deze strategie er ook toe leiden dat de ander ook vragen terug zal stellen. In bovenstaand voorbeeld zal de ander uiteindelijk geneigd zijn om ook vragen terug te stellen naar de interesse voor jukeboxen of de eigen jukebox.

Overige tips

Na het netwerken kan het zijn dat er iemand gevonden is die interessant genoeg is om toe te voegen aan sociale netwerken, zoals LinkedIn. Maak hierbij een persoonlijke uitnodiging die refereert aan het gehouden gesprek; een standaarduitnodiging kan gezien worden als een teken van desinteresse en koude zakelijkheid.

Het kan zijn dat je zelf worstelt met gedachten die effectief netwerken in de weg zitten, bijvoorbeeld omdat je denkt dat je niet goed kunt spreken tegen anderen of omdat je denkt dat je niet interessant bent voor anderen. Om deze improductieve gedachten weg te halen is het nuttig om meerdere malen per dag de vervangende, goede, gedachte op te schrijven of hardop uit te spreken. In het voorbeeld zou dit bijvoorbeeld kunnen zijn: "ik ben goed in het praten met andere mensen" of "ik ben zeer interessant voor andere mensen". Hoewel dit een nutteloze oefening lijkt, worden door deze oefening juist nieuwe connecties in de hersenen aangemaakt die de oude improductieve gedachten vervangen.

Ga bij netwerken ook altijd zo staan dat anderen zichzelf kunnen toevoegen aan het gesprek. Dit doe je door niet recht tegenover iemand te gaan staan, waarmee de "kring" als het ware gesloten is, maar door iets schuin bij iemand te staan. Hierdoor kan een derde zich makkelijk toevoegen en kan er op die wijze nieuw contact gemaakt worden.