Vijf dimensies van Hofstede

Geert Hofstede is een Nederlandse organisatiepsycholoog die door zijn ‘vijf dimensies model’ grote bekendheid geniet in het buitenland. Hij heeft vijf gecreëerd die als graadmeter dienen voor culturele verschillen en die zou moeten helpen bij het overbruggen van deze verschillen tijdens de interculturele communicatie tussen partijen van verschillende culturen. In latere boeken (na 2010) kwam daar nog een zesde dimensie bij. Hofstede heeft de volgende vijf dimensies bedacht:

1. Machtsafstand
2. Individualisme vs. collectivisme
3. Masculiniteit vs. femininiteit
4. Onzekerheidsvermijding
5. Lange termijn vs. korte termijn oriëntatie

De zesde dimensie 'toegeeflijk vs. terughoudendheid' werd later toegevoegd.

Machtsafstand

Deze dimensie geeft aan de machtsafstand/ongelijkheid in de cultuur, dit kan zijn tussen ouder en kind, baas en werknemer of man en vrouw. De gehele maatschappij is vaak ingesteld op deze mate van machtsafstand. Een grote machtsafstand kan gevonden worden in o.a. Aziatische, Arabische en Latijns-Amerikaanse landen. Een kleine machtsafstand kan gevonden worden in o.a. Nederland, Duitsland en Scandinavië. Bij het laatstgenoemde geografische gebied is het zelf extreem laag.

Individualisme vs. collectivisme

De hoogte/laagte van deze dimensie geeft de mate aan waarin individuen geïntegreerd zijn in groepen en hoe ze zich daar in bewegen in hun doen en laten.

Individualisme

Het individualisme getal scoort hoog in maatschappijen waarin de banden tussen mensen over het algemeen vrij los zijn. In dergelijke maatschappijen wordt er van de burgers/werknemers verwacht dat zij voor zichzelf zorgen en voor zichzelf opkomen.

Kenmerken hiervan zijn o.a. de volgende:

• Inhoud is belangrijker dan de relatie
• Je eigen mening naar voren brengen wordt gewaardeerd, zelf als het leidt tot conflicten
• Je status wordt bepaald door je eigen prestaties
• Je bent verantwoordelijk voor je eigen gedrag
• De communicatie is expliciet, direct, zakelijk, eerlijk en verbaal

Collectivisme

In de collectivistische maatschappijen wonen mensen die vanaf de geboorte al horen bij een sterke en hechte groep. Dit is vaak de familie (in brede zin) die hen levenslang en onvoorwaardelijk zal steunen en beschermen in ruil voor ook jouw onvoorwaardelijke loyaliteit tegenover hen. De groep gaat voor de individu.

Kenmerken van deze maatschappijen zijn:

• Vermijding van conflicten
• Onvoorwaardelijk vertrouwen
• De relatie is belangrijker dan de inhoud
• Gedeelde verantwoordelijkheid
• De communicatie is impliciet, indirect, met sociaal wenselijke antwoorden en kritiek wordt snel persoonlijk opgevat.

Masculiniteit vs. femininiteit

Hierbij gaat het, zoals de titel al doet vermoeden, om de verdeling van de rollen tussen mannen en vrouwen in de maatschappij. Bij feminiene culturen lopen vrouwelijke en mannelijke taken min of meer in elkaar over. De mensen zijn zorgzaam, bescheiden en hebben veel aandacht voor de emoties van anderen. Bij masculiene culturen is het precies andersom, er heerst een ‘macho’ cultuur. Een voorbeeld van een masculien land is bijvoorbeeld de Verenigde Staten (in sommige opzichten) en Saoedi-Arabië. Feminiene landen zijn bijvoorbeeld Nederland en de Scandinavische landen.

Masculiniteit: assertief, hard, dominant, macht en prestatiegericht
Femininiteit: bescheiden, zacht, tederheid, zorg en troost

Onzekerheidsvermijding

De hoogte van dit getal laat de hoogte van de angst voor de toekomst binnen een cultuur zien. Als er een hoge onzekerheidsvermijding in een land is zal de bevolking gebukt gaan onder veel regels, willen graag zekerheid in hun werk, sparen veel en zijn vaak religieus. Een lage onzekerheidsvermijding hebben de volgende kenmerken; weinig regels, verschillen in meningen worden geaccepteerd en afwijkend of uniek gedrag wordt (tot op zekere hoogte) gewaardeerd door de maatschappij.

Lange termijn vs. korte termijn oriëntatie

Deze dimensie geeft de mate aan waarin de maatschappij gericht is op de toekomst of juist meer op het heden. Als de maatschappij meer gericht is op de toekomst zal de bevolking veel plannen, sparen en maken zich snel zorgen. Daarnaast hebben zij een hoog doorzettingsvermogen en gedrevenheid. Als de maatschappij juist meer gericht is op het heden zal de bevolking zeggen ‘vandaag is belangrijk, morgen zien we wel’ oftewel ‘Carpe Diem’ (pluk de dag). Deze mensen hebben een groot respect voor tradities en doen er alles aan om gezichtsverlies te voorkomen.

Zesde dimensie: toegeeflijk vs. terughoudendheid

Deze zesde dimensie is later toegevoegd. Hierbij gaat het om de mate waarin de samenleving de bevrediging van behoeften vrij laat of juist onderdrukt.