Mirena spiraal: wat zijn de voor- en nadelen?

De Mirena is een hormoonspiraal dat gebruikt wordt als anticonceptiemiddel of om menstruatieklachten te verminderen. Het bevat het hormoon levonorgestrel dat in kleine hoeveelheden lokaal wordt afgegeven in de baarmoeder. Het wordt ingebracht door een ervaren huisarts of door een gynaecoloog en je bent daarna vijf jaar beschermd tegen zwangerschap. Er zijn vrouwen die geen menstruatie meer hebben of nauwelijks nog bloedverlies hebben. Wat zijn de voor- en nadelen van een hormoonspiraal?

Als anticonceptiemiddel

De spiraal wordt ingebracht in de baarmoeder en bevat het hormoon levonorgestrel dat geleidelijk wordt afgegeven in de baarmoeder. Het is een zeer betrouwbaar anticonceptiemiddel waarbij je vijf jaar lang beschermd bent tegen zwangerschap. Je hoeft in deze periode nergens op te letten in tegenstelling tot de anticonceptiepil die je dagelijks moet slikken.

Als middel tegen menstruatieklachten

Sommige vrouwen hebben veel klachten als ze ongesteld zijn zoals buikkrampen, hoofdpijn of rugklachten. Het kan zelfs zo hevig zijn dat je niet in staat bent om je dagelijkse handelingen uit te voeren. Ook kan de menstruatie invloed uitoefenen op je emotionele gesteldheid. De hormoonspiraal kan bijdragen om al deze klachten te verminderen of zelfs helemaal te laten verdwijnen. Het wordt ook voorgeschreven als er sprake is van abnormaal bloedverlies of bij overgangsklachten.

Het inbrengen

Meestal wordt het ingebracht door een ervaren huisarts, maar je kunt het ook door een gynaecoloog laten doen. Je kunt dit het beste tijdens de menstruatie laten inbrengen omdat de baarmoedermond dan het verst open staat. Eerst wordt er via een inwendig onderzoek bekeken of de ligging van de baarmoeder goed is en om te checken dat je niet zwanger bent. Het is verstandig om vooraf een pijnstiller te nemen zoals een paracetamol of ibuprofen, omdat het inbrengen pijnlijk kan zijn. Dit geldt vooral voor vrouwen die nog nooit een kind hebben gebaard. Bij hen is de baarmoedermond wat nauwer en kan het lastiger zijn om het spiraaltje in te brengen. Met een tang wordt de baarmoedermond open gemaakt en wordt de spiraal vervolgens in de baarmoeder gebracht. Aan het uiteinde van de spiraal zitten twee touwtjes, die na het inbrengen worden afgeknipt. Deze touwtjes zijn nodig om de spiraal weer te kunnen verwijderen en zo kun je zelf ook voelen of de spiraal nog op zijn plek zit.

De werking

Door de aanwezigheid van de spiraal wordt de binnenkant van de baarmoederwand minder geschikt voor innesteling van een bevruchte eicel. Er is continu een afgifte van het hormoon levonorgestrel, waardoor het baarmoederslijmvlies niet meer zo veel kan groeien. De slijmprop in de baarmoederhals maakt het voor zaadcellen moeilijk om door te dringen. Hierdoor is het niet mogelijk om zwanger te worden. De meeste vrouwen zullen na verloop van tijd minder menstrueren en sommigen soms helemaal niet meer.

Voordelen

Voor sommige vrouwen is dit het ideale anticonceptiemiddel. Na het plaatsen is het vijf jaar werkzaam en hoef je er niet meer naar om te kijken. Het is verstandig om na het plaatsen nog wel een keer te laten controleren door je huisarts of de spiraal nog goed zit. Andere voordelen kunnen zijn:

• Je hoeft niet dagelijks een pil te slikken en eraan te denken.
• Het is zeer betrouwbaar.
• Na het plaatsen direct werkzaam.
• Kan misselijkheid, hoofdpijn of vasthouden van vocht voorkomen in tegenstelling tot oestrogeenhormonen (pil).
• Geleidelijke hormoonafgifte, zonder dagelijkse pieken en dalen.
• Kans op minder heftige bloedingen, soms helemaal geen bloedingen meer.
• Kans op minder pijn tijdens menstruatie of helemaal geen pijn meer.
• Minder bloedverlies dan koperspiraal.
• In combinatie met oestrogeenhormonen kan het helpen tegen overgangsklachten.
• Na verwijderen kun je snel weer vruchtbaar zijn.
• Er zijn geen beperkingen met betrekking tot alcohol, eten en autorijden.

Nadelen

Bij sommige vrouwen kan de spiraal nadelig zijn ten opzichte van andere anticonceptiemiddelen. Zo zijn er vrouwen die juist heftiger gaan menstrueren en last hebben van tussentijds bloedverlies. Andere nadelen kunnen zijn:

• Het inbrengen en laten verwijderen kan erg pijnlijk zijn.
• Het duurt soms een aantal maanden voordat je verbetering merkt.
• Je kunt niet meer bepalen wanneer je ongesteld wordt.
• Je menstruatiepatroon kan veranderen.
• De spiraal is kostbaar en wordt (meestal) niet vergoed door de zorgverzekering.
• Het lichaam stoot het soms af, hoewel dit niet vaak voorkomt.
• Grotere kans op infecties, vooral na eerste maanden na plaatsen.
• Kans op iets meer vaginale afscheiding.
• Kans op minder zin in vrijen.

Controle

Ook al heb je er nauwelijks omkijken naar, het is verstandig om zelf af en toe te controleren of het nog goed zit. Dit kun je doen kort na je menstruatie door met je vingers naar binnen te gaan. Bij de baarmoedermond voel je als het goed is de touwtjes zitten. Trek daar niet aan omdat je de spiraal er anders uit kunt trekken. Omdat je baarmoedermond net na de menstruatie beter voelbaar is, kun je het beter op dat moment doen. Als je last hebt van langdurige hoofdpijn, veel bloedverlies, misselijkheid of andere klachten na het plaatsen van de spiraal, raadpleeg dan je huisarts.

Lees verder

• Bloedverlies tussen de menstruaties