Euthanasie: ethisch verantwoord

Euthanasie is het beëindigen van een ondraaglijk mensenleven met tussenkomst van een arts. Over euthanasie bestaat nog steeds veel discussie, mag het wel of mag het niet? Wat is ethisch verantwoord? De vraag blijft of euthanasie ook een manier van helpen is. En binnen welk geloof wordt euthanasie goedgekeurd.

Wat is euthanasie

Euthanasie betekent in het Grieks letterlijk: "goede dood". Euthanasie is het opzettelijk beëindigen van een mensenleven, wanneer het leven niet meer draaglijk is. Dit moet niet verward worden met zelfmoord. Euthanasie gebeurt altijd door een arts of met tussenkomst van een arts, en wordt toegepast bij ernstige ziektes waarbij de dood uiteindelijk zal volgen, en men zoveel pijn heeft dat het leven niet meer draaglijk is. In tegenstelling tot zelfmoord, die meestal plaats vind doordat men psychische problemen heeft, en zonder tussenkomst van een andere persoon plaats vindt.

Vormen van euthanasie

Er zijn verschillende vormen van euthanasie. Ten eerste is er de euthanasie zoals w die in de volksmond kennen: het toedienen van medicijnen door een arts, met als doel te sterven. Dit gebeurt door middel van een injectie of door middel van een drankje. Ten tweede is er het versterven: hierbij dient men geen medicijnen of hulpmiddel toe aan een terminaal zieke patiënt Ook het toedienen van voeding via een infuus kan gestaakt worden. Verder valt het toedienen van morfine als vorm van pijnbestrijding ook onder euthanasie, maar dit wordt door iedereen als ethisch verantwoord beschouwd.

Verantwoord

Euthanasie brengt nog steeds veel vragen met zich mee. Of het wel ethisch verantwoord is. En of artsen dit mogen toepassen. Want een arts legt tenslotte de eed af dat hij zijn patiënten zo goed mogelijk zal helpen. De vraag blijft dus of euthanasie ook een manier van helpen is. In de meeste opzichten wel; de arts helpt de patiënt van zijn ondraaglijke lijden te verlossen. Maar de patiënt moet hier wel volledig achterstaan. Daarom zijn er ook een aantal regels aan euthanasie verbonden. Allereerst moet de patiënt een verklaring ondertekenen waarin hij aangeeft dat wanneer zijn leven ondraaglijk wordt, hij kiest voor euthanasie. Ten tweede moet deze het ook mondeling aan kunnen geven.

Nu vormt er zich wel een probleem: op het moment dat de patiënt euthanasie wil laten plegen, moet deze in sommige gevallen weer met zijn volle verstand hier toestemming voor kunnen geven. En dat is nu juist vaak een probleem. Op het moment dat de terminaal zieke patiënt zover is dat zijn leven ondraaglijk is geworden, is deze geestelijk ook al tamelijk ver heen en kan niet meer voor de volle honderd procent nadenken en beslissingen nemen. Dit blijkt toch een struikelblok voor artsen en patiënten te zijn. Ook hierbij rijst dan de vraag of het wel verantwoord is om euthanasie toe te passen, wanneer de patiënt zelf er niet meer bewust voor kan kiezen op dat moment. Want ieder mens kan ook weer van gedachte veranderen. De arts moet aan alle overige voorwaarden kunnen voldoen voordat hij over mag gaan tot euthanasie.

Geloof en euthanasie

Binnen het jodendom en het christendom wordt euthanasie afgekeurd. Wat niet wil zeggen dat jaarlijks toch een aantal gelovigen euthanasie toepassen. In het christendom wordt onder andere het zesde gebod toegepast: ‘Gij zult niet doden’. Verder gaan Joden en christenen ervan uit dat er niet mag worden ingegrepen in het natuurlijke proces. Hier valt trouwens ook geboortebeperking onder dat als velen wel als ethisch verantwoord wordt beschouwd. Binnen de islam wordt euthanasie niet geaccepteerd, men wil daar het leven, eventueel kunstmatig, zo lang mogelijk verlengen. Wel zullen liberalen onder de islam uiteindelijk eerder de keuze maken om een terminaal zieke te laten versterven. Binnen het Hindoeïsme is men van mening dat wanneer euthanasie toegepast wordt, dit uiteindelijk zal lijden tot een tussenleven, waarbij men het natuurlijke proces van sterven opnieuw zal moeten doorlopen. Echter, kent men binnen het Hindoeïsme ook een andere kant: door medisch ingrijpen wordt het menselijke leven als kunstmatig verlengd, en mag daardoor ook door medisch ingrijpen kunstmatig beëindigd worden. In het boeddhisme kent men geen goed of slecht met betrekking tot euthanasie. Iedereen binnen het boeddhisme is zelf verantwoordelijk voor zijn leven en hoe zijn leven wordt beëindigd Omdat het boeddhisme geen God kent, zal het toepassen van euthanasie dan ook geen gevolgen hebben voor een eventueel volgend leven.

Toepassen of niet

Het is moeilijk te zeggen of een individueel persoon voor euthanasie moet kiezen o niet. Allereerst staat het geloof voorop, want streng gelovigen die volgens hun geloof geen euthanasie mogen toepassen, zullen eerder geneigd zijn het leven volgens een natuurlijke weg te laten beëindigen. Binnen ieder geloof zijn er echte uitzonderingen, waarbij men toch kan kiezen voor euthanasie, zelfs wanneer dit wordt afgekeurd door het geloof. Verder hangt het ervan af hoe sterk men aan het geloof hangt, en hoe de naasten erover denken. Alhoewel euthanasie een eigen keuze is, wordt de menig van familieleden of goede vrienden wel vaak gevraagd. Men wil tenslotte dat deze achter de keuze staat van de terminaal ziek patiënt. Voor een arts moet het duidelijk zijn dat de patiënt voor de volle honderd procent kiest voor euthanasie, anders gaat dit al niet door.