mijn kijk op

Micro, meso en macro: Verbeter de wereld en begin bij jezelf

Natuurkunde is de wetenschap die zich bezig houdt met de bestudering van de natuurwetten. Spiritualiteit is de wetenschap die zich bezig houdt met de bestudering van de spirituele, oftewel bovennatuurlijke, wetten. Bovennatuurlijk betekent alles wat niet tot de fysiek waarneembare natuur behoort. Net zoals de fysieke natuur volgens vaste wetten fungeert, zo fungeert ook de niet-fysieke natuur volgens vaste wetten.

• Macro-, meso- en micro-niveau
• Entiteiten
• As without so within
• Verbeter de wereld en begin bij jezelf

Door de massale en eenzijdige gerichtheid op de materie, zijn de meeste mensen niet of slechts zeer beperkt in staat om voorbij de fysieke materie te kijken. Het betekent niet dat de niet-fysieke materie niet bestaat; het betekent alleen maar dat wij met die beperkte kijk het niet kunnen waarnemen. Wat dat betreft is de mensheid evolutionair gezien nog niet veel verder dan de struisvogel die z’n kop in het zand steekt en denkt dat wat hij niet ziet niet bestaat.

Macro-, meso- en micro-niveau

Eén van deze wetmatigheden is dat het universum is opgebouwd uit gelijksoortige patronen die zich op verschillende niveau’s en op een verschillende schaal voor doen. Het niveau waarop we zelf functioneren noemen we het meso-niveau. Wat op grotere schaal is noemen we macro-niveau en wat op kleinere schaal is noemen we micro-niveau. Deze termen kom je zowel in de reguliere als in de spirituele wetenschap veelvuldig tegen. Als we een spiritueel voorbeeld nemen dan is de mens met zijn 7 hoofdchakra’s het meso-niveau. Het zonnestelsel vormt, met de zon zelf als hartchakra en met daar omheen draaiende de planeten als de overige chakra’s, eenzelfde patroon op macro-niveau (N.B. ook de planeet aarde, die eveneens chakra’s heeft, kan als macro-niveau gezien worden). Atomen, met de kern als hartchakra en de daar omheen cirkelende elektronen als overige chakra’s (zie de opvallende gelijkenis met de planeten die in een baan om de zon heen cirkelen), kan gezien worden als hetzelfde patroon op micro-niveau. Vanuit het meso-niveau, het niveau waarop we zelf functioneren, zijn er zowel op vergrotende als verkleinende schaal, diverse niveau’s waarneembaar waarop zich dezelfde structuren steeds herhalen. Door ons beperkte waarnemingsvermogen hebben we slechts een heel beperkt zicht op deze macro- en microniveau’s. Onze geschiedenis strekt zich slechts enkele duizenden jaren in de tijd uit, maar als je op planetair niveau kijkt heb je het al gauw over miljoenen of miljarden jaren en dat is voor ons mensen niet of nauwelijks meer voor te stellen, laat staan dat je op het niveau van het zonnestelsel of zelfs sterrenstelsel of melkwegstelsel gaat kijken; de tijdsspannen worden dan dermate grote dat wij de bewegingen in de tijd vrijwel niet meer kunnen waarnemen. Een soortgelijk verhaal geldt voor het micro-niveau.

Entiteiten

Als we dit verhaal door trekken, kunnen we stellen dat, net zoals wij mensen levende wezens of entiteiten zijn, er zich ook op macro-
en micro-niveau levende wezens bevinden. De planeet aarde is een levend wezen, het zonnestelsel is een levend wezen, het melkwegstelsel is een levend wezen en ook atomen zijn levende wezens. En ook op alle tussenliggende niveau’s bevinden zich levende wezens. Hierbij moeten wij de term ‘levend wezen’ interpreteren als een energetische eenheid met overeenkomstige functionaliteit en overeenkomstige patronen als de mens. Het gaat dus niet om de fysieke vorm. ‘Leven’ kan gedefinieerd word als autonoom ‘ademend’ en ‘groeiend’, waarbij ‘ademend’ een ritmische afwisseling tussen binnenkomende en uitgaande energieën betekent en ‘groeiend’ zichzelf ontwikkelend betekent (wederom hoeft groei niet fysiek te zijn). Kijk naar de natuur en zie hoe daarin ritmische patronen voorkomen (i.e. ademen), zoals het dag- en nacht ritme of de seizoenen. Zie ook hoe de natuur continue verandert, oftewel groeit.

Zoals gezegd gaat het bij dit principe niet alleen om fysieke objecten, zoals mensen, planeten, zonnen en atomen, maar ook om abstracte begrippen, zoals familie’s, steden, landen, rassen of de mensheid als geheel. Als je bekend bent met groepsdynamica dan weet je dat groepen op een bepaald moment ontstaan (i.e. de geboorte), zich door de tijd heen ontwikkelen (i.e. opgroeien) en na verloop van tijd weer ontbonden worden (i.e. sterven). Dit geldt voor alle groepsniveau’s, zoals bedrijven, rassen of rijken. Kijk naar de opkomst en val van bv. het Perzische rijk of het Romeinse rijk of naar het ontstaan en opheffen van bv. een voetbalclub.

As without so within

Een praktische toepassing van dit principe is dat de buitenwereld een afspiegeling vormt van onze binnenwereld, alleen dan op een grotere schaal. En vice versa. Door wat er gebeurt op groepsniveau te vergelijken met wat er gebeurt op persoonlijk niveau kunnen we ons inzicht in het leven aanmerkelijk vergroten. Laten we dit aan de hand van een aantal voorbeelden bekijken.

Milieuvervuiling

Mensen hebben een ego, een ‘ik’. Een groot deel van onze tijd besteden we aan het plezieren van dat ik. We doen van alles om ons zelfbeeld in stand te houden, of dat nou een positief of een negatief zelfbeeld is. Vrijwel alle conflicten hebben hiermee te maken. Partners zoeken elkaar er zelfs op uit; over het algemeen overigens zonder dat zelf te weten. ‘Kijk eens hoe goed ik ben’ of hoe sterk of hoe lief of hoe volgzaam of hoe sportief of hoe sexy. De mens is over het algemeen nogal egocentrisch, om niet te zeggen egoïstisch. Kijk maar eens hoe wij met de natuur of met de Derde Wereld omgaan; soms een aalmoes geven, maar het moet niet onze welvaart in de weg staan, want dan houdt onze vrijgevigheid op. De mens rukt steeds verder op ten koste van de natuur, vernietigd het leven op aarde op grote schaal, maar afgezien van wat natuurfreaks is niemand eigenlijk echt bereid om een stuk van onze welvaart in te leveren om de natuur te kunnen behouden. We geven geld aan ontwikkelingshulp, maar ondertussen werpen we allerlei importbeperkingen op, waardoor arme landen zich niet eens kunnen ontwikkelen al zouden ze willen. Ons fysieke lichaam is ook een stuk natuur en kijk eens wat een roofbouw we daar op plegen; kijk eens naar alle welvaartsziekten die we uit onverzadigbare lustbevrediging gecreëerd hebben. In Afrika is kanker vrijwel onbekend, om over overgewicht en aanverwante artikelen als hart- en vaatziekten maar te zwijgen. We vernietigen onze eigen natuur net zoals we de natuur op wereldniveau vernietigen.

Het ego van een stad

Een stad als Amsterdam of Rotterdam is druk bezig met zichzelf te ontwikkelen. In Rotterdam hebben ze zich gestort op een skyline met veel hoogbouw. Amsterdam ontwikkelt de zogeheten ‘zuid-as’, een gebied langs de A10 vol met moderne bedrijventerreinen. Deze ontwikkelingen zijn goed voor het ego van zo’n stad. De stad is er trots op zo groot te zijn en zoveel bedrijven naar zich toe te trekken. Het is dus vooral ikke, ikke, ikke. Ga je echter op het eerstvolgende macro-niveau kijken, dus op nationaal niveau (de provincie lijkt hierin niet echt een belangrijke rol te spelen), dan zie je dat er voor het ‘grotere lichaam Nederland’ ook de nodige nadelen zitten aan de (over)ontwikkeling van deze twee steden. Laten we het file-probleem als voorbeeld nemen. Het gros van de file ontstaat door woon-werk verkeer; de ochtend- en avondspits. Als het bedrijfsleven zich concentreert rond de zuid-as van Amsterdam, dan betekent dat dat er ’s ochtends een enorme stroom voertuigen vanuit de omliggende slaapsteden zich naar Amsterdam beweegt en dat ’s avonds zich de omgekeerde beweging voltrekt. Zowel de economische kosten van het fileprobleem als de belasting voor het milieu zijn enorm. Is deze bedrijfsconcentratie rond Amsterdam dan wel zo handig? Of zou het misschien handig zijn om de bedrijvigheid te verspreiden over gemeenten als Almere, Lelystad, Purmerend of Zaanstad? Voor het ego van Amsterdam zou dit niet goed zijn, want het verliest daardoor een stuk van zijn aanzien (en dat aanzien is vréselijk belangrijk), maar op nationaal niveau gezien zou het best wel eens juist wel heel goed kunnen zijn. Het ikke, ikke, ikke-idee overheerst het grotere belang. Vertaal dit nu eens naar je eigen leven en zie hoe je eigen ikke, ikke, ikke ten koste gaat van de mensen om je heen.

Specialisatie

Als je kijkt naar het menselijke lichaam dan zie je dat de cellen zich gegroepeerd hebben tot organen die een specifieke gespecialiseerde functie vervullen. Bij heel primitieve levensvormen is dat nog niet of veel minder het geval. Blijkbaar is het evolutionair gezien handig. Vertaal je dit naar een grotere schaal, dan zie je dat nog niet zo heel lang geleden de meeste woongemeenschappen (huishoudens, dorpen, steden, landen) grotendeels self-supporting waren. Wat je de laatste decennia echter ziet gebeuren is dat bepaalde onderdelen van de productie-keten zich in bepaalde regio’s gaan concentreren. De zware industrie verdwijnt steeds meer uit West-Europa en verplaatst zich naar Azië. Ook de informatica verplaatst zich steeds meer naar India en Oost-Europa. Ook de landbouw verdwijnt steeds meer uit ons land. West-Europa gaat zich specialiseren op high-tech en dienstverlening. Deze ontwikkeling, deze specialisatie, is evolutionair gezien dus heel normaal en komt de mensheid als geheel ten goede.

Levensaders

Bloedvaten vormen de verbinding tussen de diverse delen van ons lichaam; ze verbinden onze organen met elkaar, voeren voedingsstoffen aan en afvalstoffen af. Het zijn onze levensaders. Op (inter)nationaal vormen de (water)wegen de levensaders van het (inter)nationale lichaam. Net zoals onze bloedvaten dicht kunnen slibben door slecht voedsel en te weinig beweging, zo kunnen ook de levensaders van ons ‘nationale lichaam’ dichtslibben door slechte kwaliteit ‘voedsel’. Zie hier het file-probleem in een notendop. Nederland slibt langzaam dicht en wordt steeds ongezonder, wordt ziek en zal sterven als er niet wordt ingegrepen. Hetzelfde geldt voor de longen. Iedereen weet wat het effect van roken op de longen is; de longcapaciteit neemt steeds verderaf en ademhalingsproblemen zijn het gevolg, soms zelfs met verstikking tot gevolg. Ook ons landje als geheel heeft longen in de vorm van bossen en water (plankton). De ontbossing van Nederland is echter gigantisch en het water is zo zwaar vervuild dat we eerst allerlei filters nodig hebben om het nog te kunnen drinken. Op wereldniveau gebeurt hetzelfde; de planeet wordt massaal ontbost en de zeeën vervuilen gigantisch. Een kind kan bedenken wat de gevolgen daarvan zullen zijn; de planeet met alles wat daarop leeft sterft. Door onze ik-gerichtheid die ons verhindert om op globaal niveau te handelen vernietigen we onszelf, net zoals een kankergezwel dat net zo goed meesterft nadat het het menselijke lichaam heeft vernietigd.

Solar-plexus

Zoals gezegd heeft ook het levende wezen dat we onze planeet aarde noemen, chakra’s. Het kruinchakra en het base-chakra zijn makkelijk aan te wijzen; dat zijn de noord- en zuidpool. De andere chakra’s zijn wat lastiger te vinden, maar eentje steekt er, niet toevallig, boven uit en wel de solar-plexus, oftewel de zonnevlecht. De solar-plexus is het centrum van ons ego, van ons ik. Het vormt de verbinding met de astrale wereld, oftewel de gevoelswereld. Al onze trauma’s, onuitgewerkte stukken, frustraties en andere emoties zijn daar opgeslagen. Een dikke buik is vaak een teken dat we ‘vol’ zitten met onderbuikgevoelens, oftewel opgekropte emoties.

De solar-plexus van onze planeet bevindt zich in het Midden-Oosten, daar waar de Joden en de Arabieren al duizenden jaren lang met elkaar in de clinch liggen en waar ook het christendom haar basis heeft (en waar christenen, lees: de kruisvaarders, ook behoorlijk huisgehouden hebben). Wat gebeurt er in het Midden-Oosten? Er vindt een opeenvolging plaats van wraak op wraak. De Israëlieten nemen wraak op de Palestijnen die vervolgens weer wraak nemen op de Israëlieten, etc. Een continue oplaaiende geweldsspiraal. De Wet van Karma, oftewel actie = reactie, oftewel oog om oog, tand om tand ten voeten uit. Het Oude Testament is één grote tentoonstelling van hoe karma werkt. En niemand die het besef schijnt te hebben dat geweld alleen maar meer geweld uitlokt en dat er oorlog zal blijven, totdat dit patroon doorbroken wordt, totdat er één van beide het wijste is. Kijken we naar onze eigen solar-plexus, het gebied rondom de navel (tot aan het middenrif), dan gebeurt daar precies hetzelfde. Ons innerlijke kind is voortdurend in gevecht met onze innerlijke ouder. ‘Ik wil’ botst voortdurend met ‘mag niet’ of ‘ik moet’. We liggen continue met onszelf overhoop: aan de ene kant onze onderdrukte emoties die er uit willen en aan de andere kant onderdrukken we deze, vaak onprettige gevoelens, uit alle macht. Elke vorm van verslaving is hier uit te verklaren. Drugs, drank, roken, eten, medicijnen, sex en/of tv-kijken worden gebruikt om de onlust in onze buik maar niet te hoeven voelen. Ieder weldenkend en niet-betrokken mens kan zien hoe men de geweldsspiraal in het Midden-Oosten in stand houdt en zo kunnen we ook naar onze eigen innerlijke gevecht kijken. Onze betrokkenheid, onze vereenzelviging met wat er in onze buik gebeurt, verhindert ons om dat te zien wat voor iedere buitenstaander overduidelijk is, net zoals de Israëlieten en de Palestijnen zich zo vereenzelvigd hebben met de hun met de paplepel ingegoten overtuigingen dat ze niet zien hoe ze zelf de oorlog in stand houden.

Terrorisme

Als laatste voorbeeld, terrorisme. Amerika is zowel economisch als militair de sterkste macht op aarde. En net zoals het sterkste jongetje op school de neiging heeft om zijn kracht te gebruiken om andere kinderen zijn wil op te dringen en zijn zin te krijgen, zo gebruikt Amerika zijn kracht om zichzelf te beschermen en te verrijken ten koste van anderen. Ook hier geld ikke, ikke, ikke, net zoals bij de individuele mens. Maar wat doen de kinderen die gepest worden op school. Fysiek kunnen ze niet tegen de ‘bulley’ op, maar hun frustratie wil er toch uit. Wat er gebeurt is dat ze andere manieren gaan zoeken om de pestkop terug te pakken. Dit zijn geen rechtstreekse manieren, want dan krijgen ze een pak slaag, maar juist onderhuidse en ‘sneaky’ (stiekeme) manieren. Manieren om het ‘gezag’ van de ander te ondermijnen, bijvoorbeeld d.m.v. manipulatie, roddel en achterklap of door stiekem dingen kapot te maken of te jatten.

Op wereldschaal gebeurt datzelde. Amerika kan het zich veroorloven om als een olifant door de porseleinkast te rossen. Met name de Arabische wereld wordt onder de voet gelopen en kan zich niet verweren. Kijk hoe in de Eerste Golfoorlog Irak binnen korte tijd werd plat gewalst. Een openlijke strijd is dus niet aan orde, maar de pijn, de boosheid en het verdriet zijn er niet minder om en zoeken hoe dan ook een uitweg. Energie moet stromen. Als een openlijke strijd niet mogelijk is, is de logische consequentie dat men naar andere middelen gaat zoeken, manieren waarop men ‘de vijand’ kan pakken en waartegen deze zich niet kan verdedigen, net zoals ze zichzelf niet in een open strijd kunnen verdedigen. Zie hier de geboorte van het terrorisme. En hoe harder Amerika, en in het verlengde daarvan de hele westerse wereld, probeert de islam (die toch ontstaan is in de Arabische wereld en daar dus een sterke binding mee heeft) te onderdrukken, hoe krampachtiger zij naar steeds agressievere middelen zal grijpen om zich te kunnen verdedigen. Je kunt er echt op wachten dat er met gifgas, nucleaire en/of biologische wapens gegooid gaat worden. Hoe sterk moet de pijn wel niet zijn als mensen willens en wetens hun lichaam willen opofferen in zelfmoordaanslagen? Wat zou er voor nodig zijn om je zo ver te krijgen? Ook hier is dus de wet van karma actief. Amerika heeft het aan zichzelf te danken dat zij het belangrijkste doelwit van terrorisme zijn. Het omgekeerde geldt overigens ook, want deze strijd heeft zijn wortels in het al duizenden jaren oude gebekvecht tussen de verschillende culturen in het Midden-Oosten.

Ook dit principe kan weer vertaald worden naar ons eigen leven. Hoe sterker wij emoties en/of driften in onszelf onderdrukken, hoe krachtiger het er uit zal barsten. Kijk naar seksuele excessen of naar zinloos geweld (er bestaat overigens niet zoiets als zinvol en zinloos geweld; het enige verschil is of wij de onderliggende motieven en spanningen wel of niet kunnen zien en begrijpen).

Verbeter de wereld en begin bij jezelf

De les van deze voorbeelden moge duidelijk zijn. Wat je buiten je ziet gebeuren en wat je raakt in de buitenwereld, zegt iets over jezelf. Maakt iets je boos of verdrietig of bang, kijk dan maar in jezelf en je zult zien dat je van binnen precies hetzelfde doet. Andersom kun je ook het wereldgebeuren beter begrijpen als je kijkt wat er in jezelf gebeurt. Het enige verschil tussen binnen en buiten is de schaalgrootte. Het heeft dan ook geen zin om de wereld te gaan verbeteren als je niet eerst jezelf verbetert. Als je instaat bent de conflicten in jezelf op te lossen, om los te komen uit de identificatie met je onopgeloste trauma’s en ‘the bigger picture’ te zien, dan pas kun je dit ook in de wereld gaan doen. Je kunt andere mensen nou eenmaal niet helpen op die gebieden waarop je jezelf niet eens hebt kunnen helpen. Hoe ‘schoner’ je van binnen bent, hoe meer je voor de wereld kunt betekenen. Ben je zelf nog niet voldoende gereinigd, dan gooi je alleen maar olie op het vuur, hoe goed je bedoelingen ook zijn.

Hoe jij de wereld ervaart, reflecteert hoe jij zelf in elkaar zit!