Mantelzorg in de huishouding, wat is gebruikelijke zorg?

Vroeg of laat wordt iedereen geconfronteerd met het feit dat je zorg nodig hebt. Dat kan zijn omdat je de griep hebt, een been breekt, of dat je een ongeluk hebt gehad. Die zorg wordt vaak vanzelfsprekend door je gezin, je familie, buren of door vrienden en kennissen opgepakt. Mantelzorg noemt men die zorg. Zorg die verleend wordt door niet-professionele zorgverleners die dit op vrijwillige basis doen. De vraag is alleen bij mantelzorg, wat valt onder de gebruikelijke zorg en wat valt daar niet onder? Globaal kun je stellen dat gebruikelijke zorg alle zorg hulp en begeleiding is die gezinsleden of huisgenoten elkaar normalerwijze verlenen. Als je bijvoorbeeld je arm gebroken hebt en je hebt hulp nodig om je te douchen dan gaat men ervan uit dat je partner je hierbij helpt. Om nog even verder door te borduren op die gebroken arm, er wordt ook verwacht dat je partner jouw taken in het huishouden overneemt. Als je kinderen hebt wordt ook verwacht dat zij naar vermogen hun steentje bijdragen.

Gebruikelijke zorg gaat voor op andere activiteiten

Het is ook zo dat gebruikelijke zorg voorgaat op andere activiteiten van je gezinsleden. Eerst de zorg voor degene die dat nodig heeft en dan pas alle andere dingen. Andere activiteiten zoals betaald werk, vrijwilligerswerk, hobby's, verjaardagen buitenshuis en noem datgene maar op waar je huisgenoten zich mee bezig kunnen houden komen op de tweede plaats.

Onredelijke belasting

De taken die door gezinsleden uitgevoerd worden, mogen niet zorgen voor een onredelijke belasting nu of in de toekomst. Het is wel belangrijk om te voorkomen dat je gezinsleden overbelast raken door de zorg die zij moeten verlenen. Als de gebruikelijke zorg een te grote belasting wordt voor de gezinsleden dan is het mogelijk om een aanvraag te doen voor hulp bij jouw gemeente.

Gebruikelijke huishoudelijke zorg

Gebruikelijke zorg is huishoudelijke hulp en en het overnemen van de huishoudelijke taken van je partner zolang deze huishoudelijke zorg niet langer duurt dan drie maanden.

Huishoudelijke taken

Afwassen, eten koken, opruimen, schoonmaken, wassen en strijken, verzorging van huisdieren, bedden opmaken en ga zo maar door zijn allemaal taken die horen bij het huishouden. Als een gezinslid of huisgenoot uitvalt door ziekte is het heel normaal dat deze taken over worden genomen door andere huisgenoten of gezinsleden. De regels die hieraan verbonden zijn zijn gebaseerd op de Wlz. Het is afhankelijk van de gemeente waarin je woont of zij deze regels heeft overgenomen of niet. Het is dus zinvol om te informeren bij de gemeente wat zij kan doen mocht je ziek worden en hulp in het huishouden nodig hebt.

Geen zorg willen verlenen om persoonlijke of culturele redenen

Huisgenoten of gezinsleden van 23 jaar of ouder worden geacht het hele huishouden over te kunnen nemen. Het maakt daarbij niet uit of een partner of huisgenoot dat wil of niet om persoonlijke redenen of culturele achtergrond. Je kunt wel een beroep doen op tijdelijke hulp van de gemeente om het huishouden anders te organiseren of voor het aanleren van huishoudelijke taken.

Uitzonderingen voor het niet uitvoeren van zorgtaken

Natuurlijk zijn hier uitzonderingen op, denk hierbij aan huisgenoten die chronisch ziek zijn of gehandicapt, die te jong of oud te oud zijn, of die door het werk dat zij verrichten niet of maar gedeeltelijk hun zorgtaken uit kunnen voeren. Dit moet echter wel aantoonbaar zijn. Als dit aantoonbaar is kun je voor een korte periode een indicatie krijgen voor hulp. Hiervoor zult je contact op moeten nemen met je eigen gemeente om te informeren wat de mogelijkheden hiervoor zijn.

Hulp van kinderen in de huishouding

Van kinderen wordt ook verwacht dat zij naar vermogen meehelpen in de huishouding. Wat je precies van een kind kunt verwachten is ook weer afhankelijk van een aantal factoren. Zo zal een zevenjarige die in een stad woont makkelijker een boodschapje kunnen doen bij de buurtsuper dan een zevenjarige die op het platteland woont waarbij de dichtstbijzijnde supermarkt 5 kilometer verderop is.
Afhankelijk van de leeftijd kan een kind de volgende taken verrichten:

• Kinderen onder de vijf jaar hoeven nog geen huishoudelijke taken te doen.
• Is het kind tussen de vijf en twaalf jaar oud, dan kunnen zij licht huishoudelijk werk doen. Denk hierbij aan afwassen, opruimen, tafel dekken en tafel afruimen, een boodschapje doen en kleding in de wasmand gooien.
• Voor kinderen tussen de dertien en zeventien jaar geldt hetzelfde, daar komt bij dat zij hun eigen kamer op orde kunnen houden inclusief stofzuigen en het bed verschonen.
• Inwonende kinderen of huisgenoten van achttien tot en met tweeëntwintig jaar kunnen een één persoonshuishouden voeren. Zij worden geacht om het toilet en de badkamer schoon te houden, de keuken en één kamer schoon te houden, de was te doen, boodschappen te doen, een maaltijd te verzorgen, de vaat af te wassen en af te drogen en op te ruimen. Ook kan de verzorging van jongeren gezinsleden tot hun taken behoren.

Wat is geen gebruikelijke zorg in de huishouding?

• Als je voor iemand zorgt die op een ander adres staat ingeschreven, denk hierbij aan: vrienden, buren, ouders, of uitwonende kinderen, dan is er geen sprake van gebruikelijke zorg.
• Als je alleen woont, dan heb je geen gezinsleden of huisgenoten. In die situatie is er nooit sprake van gebruikelijke zorg.