De opkomst van de bimbocultuur

Botox, borstvergroting en paaldansen is booming! De vrouwen die aan deze activiteiten meedoen worden ook wel bimbo's genoemd. Is de oprukkende bimbocultuur wellicht dan ook een nieuwe stroming binnen het feminisme? Slank, sexy en mooi. Deze uiterlijke kenmerken bevat de ideale vrouw zoals deze vandaag de dag staat afgebeeld in tijdschriften, op posters en in reclames. Dit schoonheidsideaal van vrouwen wordt steeds meer krachtiger. En de eis om hieraan te voldoen wordt sterker nu vrouwen de mogelijkheid krijgen om alles van hun lichaam te laten verbouwen waar zij niet te spreken over zijn. De vrouwelijke seksualiteit is in de maatschappij sterker aanwezig dan ooit. Het is eigenlijk niet meer weg te denken. Men spreekt dan ook niet voor niets over de seksualisering van de maatschappij. Alles mag, alles kan en schaam je er vooral niet voor.

Ik hoef ’s avonds maar de televisie aan te zetten en wordt overladen door beelden van Sex and the City, programma’s als Spuiten en Slikken of Extreme Make Over waar vrouwen van lelijke eendjes tot mooie zwanen worden omgetoverd door middel van plastische chirurgie. En niet te vergeten de vele ontblote lichamen in de clips die worden uitgezonden op MTV. De vrouw mag haar seksualiteit dan eindelijk vertonen in het openbaar of is het een verwachting, gecreëerd vanuit de commerciële wereld, waar zij aan moet voldoen?

Helaas is het zo dat mensen beïnvloedbaar zijn, de media legt ze een plaatje voor waarvan zij suggereren dat deze echt en correct is, en ze geloven het. Iemand die hier onderzoek naar heeft gedaan is Sunny Bergman met haar documentaire ‘Beperkt houdbaar’. Zij ging opzoek naar het ideaalbeeld van vrouwen. In Amerika, waar plastische chirurgie net zo normaal is als boodschappen doen, kwam Bergman erachter dat ze in aanmerking kwam voor een bijna totale verbouwing van haar lichaam wilde ze aan het ideaalbeeld kunnen voldoen. In Nederland zelf kwam ze tot de ontdekking dat wat het oog ziet niet de realiteit is. Vrijwel alle foto’s in vrouwenbladen worden geretoucheerd. De media suggereert dus dat de gemiddelde vrouw lelijk is, geen goed nieuws nietwaar? Want de enige oplossing die zich aanbiedt is een afspraak maken bij kliniek van Robert Shoemacher.

Een andere ontwikkeling die momenteel gaande is dat vrouwen hun seksualiteit juist gebruiken. Ze schamen zich niet voor hun lichaam of voor hun seksuele fantasieën of uitspattingen. Een mooi voorbeeld hiervan is het boek ‘Stout’, geschreven door Heleen van Royen en Marlies Dekkers. Het boek bestaat uit erotiek, sexy lingerie, fantasieën en verleiding. Trefwoorden waarmee volgens deze vrouwen succes, onafhankelijkheid en vooral macht kan worden behaald. De dames noemen het dan ook een nieuwe levenstijl voor geëmancipeerde vrouwen.

De vrouwelijke seksualiteit wordt blijkbaar tegenwoordig gezien als een middel om zelfstandigheid te creëren, en zodoende een geëmancipeerde vrouw te worden. Hier aansluitend is het bimbo-feminisme, hetgeen waar ik dit paper op zal baseren aan de hand van het in Nederlands vertaalde boek van de Amerikaanse schrijfster Ariel Levy over ‘Female Chauvinist Pigs, de opkomst van de bimbocultuur.’ (2007). Levy heeft een cultuur in de Verenigde Staten onderzocht waarin vrouwen zichzelf en andere vrouwen zien als lustobjecten. Wat zij doen in het dagelijks leven? Ze benutten hun vrouwelijke seksualiteit optimaal door paaldans lessen te volgen, door borstimplantaten te nemen en door het toe-eigenen van een exhibitionistische levenshouding. Ze zijn er niet vies van om uit de kleren te gaan en zien pornosterren als hun grote voorbeeld.

De bimbocultuur is erg aan het oprukken in de Verenigde Staten, maar geeft ook in Nederland al zijn tekens. Te denken aan de zogenaamde ‘breezersletjes’, die seksuele handelingen verrichten in ruil voor drank of iets dergelijks. Maar tenslotte heeft onze eigen wereldkampioene paaldansen Denise Mulder deze praktijk ook in Nederland geïntroduceerd.

De oprukkende bimbo’s zien zichzelf als sterke, onafhankelijke vrouwen die veel zelfvertrouwen hebben. Deze vrouwen lijken het signaal af te geven dat de sekse strijd is afgelopen, maar is dit wel zo? Allereerst een korte introductie tot de fenomenen emancipatie en feminisme.

Emancipatie en Feminisme

Emancipatie en feminisme zijn twee fenomenen die op elkaar lijken, maar niet een dezelfde definitie en geschiedenis kennen.

Emancipatie is met name een zakelijke strijd te noemen. Een strijd waarbij wordt gestreefd naar zelfstandigheid en gelijkgerechtigheid, en dan met name is het doel de gelijkstelling voor de wet. Vrouwenemancipatie sluit hier natuurlijk op aan en het doel hiervan was onder andere stemrecht, gelijke beloning op gebied van salaris en het recht op seksuele vrijheid. Deze vorm van emancipatie ontstond rond 1900 in de Westerse Wereld. In Nederland kende het zijn uitwerking in de jaren ’60 en ’70 in organisaties als ‘Baas in eigen Buik’ en ‘Dolla Mina’.

Feminisme werd vrijwel rond dezelfde tijdsperiode als emancipatie geïntroduceerd. Feminisme daarentegen kent verschillende stromingen door de geschiedenis heen, waaronder een aantal feministische golven. De eerste golf was aan het einde van de negentiende eeuw en betrof de erkenning van rechten zoals die van het vrouwenkiesrecht. De tweede golf was rond de jaren ’60. In deze periode werd er gestreden voor seksegelijkheid betreffende financiën, seksualiteit en behandeling. De derde golf begon in de jaren ’80 waarin er nog meer aandacht werd besteedt aan sekseverschillen.

Al met al is feminisme te definiëren als een maatschappelijke en politieke strijd voor de emancipatie van de vrouw, maar ook als de strijd tegen ongelijke seksebehandeling, ongelijke machtsverhoudingen en het doorbreken van de heersende traditionele rolpatronen.

Female Chauvinist Pigs

De bimbocultuur lijkt dus een nieuwe golf feministische vrouwen te zijn. Ze willen vrijheid en onafhankelijkheid en gebruiken hun eigen lichaam om dit te bereiken. Ariel Levy heeft deze groep vrouwen in Amerika onderzocht waarna ze haar boek ‘Female Chauvinist Pigs, de opkomst van de bimbocultuur’ (2007) heeft gepubliceerd.

De aanleiding om dit boek te schrijven waren de ontwikkelingen in Levy’s omgeving zelf. Het zien van programma’s als Extreme Make Over, de uitgelekte seksvideo’s van Paris Hilton, de hype omtrent schaamlipverkleining, vriendinnen die striptease lessen namen of optredens van vrouwelijke naaktdanseressen bezochten en dit als bevrijdend ervaren, waren reden genoeg om de achterliggende oorzaken hiervan te onderzoeken.

In haar boek beschrijft Levy de geschiedenis van het feminisme. Het feminisme van decennia geleden betrof het verzet tegen de stereotypering van de vrouwelijke seksualiteit. Maar vandaag de dag lijkt het zogenaamde bimbo-feminisme de omgekeerde wereld. Levy is van mening dat het idee is ontstaan dat vrouwen deze strijd tegen stereotypering over hun rug hebben gegooid en de touwtjes zelf in handen hebben genomen. Vrouwen voegen zich juist naar hun bestaande stereotypen.

Een andere reden waarom Levy de geschiedenis van het feminisme beschrijft is om aan te tonen waarom meisjes van deze tijd zichzelf zo graag willen associëren met seks. Het doel van feministen was de vrouw uit haar traditionele rol te krijgen, namelijk de rol als huisvrouw. Deze intentie van feminisme hebben de meisjes van tegenwoordig nooit meegekregen, zoals Levy hier zegt: ‘zij hebben nooit meegemaakt dat ‘sletje’ geen alom geaccepteerde term was, dat zestienjarige meisjes niet in aanmerking kwamen voor een borstvergroting, dat pornosterren niet boven aan de bestsellerlijsten stonden, dat paaldansers niet tot de mainstream behoorden.’ (Levy: 166)

Levy spreekt dan ook over de pornoficatie van de samenleving, omdat de Amerikaanse cultuur steeds meer bol komt te staan van de porno. Porno en gerelateerde aspecten zijn ‘popular culture’ geworden. Jonge meisjes krijgen een borstvergroting voor hun verjaardag, botox spuiten wordt gezien als een standaard procedure vanaf je dertigste en in sportscholen worden cardio-striptease lessen gegeven. Als resultaat hiervan zien we de ‘female chauvinist pigs’ in het straatbeeld verschijnen.

De ‘male chauvinist pigs’ kennen we allicht al, de mannen die vrouwen als een stuk vlees beschouwen. De ‘female chauvinist pigs’ doen daarentegen hier nog een schepje bovenop. Zij verheffen zichzelf en andere vrouwen tot seks- en lustobject. Deze bimbo’s, waarvan de oorspronkelijke betekenis een slet inhield die zich onzedelijk gedraagt, gooien de slachtofferrol van zich af. Ze vertonen bimbogedrag door zich schaars te kleden, of zelfs voor niets uit de kleren te gaan en door zich om te bouwen tot pornosterren. Juist omdat ze als lustobject door mannen worden beschouwt ervaren zij zich als seksueel bevrijdt. Omdat ze zich seksueel bevrijdt voelen doen ze alles wat ze niet laten kunnen, en dus zien zij zichzelf als het toppunt van feminisme en emancipatie.

Bovendien meten deze vrouwen zich aan mannen. Levy vertelt in haar boek dat vrouwen alleen kunnen overleven in een mannenwereld door zich als een vent te gedragen. Zoals mannen denigrerend kunnen doen over vrouwen, doen de ‘female chauvinist pigs’ dat over vrouwen die zich nog echt als een meisje gedragen. Tevens gebruiken deze vrouwen de bestaande stereotypen om macht te krijgen over zowel hun eigen lichaam als over mannen die hen begeren.

De opkomst van de bimbocultuur heeft te maken met allerlei redenen. Ten eerste valt er iets over de commerciële wereld te zeggen die de nadruk legt op het schoonheidsideaal. Echter Levy legt de schuld ook bij de vrouwen zelf die deelnemen aan de bimbocultuur. Zij kunnen de druk van cosmetische wereld en mode-industrie niet weerstaan. Een andere reden dat een grote rol hierin speelt is de conservatieve regering in Amerika waarin het hebben van seks zo veel mogelijk wordt tegengegaan. Maar jongens worden mannen en meisjes worden vrouwen, de interesse komt toch wel. De informatie halen ze dan ook uit de media. Ze spiegelen zichzelf aan beelden uit de commercie, omdat dit hun informatiebron is. Echter omdat sexy zijn één van de karakterschappen van de vrouw behoort te zijn, gaan meisjes zich ook zo gedragen. Wat hieruit volgt is dat het uiterlijk van meisjes sterk ontwikkeld wordt, terwijl de innerlijke gevoelens omtrent seksualiteit onderontwikkeld blijven.

Bimbo-feministen koppelen dus de vrouwelijke seksualiteit aan vrouwelijke emancipatie. En op deze manier beschouwen zij zichzelf als gelijk aan het mannelijk geslacht. Maar hier is niks gelijkwaardigs aan. Vrouwen denken zo machtig te zijn, maar zolang ze zich vormen naar de stereotypen hebben de mannen nog altijd de touwtjes in handen.

Seksualisering of deseksualisering van de maatschappij

De situatie zoals Levy die schetst in haar boek ziet er niet best uit. En het geeft dan ook stof om over na te denken. Als dit de nieuwe positie van de vrouw moet zijn, dan zijn ze terug bij af.

Levy maakt zich dan ook zorgen om jonge meisjes. Ik kan mij dit heel goed voorstellen. Stel je voor dat ik met mijn vijftien jaar bij mijn moeder aankwam met een borstvergroting als verjaardagscadeau. Je zou er nog de humor van kunnen inzien, maar als deze trend doorgaat heeft dit grote gevolgen voor de emotionele toestand van meisjes. De ideaalbeelden van vrouw-zijn die ze krijgen toegeschoven zijn onrealistisch en wanneer meisjes deze zich toe-eigenen kan dit leiden tot zelfbeelden die niet zijn gebaseerd op zelfkennis en zelfvertrouwen zoals dat hoort te zijn.

Het is eigenlijk ook sneu dat deze vrouwen zich als vrijgevochten en niet-conformistisch beschouwen, terwijl ze wel zo zorgen dat ze in een hokje worden geplaats namelijk die van ‘bimbo’. Bovendien verwarren de bimbo-feministen seksuele macht met machtige posities in de maatschappij. Ze noemen zich feministen, maar hebben naar mijn mening niet het recht hiertoe omdat ze alles wat de feministen hebben bereikt in de feministische golven teniet doen.

Het boek van Levy is een uiteenzettend betoog, waarin veel geschiedenis wordt besproken maar ook heldere omschrijvingen worden gegegeven over de ontwikkelingen op dit gebied. Echter wat mij tegen valt is dat zij geen duidelijke aantallen hierin kan geven. Misschien was dat ook niet haar bedoeling, maar door het boek heen lezend klinkt het als een groep die groot is en steeds groter wordt. Ik vraag het mij af. Ze beschrijft de bimbocultuur en de daaraan verbonden ontwikkelingen, maar niet de achtergrond van deze vrouwen. Ik denk dat het opleidingsniveau, het karakter en de omgeving van de persoon zelf ook aspecten zijn waar rekening mee dient worden te houden.