Orgaandonatie Ja of nee: Boeddhisme en orgaandonatie

Iemand die zijn organen niet wil afstaan en daar ook voor uitkomt, lijkt een egoïst. Maar orgaandonatie is niet voor iedereen vanzelfsprekend en heeft voor veel mensen een veel grotere betekenis. Vooral voor boeddhisten, hindoes en anderen die in reïncarnatie geloven is orgaandonatie niet vanzelfsprekend. Ook zijn er mensen die zonder religieus idee vinden dat je iemand die gestorven is met rust moet laten. Hier de voors en tegens van Boeddhisten als het gaat om orgaandonatie.

Boeddhisme en orgaandonatie

In het Boeddhisme is orgaandonatie een moeilijk punt. De levensvisie gaat uit van het feit dat het menselijk lichaam en de geest samen een eenheid vormen. Dat betekent dat als een orgaan wordt afgestaan na de dood dat dit geheel geen geheel meer is. Ook het feit dat bij orgaandonatie wordt uitgegaan van hersendood, druist in tegen deze gedachte. Orgaanuitname zou bovendien het lichaam onteren. Het punt is echter dat het Boeddhisme ook vooral staat voor medeleven en mededogen. Binnen die twee gegevens zou donordonatie wel weer mogen.

Verstoring van het stervensproces bij orgaandonatie

Orgaandonatie kan door Boeddhisten worden gezien als een verstoring van het stervensproces. Dit komt omdat er heel weinig tijd zit tussen het lichamelijke sterven en het weghalen van de organen. Boeddhisten gaan er vanuit dat de geest tijd nodig heeft om het lichaam te verlaten. Bij zo’n snel verwijderen van de organen is het niet zeker of het bewustzijn het lichaam dan al heeft verlaten. In het Boeddhisme is sterven niet alleen een lichamelijk proces, maar vooral een geestelijk proces dat in alle rust moet plaatsvinden. Bij een orgaandonatie kan daar geen sprake van zijn. Bovendien ontbreken dan zaken als mededogen en vriendelijkheid, die in het Boeddhisme zo belangrijk zijn. Daardoor kan het bewustzijn worden afgeleid en kan een wedergeboorte waar het Boeddhisme ook van uit gaat negatief worden beïnvloed.

Snelle dood waarbij het bewustzijn het lichaam mogelijk snel verlaat

Sommige Boeddhistisch geleerden geven wel aan dat het afhangt van iemands dood of orgaandonatie wel of niet door zou kunnen gaan. Zo zou volgens sommigen bij een snelle onverwachte dood het bewustzijn het lichaam mogelijk direct verlaten. In dat geval zou het eenvoudiger zijn om als Boeddhist een orgaan af te staan.

Meer ontwikkelde persoon

Sommige Boeddhisten zijn de mening toegegaan dat hoe ontwikkelder de gestorvene in geestelijk opzicht was en hoe meer inzicht hij had verkregen, hoe kleiner de verstoring zal zijn bij een orgaandonatie. Daarbij wordt echter ook aangetekend dat er maar weinig mensen zijn die zo’n hoog niveau hebben bereikt dat hun geest niet verstoord raakt als er in hun lichaam wordt gesneden Dit is voor veel Boeddhisten dan ook een belangrijke reden om niet te kiezen voor orgaandonatie. Overigens zijn er ook leren die juist zeggen dat hoog ontwikkelde Boeddhistische leren die rechtop sterven en in een diepe contemplatie verkeren juist helemaal niet mogen worden aangeraakt, terwijl veel minder ontwikkelde mensen veel minder merken van aanraking of snijden.

Orgaandonatie verstoort het stervensproces en zorgt dat loslaten veel minder gaat

Andere stromingen geven aan dat het stervensproces teveel wordt verstoord door orgaandonatie. Dit omdat een mens de neiging heeft om gehecht te zijn aan allerlei zaken, maar ook aan zijn eigen organen. Door het verwijderen van een orgaan zou dit het proces van loslaten heel erg belemmeren. Omdat de persoon in kwestie erg gehecht is aan zijn orgaan, kan die het leven niet goed afsluiten en dat betekent dat hij ook niet verder kan groeien en tot een hoger niveau van bewustzijn uit kan komen. Maar niet alleen voor degene die de organen afstaat zou dat niet goed zijn, ook niet voor de persoon die de organen krijgt. Er zou daardoor namelijk nog een verbondenheid blijven bestaan met de donor.