Reclames ontmaskerd: de truc achter de commercial

Geloof je alle reclames? Word je beïnvloed door de tv? Lees verder en ontdek hoe reclames in elkaar zitten. Jij trapt nergens meer in... Of toch wel? Want reclames kunnen heel ingenieus in elkaar zitten en je heel erg onbewust beïnvloeden. Door je hier meer van bewust te zijn kun je beter nadenken over of je iets wel echt wil.

Reclames

Natuurlijk weet je dat met een reclame de maker ervan je probeert iets te verkopen. Soms trap je erin, en dat gebeurt vaker onbewust dan bewust. Zin in drop na een snoepreclame? Zin in een drankje na een reclame voor likeur? Of heb je de neiging meer te snacken als er in een reclame veel chips en andere lekkere producten voorbij komen?

Er is een reden dat mensen die voor de tv zitten meer snoepen, eten en drinken... en de truc om de val te ontlopen is je bewust worden van de invloed van reclame. Je kunt best zin krijgen in wat lekkers als je een nieuwe smaak chocola op tv ziet. Als je echter weet dat je getriggerd bent door de reclame, weet je ook dat je niet toegeeft aan een gevoel van jezelf, maar aan het gevoel dat een tv-reclame je geeft.

Beter kiezen

Je bewust worden van de invloed van reclame kan je helpen bij betere keuzes maken. Want wil je online winkelen bij dat ene merk omdat ze daar goede producten hebben of omdat hun reclame zo vaak langskomt? En heb je al eens alternatieven bekeken voor dit merk? Wie weet kun je ergens anders hetzelfde product wel goedkoper krijgen. Kortom: leer alert te blijven.

Bespaar nu!

'Bespaar nu! Drie dvd's voor de prijs van twee!'

Het gekke is dat mensen geloven echt goedkoper uit te zijn als ze iets kopen. Sta eens stil bij wat je echt doet. Iets kopen om geld te besparen? Hoe logisch klinkt dat?
Ga dus eerst na of je iets wel echt nodig hebt.

Geen rente betalen!

Gelukkig moet onder reclames waar je renteloos kunt lenen nu de tekst 'Geld lenen kost geld' worden gezet. Ook als je geen rente betaalt, leen je geld. En wat als je auto of keuken al stuk is zonder dat hij volledig is afbetaald? Het is extra zuur om dan de tweede helft te moeten betalen, zelfs als je nog garantie hebt.

Kuddegedrag

Als er één schaap over de dam is...
Dit spreekwoord zegt een hoop over de insteek van onze maatschappij. Niemand wil een product kopen dat niemand heeft. Heeft echter iedereen in je straat een flatscreentv, dan wil je ook meedoen. Heeft iedereen die je kent een laptop, dan wil je er ook één. Niet alleen pubers gebruiken het argument 'maar iedereen uit mijn klas draagt dit!' om iets te krijgen - ook volwassenen willen er nog altijd bij horen.

Testers

In de praktijk betekent dit dat reclames je overhalen door uitspraken als: 'maar liefst 80% van de testers is zou dit product aanbevelen'. Hoe ze hieraan komen? Er is ten eerste een groep testers. Deze groep krijgt een product en mag het uitproberen. Vervolgens vult de groep een vragenlijst in. Van elke tien mensen zijn er twee negatief over het product en acht positief. Overweeg of je twee negatieve reacties op de tien voldoende vindt om aan het product te twijfelen.

Daarbij is er meestal één vraag in de enquête waar de procenten op gebaseerd worden: 'Zou u dit product aanbevelen aan anderen?' Hierop kun je antwoorden met 'nee, misschien, ja, ik heb het al aanbevolen' en wordt 'misschien' voor het gemak ook vaak als 'ja' gerekend. Natuurlijk zijn niet alle testen zo onbetrouwbaar. Onafhankelijk onderzoek maakt een uitslag bijvoorbeeld al wat geloofwaardiger.

De consument als tester

Soms krijg je een product gratis of op proef - niet goed, geld terug. Je hoeft dan alleen je mening te geven over het product, en ben je niet tevreden, dan stuur je het terug. Behalve dat mensen geneigd zijn om positiever te zijn over iets wat ze gratis krijgen ('Een gegeven paard kijk je niet in de bek'), wordt de uitslag soms wel heel positief gebracht.

Stel dat je een product gratis krijgt aangeboden en je vindt het niets. Zou je het dan terugsturen? Veel mensen vergeten dit te doen of vinden het teveel moeite. Sommigen voelen zich bezwaard om geld terug te vragen. Dan is er nog een groep die voortaan gewoon een ander product koopt. Een laatste groep stuurt daadwerkelijk het product terug. Dat is ongeveer een vierde van de ontevreden mensen. Op tv hoor je echter over dit product: 'Maar liefst 80% is tevreden!' Dat betekent dat van elke tien mensen twee personen hun geld terug hebben gevraagd, terwijl misschien wel acht van de tien ontevreden is.

Aanbevelingen

De mensen van de straat

'Zeg mevrouw, want vindt u eigenlijk van product X?' Het zal je niet verbazen dat deze mevrouw het product verrassend fantastisch vindt. Door het inhuren van edelfiguranten kun je deze mensen sowieso niet op hun woord geloven. Ze worden ervoor betaald om een product leuk te vinden. Montage kan ook een hoop doen. Zo kun je mensen vragen: 'Wat vind je van gratis vakanties?' om de reacties die mensen geven te plakken achter de vraag: 'Hoe gaaf is product X eigenlijk?'

Reclamemakers snapten in de loop van de tijd wel dat mensen die hun product meteen geweldig vinden niet overtuigend overkomen. Daarom introduceerden ze de 'kritische' mensen van de straat. 'Ik geloofde niet dat het zou werken,' zegt een man overtuigend. 'Ik heb nu alleen gemerkt dat het echt zo is!' De mensen gebruiken de bezwaren die jij als persoon ook kunt hebben en vertellen daarna dat die bezwaren helemaal zijn weggenomen. Een slimme truc, maar opnieuw niet altijd betrouwbaar.

De 'experts'

Daar is zij of hij dan: de expert op het gebied van welk product de reclamemaker dan ook wil verkopen. Betrouwbaar? Nee. In de leer van de argumentatie is 'de mening van de autoriteit' een officieel middel om een boodschap te bekrachtigen. Het is dus niet zo gek dat bedrijven mensen acteurs een witte jas aantrekken in de hoop dat jij sneller aanneemt wat zij te vertellen hebben. Toch gaat het echt om acteurs - houd dat dus in je achterhoofd.

In bepaalde gevallen worden echte experts ingehuurd, zoals voor een energiemaatschappij het geval was. Een bekende Nederlander die mensen hoog hadden zitten vertelde dat uit zijn onderzoek bleek dat deze maatschappij heel goed was. Er ontstond wel commotie over deze reclame, omdat je vanuit een betrouwbare functie geen onware informatie mag overbrengen. Feit blijft wel dat ook echte experts geld krijgen om hun praatje te houden in een reclame.

'Het meest aanbevolen door tandartsen' hoor je vaak. Waarom? Bedrijven sturen samples van hun tandpastaproduct naar orthodontiepraktijken en tandartsen. Deze kunnen ze gratis aan hun klanten weggeven. Dit geldt dan als aanbeveling. Tja, zo kan het makkelijk gaan. Een variant hierop is '... bestrijdt de punten waarop tandartsen het meest controleren'. Iedereen wil bij de tandarts graag horen dat ze het goed hebben gedaan. Daar speelt zo'n tekst mooi op in.

Oprechte reclames?

Er zijn natuurlijk altijd uitzonderingen. Sommige bedrijven staan echt achter hun product en willen op een open en eerlijke manier duidelijk maken dat ze jou als klant willen. De truc is om kritisch te blijven en ook de ervaringen van anderen mee te nemen in je aankopen.