Pedofilie en de gevolgen voor slachtoffers

Wat zijn eigenlijk de korte en lange termijn effecten van pedofiele relaties voor kinderen? En is er altijd sprake van trauma’s en korte en lange termijn effecten?

Trauma’s en korte en lange termijn effecten

Verschillende onderzoekers stellen vast dat pedofiele relaties traumatisch zijn voor kinderen en voor verwoestende korte en lange termijn effecten, waaronder lichamelijke schade bij het kind, kunnen zorgen.Wel hangen de consequenties van alle typen van seksueel misbruik af van de leeftijd waarop het kind voor het eerst seksueel werd misbruikt en van de aard van het seksuele misbruik. Andere factoren zijn of het misbruik kort of langdurend van aard is en zelden of frequent voorkomt.

Taylor, Bernard en Finkelhor stellen het traumatiserende effect voor de kinderen vast. Deze laatste onderzoeker maakt nog een onderscheid tussen verschillende soorten trauma’s. Zo kan er seksuele traumatisering, stigmatisering en het ontbreken van een vermogen, oftewel de geestelijke en/of lichamelijke kracht van een kind, plaatsvinden. Met seksuele traumatisering wordt de ongeschikte en disfunctionele ontwikkeling van de seksualiteit van het kind aangeduid die ontstaat door het seksuele contact met de pedofiel. Het kind was nog niet der mate ontwikkeld om seksueel contact te hebben met andere personen. De stigmatisering zorgt ervoor dat het kind als het ware “gebrandmerkt” wordt doordat hij/zij te schande wordt gemaakt. Tot slot houdt het ontbreken van het vermogen en de kracht van het kind in dat hij/zij niet voldoende in staat is om een “evenwichtige” seksuele relatie aan te gaan met de pedofiel. Het kind is namelijk lichamelijk minder sterk dan de pedofiel en hoeft geestelijk nog niet in staat te zijn om een dergelijke beslissing, als het seksuele contact met de pedofiel, te realiseren. Door de verschillende vormen van traumatisering kan er bij het kind verwarring ontstaan over de geldende seksuele normen en standaarden. Een voorbeeld hiervan is de rol van seks in een affectieve relatie.

De verwoestende korte- en lange termijn effecten worden bevestigd door McConaghy, en Glaser. Zo stelt McConaghy dat er bij seksueel misbruikte kinderen meer sprake is van angst, nachtmerries, PTDS (posttraumatisch stressyndroom), teruggetrokken gedrag, neurotische mentale zieken, wreedheid, delinquentie, seksueel ongepast gedrag, regressief gedrag (het teruggaan naar een vroeger ontwikkelingsstadium), het wegrennen van huis en vele andere problemen. Ook stelt hij dat één derde van deze misbruikte kinderen geen symptomen liet zien, maar deze alsnog later in de ontwikkeling vertoond kunnen worden. Glaser ziet net als McConaghy nachtmerries en regressie van bepaald gedrag (bijvoorbeeld het opnieuw aanleren van “toilettrainingsvaardigheden”) terug in seksueel misbruikte kinderen. Hij voegt hier nog andere psychiatrische problemen aan toe als slaapverstoringen, compulsieve of dwangmatige masturbatie, het vroegtijdig ontstaan van seksuele spelletjes en verstoorde relaties met leeftijdgenoten. De lange termijn effecten die hij noemt houden veelvuldige problemen in zoals pijn aan de bekken, geïrriteerde ingewanden, schade aan het gebied tussen de genitale organen en de anus, zieken en infecties ontstaan door geslachtsgemeenschap en problemen met betrekking tot het urinoir.

Waters en Kelk wijzen niet zoals McConaghy op de verstoorde relaties met leeftijdgenoten, maar eerder op de onmogelijkheid van het hebben van lange relaties, huwelijksproblemen en slechte ouderschapsvaardigheden. De relatie tussen het seksuele misbruik en het ontstaan van deze lange termijn gevolgen is nu bevestigd .

James maakt geen onderscheid tussen lange en korte termijn effecten maar kijkt eerder naar de verschillende effecten die op verschillende leeftijden kunnen worden veroorzaakt. Zo stelt zij dat jongere kinderen meer open en compulsief seksueel gedrag of regressie naar een vroegere fase vertonen. Schoolkinderen kunnen dit seksuele gedrag ook laten zien maar in mindere mate. Zij hebben vaak schoolproblemen, slaapproblemen, eetproblemen, een verlaagd zelfvertrouwen en nachtmerries. Adolescenten kunnen pogingen tot zelfmoord doen, doen vaak aan zelfpijniging en haten zichzelf. Tot slot kunnen zij agressief worden of weglopen van huis.

Reacties uit de omgeving

Andere schade bij het kind kan worden veroorzaakt door de reacties van mensen in zijn/haar omgeving of door het proces dat de pedofiel zal doorlopen. Zo kan de omgeving eerst medelijden tonen met het kind maar hierna ook behoorlijk achterdochtig zijn waardoor het kind zich schuldig gaat voelen. Met het proces dat de pedofiel doorloopt wordt vooral het arrest van de pedofiel bedoeld. Beide gebeurtenissen kunnen een behoorlijke ingreep op het leven van een kind hebben. Zo kunnen zij een negatieve invloed hebben op de geestelijke gesteldheid van het kind en kan dit jaren duren.

Is er altijd sprake van trauma’s en korte en lange termijn effecten?

Andere onderzoekers beweren echter dat pedofiele relaties niet traumatisch hoeven te zijn voor kinderen, dat er vaak snel herstel plaatsvindt en dat kinderen het seksuele contact met de pedofiel soms juist als plezierig ervaren. Al eerder in deze paper stelde McConaghy dat de pedofiele relatie verwoestende korte en lange termijn effecten met zich mee kan brengen, maar hier voegt hij nog aan toe dat er bij misbruikte kinderen maar zelden sprake is van lichamelijke schade. Ook Berliner, Tacket et al. en Leicester wezen op de afwezigheid van dergelijke lichamelijke schade in gerapporteerde gevallen van kindermisbruik. Uit 48 studies die door Tacket et al. sinds 1985 zijn uitgevoerd bleek deze conclusie. In de studies werd een vergelijking gemaakt tussen seksueel misbruikte en niet seksueel misbruikte kinderen. Verder is Stekel het eens met de afwezigheid van dergelijke schade en voegt hier nog aan toe dat dit waarschijnlijk komt doordat er maar zelden sprake is van geweld bij de slachtoffers. Tot slot beweert Brand hetzelfde in de Independant , maar hij heeft het hier alleen over het effect op 14- jarige kinderen.

Wordt er gekeken naar het herstel van de slachtoffers dan blijkt dat het grootste gedeelte van de slachtoffers redelijk snel herstelt en in hun verdere leven weinig tot geen afwijkende seksuele houdingen aanneemt. Door Bernard wordt gesteld dat na zes maanden het schuldgevoel en de schaamte bij het slachtoffer verminderd is en de relaties met mensen om het slachtoffer heen verbeteren. De visie van het niet aannemen van een afwijkende seksuele houding wordt ondersteund door Widom die stelt dat seksueel misbruikte kinderen later niet in aanspraak komen voor arrestatie van een gewelddadige seksuele misdaad. Verder stelt Widom dat seksueel misbruik niet zorgt voor een daling in het IQ bij de kinderen.

Ook werd er gezegd dat er geen correlaties bij gerapporteerde kindertijd seksmisbruik en volwassenen symptomen te vinden waren zodat een causale relatie niet kon worden geaccepteerd.

Tot slot kan er worden gezegd dat kinderen seksuele contacten en relaties met volwassenen als positief kunnen ervaren, kinderen liefde, affectie en veiligheid zoeken, er vaak geen sprake is van angst ten opzichte van de volwassenen en er soms een vriendschap ontstaat of zelfs kan blijven bestaan tussen het kind en de volwassene.

Wederzijdse toestemming

Er is wederzijdse toestemming nodig van het kind wil het pedofiele gedrag moreel worden toegestaan. Dit houdt in dat het kind niet gedwongen mag worden door de pedofiel en er geen lichamelijk geweld, dreiging of misleiding vanuit de pedofiel plaats mag vinden. Soms is het echter zo dat het kind de capaciteiten nog niet heeft om wederzijdse toestemming te geven . Uit een artikel van McConaghy blijkt dat kinderen soms niet in staat zijn om wederzijdse toestemming te geven. Ze kunnen tijdens het misbruik niet bewust zijn van het geven van toestemming en weten zich vaak geen houding te geven bij zulke activiteiten. Volgens McConaghy zijn deze effecten altijd negatief en ernstig. Onderzoek van Glaser toont aan dat het tekort aan de sociale vaardigheden van kinderen hen weet te onderscheiden van volwassenen. Bernard voegt hieraan toe dat de afwezigheid van de vrijwillige toestemming van het kind langdurende schade kan opleveren. Wel moet eraan worden gedacht dat er kinderen zijn die de capaciteiten wèl bezitten om dergelijke toestemming te geven.

Effecten op de rest van de samenleving

De pedofiele daden hebben niet alleen effect op het kind, maar op de hele samenleving. De slachtoffers en naasten, door het zelf ervaren van de pijn van het slachtoffer, dragen de littekens hun hele leven. Verder zijn er de professionelen die behandelingen aan de slachtoffers geven. Zij moeten een taal zoeken die het publiek kan horen en verstaan. Ook is er een onderbreking in de sociale order.