Persoonlijkheidsmodel The Big Five

Persoonlijkheidsmodellen, wat kunnen we er mee of wat moeten we er mee? Ze worden veelal gebruikt voor studiekeuzes, maar ook in de professionele loopbaan kunnen ze bij bijvoorbeeld een switch of het doorontwikkelen nogal eens toegepast worden. Je moet er vanuit gaan dat ze altijd “ongeveer” zijn, maar geeft meestal wel een duidelijke indicatie.

Wat achtergrondinformatie

De naam van dit persoonlijkheidsmodel slaat op de vijf karaktertrekken die benoemd worden. Het is een belangrijk algemeen geaccepteerd persoonlijkheidsmodel en vormt veelal de basis voor . Het is de basis van veel psychologische onderzoeken bij personeelsselectie en studiekeuze.
Een belangrijk bij dit model is dat de te behalen scores een verdeling aangeven en je niet per definitie in een “extravert” of “introvert” hoekje geplaatst wordt. Immers, iemand hoeft ook niet in alles het een of het ander te zijn. Dit model nuanceert en geeft daar uiteindelijk een beter beeld mee weer van de kandidaat. Er wordt geen waardeoordeel aan gehangen.

De indeling

• Extravert/introvert De mate waarin een persoon behoefte heeft aan contact met anderen. Extraverte mensen zijn sociaal, actief, praatgraag, gericht op personen, optimistisch. Introverte mensen werken graag alleen of in een rustige omgeving.
• Inschikkelijk/competitief Gedraagt iemand zich vooral tolerant, meegaand en/of hulpvaardig? Of juist meer competitief en weinig medewerkend?
• Zorgvuldig/slordig Gaat een persoon georganiseerd en doelgericht te werk of ongestructureerd, doelloos of slordig?
• (In-)stabiel Neurotische mensen maken zich veel zorgen, zijn onzeker en nerveus. Emotioneel stabiele mensen zijn tevreden met zichzelf, ontspannen en weinig emotioneel.
• Open/gesloten Openheid als in op zoek gaan naar nieuwe ervaringen. Mensen die hoog scoren op deze schaal zijn nieuwsgierig en fantasievol. Mensen die laag scoren zijn het liefst bezig met de feiten van het hier en nu.

Waarom deze indeling?

De persoonlijkheidskenmerken van mensen beschrijven kan met veel meer woorden, maar als je deze woorden categoriseert dan kom je uiteindelijk uit op de vijf genoemde kenmerken.

De werkomgeving

Deze is essentieel of je je prettig voelt op je werkplek of niet. Zo zal een extravert iemand zich prettiger voelen met veel mensen om zich heen. Dit brengt ook tegelijk met zich mee dat een prettige werkomgeving betere prestaties oplevert en dus kan een dergelijke test duidelijk van toegevoegde waarde zijn.

Dit neemt niet weg dat een gewilde functie mede om deze reden niet doorgaat, maar een personeelsfunctionaris die een dergelijke test met je doorneemt, weet (of hoort te weten) hoe de werkomgeving is. Welk type daar het beste bij hoort en als je aangeeft je in de geschetste situatie prettig denkt te voelen, kan dit middels deze test getest worden.
Natuurlijk kunnen testen gemanipuleerd worden, maar uiteindelijk heb je daar jezelf het meeste mee.

Tenslotte

Hoeveel waarde wordt een dergelijke test al met al gegeven. Dit is verschillend, de een zal het als belangrijk onderdeel van de procedure zien en de ander niet. Neemt niet weg dat hetgeen uit een eerlijk ingevulde test komt, kenmerken zijn die vast liggen in de mens en daarmee niet onbelangrijk als het gaat om de juiste man of vrouw op de juiste plaats. De gesprekken die in deze procedure hebben plaatsgevonden moeten het beeld eigenlijk bevestigen.
Het is geen waterdicht systeem, deze zijn er niet. Mensen blijven mensen en een uiterste in de testen kunnen nog steeds succesvolle mensen zijn. Hecht er als kandidaat en personeelsfunctionaris dus de waarde aan die je er zelf aan toedicht.