Een korte inleiding die automutilatie beschrijft

Een artikel wat beknopt het woord 'automutilatie' beschrijft. Hierin vind je een -kort- overzicht over volgende vragen: Wie doet het? Waarom doen ze het? Waar doen ze het? Automutilatie of simpelweg zelfverminking wordt in de Dikke Van Dalen omschreven als: “het zichzelf opzettelijk verminken” Dit is natuurlijk een veel te vage omschrijving en daarom zijn wij er wat verder op ingegaan om ze een heel aantal dingen te weten te komen over dit weinig besproken onderwerp.

Zelfverminking begint meestal bij jongeren van onder de achttien en komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Een Brits onderzoek leert ons dat in een klas van twintig leerlingen gemiddeld twee leerlingen zitten die zichzelf opzettelijk verminken. In Belgie is zelfverminking niet zo gebruikelijk, maar in Japan is rituele automutilatie een traditie onder de Yakuza als ze hun commandant/bendeleider hebben teleurgesteld. Om hun excuses aan te bieden voor hun gemaakte fout, snijden ze zelf met een mes de bovenste deel van een hun pink af en bieden dat aan hun meerdere aan. Wanneer ze nog een keer een fout maken, moeten ze dit bekopen met hun leven.

Jezelf verminken kan op verschillende manieren.

Een paar voorbeelden zijn:

• Snijden met een scherp voorwerp op plekken waar het niet zichtbaar is.
• Jezelf verbranden zodat er brandwonden ontstaan.
• Met de vuisten en / of met het hoofd tegen een muur aan bonken, jezelf slaan.

Behalve dit zijn er nog andere manieren die mensen gebruiken om zich zelf te verwonden.

Bijvoorbeeld:

• Te veel te gaan eten.
• Een relatie beginnen waarin mishandeling plaats vind.
• Als het gaat om zichzelf krassen, snijden of branden, gebeurt dit meestal ’s avonds als ze alleen zijn.

Er kunnen verschillende redenen zijn waarom iemand zichzelf verminkt.

Enkele voorbeelden zijn:

• Zichzelf willen straffen.
• Het kwijt raken van spanningen.
• Het omzetten van geestelijke pijn naar lichamelijke pijn.
• Om te bewijzen dat je tegen pijn kunt.
• Te merken dat je nog leeft.
• Om jezelf een machtsgevoel geven doordat je zelf kan bepalen wanneer je pijn voelt en wanneer niet.

Mensen die zichzelf verminken kunnen hier moeilijk mee stoppen. Bij het pijnigen van het eigen lichaam komt het verslavende hormoon endorfine vrij. Endorfine is een natuurlijke pijnstiller maar kan ook zorgen voor een gevoel van geluk. De gewoonte om zichzelf te verminken ontstaat vaak geleidelijk en is moeilijk te doorbreken. De drang tot automutilatie wordt getriggerd door de lichamelijke verslaving aan endorfine maar ook vooral door geestelijke verslaving aan emoties die worden opgewekt of worden onderdrukt tijdens de automutilatie. Vele mensen denken dat zelfverminking een manier is om aandacht te krijgen van de buiten wereld maar dan zonder woorden. Een soort van hint dat het niet goed met je gaat. Dat je iemand nodig hebt die je aandacht geef en helpt. Eigenlijk is het raar dat het gezien wordt als een hulpkreet. Want de wonden worden meestal goed verstopt. Zelfverminking is meestal een manier om met je gevoel om te gaan. Om met je problemen om te kunnen gaan. Je zelf pijn doen verzacht de innerlijke pijn.

Mensen die aan automutilatie doen zijn niet gek, maar weten niet goed hoe ze hun gevoelens moeten uiten en doen dat op de ‘verkeerde manier’. Veel mensen die zichzelf pijn doen hebben meestal ooit zeer pijnlijke of schokkende ervaringen meegemaakt die sterke gevoelens van angst, pijn, schuld, woede of hulpeloosheid hebben opgewekt. Ook hebben ze het gevoel dat ze nergens terecht kunnen of dat niemand ze begrijpt. Deze ervaringen kunnen te maken hebben met geweld, misbruik, verwaarlozing, vernedering of het verlies van belangrijke personen. Daardoor voelt iemand zich niet langer goed waardoor het moeilijk wordt om je gevoelens te uiten en worden ze onzeker in contacten met anderen. Zelfverminking wordt een hype onder de jongeren. Ze sporen elkaar via msn en gsm aan om zichzelf te verminken of in extreme gevallen om zelfmoord te plegen. Dit gebeurt vooral bij meisjes. De hype begon in het voorjaar, toen een leerlinge van het Stedelijk Lyceum in Enschede (Nederland) zich ophing. Via chatboxen en sms’jes gingen meiden tussen twaalf en vijftien elkaar daarna aansporen om hetzelfde te doen. Vier vriendinnen van het overleden meisje maakten elkaar helemaal gek. Ze stuurden elkaar berichteb als: “Ken jij J.? Die gaat vanavond zelfmoord plegen? Wie durft het ook?” Kort daarop gooide een tweede meisje zich voor de trein. Tijdig ingrijpen van de school, de politie en een cirsisteam van psychologen voorkwam dat de toestand nog verder uit de hand liep, maar een van de meisjes was er zo van bezeten dat ze moest worden opgenomen. Er zijn een aantal hulpgroepen en hulplijnen voor mensen die willen stoppen met automutilatie of voor mensen die gewoon nood hebben aan een luisterend oor. Een van deze hulplijnen is de zelfmoordlijn (026 49 95 55).

Zelfmoord is het uiterste geval van zelfverminking. In de meeste gevallen van zelfmoord, heeft het slachtoffer eerst jarenlang zichzelf verminkt.
Minstens éénmaal per week pleegt een leerling zelfmoord in België. Bij 15 procent van de lagereschoolkinderen en 30 à 40 procent van de leerlingen in de secundaire school stelden onderzoekers zelfmoordgedachten vast. Meer bij jongens dan bij meisjes. Na het verkeer is zelfmoord bij ons de tweede doodsoorzaak voor jongeren van 10 tot 24 jaar. Drie op vier slachtoffers van zelfmoord maakten hun opzet weken voordien kenbaar. Niemand had de signalen gemerkt of ernstig genomen. Ook hun leerkrachten niet.