Waarom zijn we bang? Nederlanders en hun angsten

Nederlanders worden steeds banger. De reden is dat we overal controle over willen hebben, maar het leven geeft geen zekerheden. We zullen met onze onzekerheden moeten zien te leven. In de meeste gevallen lukt dit ook, maar er zijn mensen die last hebben van een angststoornis en in bepaalde situaties volledig in paniek raken. Het kan hun hele leven gaan beheersen waardoor er niet meer normaal kan worden geleefd. Als het niet lukt om de eigen angsten onder ogen te zien is het verstandig om professionele hulp in te schakelen.

Angst is een signaal

Volgens het woordenboek is angst een gevoel van beklemming, vrees, onveiligheid of onzekerheid. Gevoelens van vrees of onveiligheid kunnen goed van pas komen want ze beschermen ons tegen dreigend gevaar. Bij gevoelens van onzekerheid kan het betekenen dat onze eigenwaarde in gevaar dreigt te komen. Een beklemmend gevoel kan betekenen dat er lichamelijk iets aan de hand is.

Angst is een signaal waar we wat mee moeten doen, we ondernemen actie waarbij we twee keuzes hebben, namelijk vluchten of vechten.

Waarom zijn Nederlanders bang?

We willen overal controle over hebben, maar het leven biedt geen zekerheid dus zullen we moeten leven met onze onzekerheden.
Naarmate die behoefte om controle te houden sterker wordt neemt de angst ook toe, want veel zaken zijn onvoorspelbaar en angst helemaal. Als het moment eenmaal daar is blijkt de situatie meestal minder erg dan we aanvankelijk dachten.

Leven met een angststoornis

Toch zijn er mensen die geleefd worden door hun angst. Ze hebben last van een angststoornis en kunnen compleet in paniek raken in bepaalde situaties. Dat is niet handig, zeker niet als de stoornis je belemmert om dingen te doen. Dat zijn meestal hele gewone dingen zoals boodschappen doen, of de trein nemen. Door die angststoornis ga je zaken vermijden waar je bang voor bent. Je beperkt jezelf en uiteindelijk wordt je hele leven beheerst door angst. Het kan ervoor zorgen dat je niet meer kunt werken, je interesses en bezigheden verliest en zo heel erg eenzaam wordt.

Wat gebeurt er bij een angststoornis?

Zo´n 15 procent van de mensen heeft ooit een angststoornis gehad. Hiervan is de meest voorkomende de paniekstoornis, waarbij iemand een aanval krijgt van intense angst voor controleverlies of angst om gek te worden. Verschijnselen die hiermee samengaan zijn benauwdheid, hartkloppingen, duizeligheid, transpiratie, beven en opvliegers. Soms ervaren mensen tijdens de angststoornis de wereld als "niet werkelijk" en lijkt het of ze naar een film kijken.
Een angststoornis gaat ook vaak samen met een depressie en soms hebben angststoornissen een lichamelijke oorzaak zoals diabetes, een hartinfarct en schildklierafwijkingen of angina pectoris

Zaken waar we geen controle over hebben

• economische crisis; minder kans op een vaste baan
• onze gezondheid
• terrorismedreiging/oorlog komt dichterbij

Toegeven dat je bang bent

Door ons zorgen te maken lijkt het misschien dat we het gevaar af kunnen wenden en alles onder controle hebben. Daarmee houden we onszelf voor de gek. Vroeg of laat gebeurt er iets, dat is een feit waarmee we moeten leven.
Het scheelt als je voor jezelf toe kunt geven dat je bang bent en je die angst niet wegstopt. Als je het toelaat dan kun je er wat mee. Als je bang bent om bang te worden, dan kom je niet verder en blijft de angst.

Welke fobieën komen in Nederland het meeste voor?

• angst voor spinnen (arachnofobie)
• angst voor sociale contacten (sociale fobie)
• angst om te vliegen (aerofobie)
• pleinvrees (agorafobie)
• angst voor kleine, afgesloten ruimtes (claustrofobie)
• hoogtevrees

Angst op zich is niet verkeerd

Op zich heeft angst een hele nuttige functie, het is een doodnormale reactie van onze hersenen op een bedreigende situatie. Soms kan het nuttig zijn om jezelf angstig te voelen, het kan je beschermen tegen gevaren. Bij het zien van gevaar zul je instinctief willen vluchten of jezelf willen verdedigen. Een echte oerangst, een oergevoel dat in ieder mens zit.

De mate van angst, hoeveel angst wij ervaren, is voor een deel erfelijk bepaald. Ook onze opvoeding en het milieu waarin wij opgroeien spelen daarbij een belangrijke rol. Als zijn ouders overbezorgd of snel angstig waren dan is het opgroeiende kind ook ontvankelijker voor angsten en maakt het zelfs kans om op latere leeftijd een fobie te ontwikkelen.

Als een kind nog klein is dan is het vaak bang voor monsters onder het bed, het kan bang zijn dat zijn ouders hem niet meer lief vinden of hem gaan verlaten. Dat is normaal, in de meeste gevallen verdwijnen die angsten vanzelf.
Angsten zijn geen modeverschijnsel, ze bestaan al zolang als er mensen leven. Angst komt wereldwijd voor.

Wat kun je zelf aan je angsten doen?

Kijk op welke momenten je last hebt van angstgevoelens en welke gedachten je hebt als je bang bent. Dan zul je merken dat de (angst)gevoelens veroorzaakt worden door de gedachten die je hebt over de betreffende situatie.
Je kunt je eigen angst te lijf gaan door hem op te zoeken. Als je bang bent voor spinnen, zoek er dan eentje op en kijk ernaar. Vraag jezelf af of dit eng is. Als je dit niet op kunt brengen, de confrontatie met de eigen angst te heftig is of de angst eerder erger wordt dan minder, dan is het echt tijd om hulp te gaan zoeken. Hiervoor bestaan goede (online) therapieën.

Je hebt angst, maar je bent je angst niet.