Lichaam en gedrag: basistypes endomorf, mesomorf en ectomorf

Volgens William Sheldon kun je mensen onderverdelen in drie basistypes: het endomorfe, het mesomorfe en het ectomorfe basistype. De meeste mensen zijn een mengeling van de drie basistypes, bekende politici lijken hiervoor model te hebben gestaan. In de fitnesswereld worden de basistypes gebruikt voor de trainingsprogramma's. Naast erfelijke factoren spelen ook opvoeding en milieu een grote rol bij het tot stand komen van iemands persoonlijkheid.

De drie basistypes

In 1940 deed de psycholoog William Sheldon onderzoek naar de samenhang tussen lichaamstype en criminaliteit en bedacht een manier om mensen in lichaamstypes in te delen. Hiervoor gebruikte hij drie basistypes, het endomorfe, het ectomorfe en het mesomorfe type:

• endomorf - ronde vormen, zwaargebouwd en redelijk veel vet
• mesomorf - het atletische, gespierde type
• ectomorf - mager en hoekig, niet gespierd en weinig vet

De meeste mensen zijn een combinatie van de basistypes. Als je bijvoorbeeld een meso-endo type bent kun je makkelijk spieren opbouwen maar sla je ook makkelijk vet op. Hier kun je rekening mee houden door weinig koolhydraten te eten en de voor jou juiste sport uit te kiezen.
Het basistype of lichaamstype staat vanaf je geboorte vast. Ons gedrag zou meer door onze lichaamsvorm beïnvloed worden dan we denken.

Hoe je lichaam je gedrag beïnvloedt: de endomorf

Zo zal de endomorf zich ontspannen gedragen, dat gedrag is terug te vinden in zijn levensstijl, zijn lichaamshouding en in alles wat hij doet. De endomorf heeft ronde lichaamsvormen en hij beweegt zich doelgericht en soepel. Ademhaling en hartslag zijn krachtig en rustig. Zijn reactie is traag en lijkt passief. Hij is meegaand en is positief ingesteld. Omdat hij prettig in de omgang is en zich openstelt voor anderen zijn mensen op zijn gezelschap gesteld. Hij is een echte vredestichter, met hem zul je niet snel ruzie krijgen. Verder is hij gesteld op een rustig en harmonieus leven.
De endomorf houdt ervan om zich te ontspannen met lekker eten en een goed glas wijn, daarnaast hecht hij aan comfort en heeft hij behoefte aan aandacht en genegenheid. Tevens is hij wat conservatief van aard en heeft een hekel aan veranderingen.

Hoe je lichaam je gedrag beïnvloedt: de mesomorf

De mesomorf heeft de neiging om de baas te spelen, hij zet mensen graag naar zijn hand. Hij is graag actief en is doelgericht bezig. Het echte mesomorfe type is daadkrachtig, ambitieus en agressief, hij laat zich niet uit het veld slaan door tegenslagen. Een mesomorf is idealistisch en is bereid ver te gaan voor zijn idealen.
Door zijn gespierde lichaamsbouw zal hij het goed doen in de atletiek. Hij heeft ook veel behoefte aan lichaamsbeweging en gaat uitdagingen niet uit de weg. Hij zal zelfs bereid zijn om grote risico´s te nemen. Een type dat zich laat gelden en zeer aanwezig is.

Hoe je lichaam je gedrag beïnvloedt: de ectomorf

De ectomorf is een slank en gevoelig persoon, hij reageert sterk op impulsen van buitenaf en op signalen van het eigen lichaam. Hij schrikt snel en is verder een kieskeurige eter. Hij is geen grote eter, de kwaliteit van het eten is belangrijker dan de kwantiteit.
Door zijn gestel is hij extra gevoelig voor nerveuze spanningen en loopt hij kans om problemen met zijn spijsvertering te krijgen. Hij kan slecht tegen pijn en is snel in tranen. De houding van een ectomorf is wat aarzelend, vaak laat hij zijn schouders hangen of loopt hij met gebogen rug.
De ectomorf zal door zijn persoonlijkheid zichzelf in acht moeten nemen en een rustig en gestructureerd leven moeten leiden. Bovendien heeft hij veel behoefte aan privacy en lijkt hij vaak in zichzelf gekeerd. Toch zal hij zijn omgeving goed in zich opnemen en is hij zich scherp bewust van wat er om hem heen gebeurt. Ectomorfen zijn vaak intelligente mensen die makkelijk leren en die nieuwe informatie vlot kunnen verwerken.

Bekende politici

Josef Stalin

Stalin was het klassieke voorbeeld van een mesomorf. Krachtig, dominant en agressief. Hij verafschuwde mensen die niet doortastend waren.

John F. Kennedy

Kennedy was een meso-ectomorf. Hij was energiek en introvert. Een gedreven man die goed compromissen kon sluiten en die ging voor zijn idealen en principes.

Winston Churchill

Churchill was een meso-endomorf. Hij bezat de energieke en vastbesloten kenmerken van de mesomorf, maar had tegelijkertijd conservatieve trekjes waardoor hij zaken liever niet veranderde. Dat laatste is weer een kenmerk van het endomorfe type.

Sheldon en de fitnesswereld

De lichaamstypes van Sheldon worden door de fitnesswereld gebruikt om hun trainingsprogramma's op af te stemmen. We kunnen ons lichaam weliswaar trainen maar we worden beperkt door onze lichaamsbouw. Hoewel we niet allemaal olympisch kampioenen kunnen zijn kan daarentegen iedereen lichamelijk fit worden en blijven.
Het zal duidelijk zijn dat iemand met een endomorfe lichaamsbouw geen atleet zal kunnen worden. Endomorfen en ectomorfen kunnen niet dezelfde prestaties behalen als mesomorfen, zij zullen beter zijn in sporten als schermen en tennis.

In onze tijd zijn de ideeën van Sheldon ingehaald door de wetenschap. Naast biologische factoren spelen ook opvoeding en omgevingsfactoren een grote rol bij de vorming van iemands persoonlijkheid. In het kort nature en nurture.