Een bijna-doodervaring

Het is door de ervaringsdeskundige vaak moeilijk te omschrijven. Je bent in een veranderde staat van bewustzijn tijdens een levensbedreigende situatie en dat zou betekenen dat je erg dicht bij de dood bent. Hoewel er vaak vergelijkbare situaties worden beschreven, is “overweldigend” toch vaak een woord wat bij de ervaringsdeskundige over de lippen komt. Hoe werkt het nu eigenlijk en wat is er waar van?

Alleen de ervaringsdeskundige

Je begeeft je op glad ijs als je aangeeft dat de helderziende je een beeld kan geven. Want dat is niet te toetsen en dus geven de critici vaak aan dat dit uit de eigen gedachtegang komt en niet dat het ook zo is. In discussie gaan heeft dan ook geen zin, er zit geloof voor je in of niet.

Bij een bijna-doodervaring lijkt het op hetzelfde. Men heeft het zelf niet meegemaakt, het is niet wetenschappelijk te toetsen en dat maakt ook de bijna-doodervaring ook “vaag” is. Wat het overigens niet minder echt maakt, voor degene die het meemaakt. Maar wat ervaart die man of vrouw dan tijdens zo’n kritiek moment?

Het beeld voor ogen

Omdat het om kritieke momenten in het leven c.q. de dood gaat, geeft het in een normale situatie vaak lichamelijke of geestelijke pijn. Pijn om afscheid van het leven te moeten nemen (situaties uitgesloten waar men zoveel te lijden heeft, dat de dood een verlossing is). Enkele ervaringen komen dan nagenoeg bij iedere ervaringsdeskundige voor, te weten:

• Vredig en zonder wat voor vorm van pijn.
• Het zicht in een donkere tunnel, met aan het einde helder licht.
• Aangetrokken worden door helder licht, soms vergezeld door zachte muziek.
• Het gevoel buiten je lichaam te treden en soms het zelfs van een afstand te “bekijken”.
• “Contact” met overledene, soms vluchtig, soms intens.
• Het zien van een prachtige omgeving, welke omschreven wordt als lieflijk, mooi, intens.
• Plotselinge terugkeer in het lichaam. Voelt vaak nogal heftig.
• Het geheel voelt als tijdloos.
• Zuiverheid, pure lucht.
• Moeite hebben het te beschrijven, terwijl het heel levendig is.

Overal wordt het als positief, mooi en vol vreugde beschreven. Het is een vorm van thuiskomen en zeker als men overledenen gezien heeft. Slechts een enkeling heeft een negatieve ervaring.

Dromen of realiteit?

De discussie loopt dat men in een soort droom zit en het geen realiteit is. Immers, dat zou een aantal zaken onderuit halen. Toch geven de ervaringsdeskundigen aan dat het wel als realiteit voelt. Geen droom, want die hebben we in ons leven allemaal wel eens gehad en valt dus te vergelijken.
Hoewel men loskomt van het lichaam, blijft de “ik” – persoon wel in stand. Het verleden komt in een compact moment voorbij en de toekomst is duidelijk. Of het geen droom is, valt niet te bewijzen, maar de vergelijking die getrokken wordt, past niet met hetgeen de ervaringsdeskundige vertellen.

Verklaring

Algemeen

De bijna-doodervaring komt nogal eens bij een hartstilstand voor en men denkt dat de hersenactiviteit nog even doorgaat. Dit blijkt ook uit registratie van hersenactiviteiten (via het EEG). Echter, het zou over veranderingen in het brein gaan en niet om de naderende dood.
Verder wordt er aangegeven dat een bijna-doodervaring ook met het gebruik van drugs “nagebootst” kan worden. Als dit al het geval is, geeft het nog geen verklaring voor de klassieke bijna-doodervaring.

Artsen

Psycholoog Susan Blackmore heeft aangegeven dat de hersenen tijdens een bijna-doodervaring problemen krijgen met het vasthouden van een goed model van de omgeving. Ze heeft met de vele beschikbare verslagen met bron, geen aanwijzingen gevonden dat het om ervaringen gaan van buiten het lichaam.

Cardioloog Pim van Lommel geeft aan dat er wel degelijk aanwijzingen zijn dat de bijna-doodervaring bestaat. De bijna-doodervaring zou ook na het EEG optreden. Letterlijk zegt hij: “Een bijna-doodervaring is een geestelijke ervaring die kan optreden tijdens een periode van klinische dood, maar ook tijdens een stervensproces of soms zonder duidelijke aanleiding. De bijna-doodervaring is een universele ervaring die over de hele wereld en door alle tijden heen wordt vermeld, die onafhankelijk is van leeftijd, intellect of godsdienst.”
Vervolgens zijn er ook weer artsen die zijn verklaring onderuit halen en zolang er geen gedegen wetenschappelijk bewijs is, zal dit zeer waarschijnlijk ook zo blijven.

Tot slot

Al deze meningen, zeker als het niet met 100% zekerheid vast te stellen is, maakt dat het moeilijk blijft om de bijna-doodervaring goed te duiden en op waarheid te toetsen. Het kan niet, maar dat neemt niet weg dat de ervaringsdeskundigen het als echt ervaren hebben en dus kan iedereen zijn/haar eigen waarheid houden.