Het Gauguin-syndroom of midlifecrisis

De Franse schilder Paul Gauguin (1848-1903) verbrandde alle schepen achter zich. Hij verliet Frankrijk en vertrok naar Tahiti om daar te gaan schilderen. Hij ging op zoek naar een betere samenleving en hoopte zichzelf weer terug te vinden. Het voorbeeld van de man die teleurgesteld is in het leven en er nog uit wil halen wat er uit te halen valt. Bij ons is het beter bekend als een midlifecrisis wat een typisch verschijnsel is van de westerse beschaving. Ook vrouwen kunnen ermee te maken krijgen.

De schilder Paul Gaugain

Gauguin verliet in 1891 huis en haard. Hij zette zich af tegen de maatschappij die hij leugenachtig vond en ging op zoek naar een onbedorven samenleving. Dit vond hij bij de primitieve bevolking op Tahiti, waarbij hij zich liet inspireren door de plaatselijke vrouwen.

De zoektocht van Gauguin

Gauguin brak volledig met zijn oude bestaan en ging wonen op Tahiti, waar hij een nieuwe betekenis aan zijn leven wilde geven. Mogelijk heeft het een rol gespeeld dat hij in Frankrijk weinig waardering kreeg voor zijn werk. Zijn carrière was geflopt en zijn gezin ging terug naar Denemarken. Maar Tahiti viel hem erg tegen en hij vertrok naar de Marquesaseilanden waar hij samen met zijn nieuwe partner een kind kreeg. Hij bezocht Frankrijk nog eenmaal. Gauguins schilderij 'D'où venons-nous? Que sommes-nous? Où allons-nous?' (Waar komen we vandaan? Wie zijn wij? Waar gaan we heen?), is een uitdrukking van zijn zoektocht. De schilder wilde na het voltooien van het werk zelfmoord plegen, maar hij stierf aan de gevolgen van syfilis. In combinatie met zijn slechte hart deed hem dit de das om.

Is dit alles?

Het verhaal van Gauguin is het klassieke voorbeeld van een man tussen de veertig en vijftig jaar die erachter komt dat hij niet alles uit het leven heeft gehaald en zichzelf geconfronteerd ziet met het feit dat hij ouder wordt. De tijd tikt voorbij, zijn beste jaren zijn geweest. Op het werk wordt hij gepasseerd door een jonger iemand en veranderen van baan zit er op korte termijn niet in. Thuis is een sleur geworden, overspel ligt op de loer. Hij heeft het idee dat hij nooit zelf heeft geleefd maar altijd geleefd is door anderen. Buitenshuis wordt hij tenminste gewaardeerd. De verliefdheid kan overgaan, vaak brengt ook de nieuwe relatie niet waar op was gehoopt en gaat de man weer terug naar huis. Maar soms is er al zoveel onherstelbare schade aangericht dat de eerste relatie niet meer te redden valt.

Gauguin-syndroom of midlifecrisis

Het Gauguin-syndroom is een romantische benaming voor vluchten voor de werkelijkheid van alle dag, die bestaat uit een saai leven met verantwoordelijkheden, om zichzelf nu eindelijk te gaan ontdekken. Het Gauguin-syndroom is beter bekend als midlifecrisis. Dit is de naam die de Canadese psycholoog Elliot Jacques gebruikte. Het is zeker niet iets waar iedere man last van heeft en daar komt bij dat het Gauguin-syndroom of midlifecrisis niet eens bekend is bij niet-westerse beschavingen. Je zou je af kunnen vragen of het feit dat we in een prestatiemaatschappij leven die het accent legt op gezondheid en fitheid daar niet een grote rol in speelt.

Kenmerken van het Gauguin-syndroom

Hoe uit zich het Gauguin-syndroom?

• een hotel willen beginnen in het buitenland
• wil gaan bungeejumpen
• heeft ineens erg veel belangstelling voor zijn uiterlijk
• brengt veel tijd door in de plaatselijke sportschool
• brengt uren door op Facebook
• geeft veel geld uit
• flirt met andere vrouwen, enzovoort

Lichamelijke klachten die voorkomen bij het Gauguin-syndroom

Klachten die een grote rol kunnen spelen

• erectieproblemen
• hartklachten
• burn-out

Als reactie kan een man depressieve klachten ontwikkelen of ineens veel gaan slapen. Over het algemeen kenmerkt het Gauguin-syndroom zich door ontevredenheid en de drang naar verandering op elk mogelijk gebied: relatie, werk, hobby en uiterlijk. Mensen die er last van hebben denken hun problemen te ontvluchten, maar in werkelijkheid nemen ze de problemen mee.

Ook bij vrouwen

Bij vrouwen komt de midlifecrisis ook voor. Wel gaan ze hier anders mee om. Een vrouw zal nadenken over haar vaste relatie en over haar relaties met ouders, kinderen en vriendinnen. Ze kan zich daarbij afvragen of ze wel een goede moeder is. Ook zal ze ineens de behoefte kunnen krijgen om zichzelf meer te ontwikkelen. In dit geval geldt eveneens dat de partner hier lang niet altijd begrip voor heeft en is het vaak een beproeving voor de relatie.

Na verloop van tijd in rustiger vaarwater

Niet bij iedereen verloopt een midlifecrisis zo heftig als bij Gauguin het geval was. Niet iedereen zal alles opgeven om zich in een nieuw avontuur te storten. Over het algemeen ervaart men onrust en ontevredenheid en een grote behoefte om zijn leven drastisch te veranderen. Het merendeel komt na verloop van tijd weer in rustiger vaarwater terecht.