Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD)

Natuurlijk zou ik het wel willen, op mijn stoel blijven zitten, niet overal op reageren, en mopperen op een ander, niet zo impulsief. Natuurlijk zou ik het wel willen, gewoon mijn aandacht bij de les, mijn werk, dat ziet er netjes uit, Natuurlijk zou ik het wel willen, maar vaak lukt het niet, oh nee want ik heb ADHD

Wat is ADHD?

ADHD staat voor Attention Deficit Hyperactivity Disorder, oftewel een aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit. Er worden drie typen ADHD onderscheiden:

Type 1

Alleen aandachtsproblemen, zonder hyperactiviteit en impusieviteit. Zie ook artikel ADD

Type 2

Alleen impulsiviteit en hyperactiviteit, zonder de aandachtsproblemen. Over dit subtype is nog weinig bekend. Het wordt vool gezien bij kinderen beneden de 7 jaar en zou een voorloper van het gecombineerde type 3 kunnen zijn.

Type 3

De combinatie van aandachtsproblemen, impulsiviteit en hyperactiviteit. Spreken we over ADHD, dan bedoelen we meestal dit type. Deze vorm komt het meest voor.

Onoplettendheid, druk en impulsief gedrag komen bij de meeste kinderen wel eens voor, vooral bij vermoeidheid, verjaardagen, spannen gebeurtenissen, enzovoort. Maar niet elk druk kind heeft ADHD.

Er is sprake van ADHD, wanneer:

• Deze gedragingen zich in ernstige mate voordoen op een manier die afwijkt van de normen die gelden voor leeftijd en geslacht.
• Het gedrag een herkenbaar hardnekkig patroon vormt.
• Dat patroon al voor het zevende jaar is begonnen.
• Dat patroon in meerdere situaties zoals thuis en op school aanwezig is.
• De jongere erdoor in diens ontwikkeling of functioneren wordt belemmerd. Voorbeelden hiervan zijn: vastgelopen opvoedingssituaties, sociaal isolement, leerproblemen en een negatief zelfbeeld door toenemende faalangst.
• Er is sprake van aandachts- en concentratiestroornissen.

Kenmerken

• Moeilijk kunnen blijven stilzitten, snel afgeleid zijn.
• Moeilijk op de beurt kunnen wachten, overdreven veel praten, luidruchtig zijn, anderen in de rede vallen.
• Moeilijk instructies kunnen opvolgen en niet 'luisteren' naar wat anderen zeggen.
• Niet rustig kunnen spelen, zich vaak in gevaarlijke situaties storten.
• Moeilijk regels kunnen opvolgen.
• Spullen kwtijraken of verliezen.
• Problemen hebben met tijdsbeleving.

Omgang

ADHD-ers besteden hun aandacht veelal aan meerdere zaken tegelijk, ze kunnen zich vaak moeilijk op een taak of opdracht concentreren. Ze kunnen zich erg moeilijk zetten tot het uitvoeren van saaie klusjes, maar als zij voldoende geprikkeld worden dan zijn hun prestaties gelijkwaardig aan die van leeftijdsgenoten. ADHD-ers gaan niet vanzelfsprekend beter presteren als je de bronnen van afleiding wegneemt. Dit wil natuurlijk niet zeggen dat schoolwerk gecombineerd zou moeten worden met bijvoorbeeld televisie kijken. De kunst is om de op zich niet zo heel boeiende taken tot leven te wekken, zodat de jongere er meer door gegrepen wordt. Opdelen van taken in kleine overzichtelijke stukjes is hierbij gewenst. Het is belangrijk niet alleen aandacht te hebben voor negatieve (school)resultaten. Maak dit ook duidelijk aan de leerling en bedenk dat het handhaven van een goede relatie met de leerling erg belangrijk is. Een jongere met ADHD heeft een omgeving nodig die hem de consequenties van zijn gedrag op een presenteerblaadje aanbiedt. Er moet iemand zijn die van tevoren bedenkt wat er allemaal zal kunnen gebeuren en die alvast maatregelen neemt ommissers te voorkomen. Als er een examen aankomt, zal een ADHD-er zijn voorbereiding pas beginnen als het te laat is. Het is daarom beter om samen met de leerling van tevoren een planning te maken.

Regelmaat en structuur zijn belangrijk voor jongeren met ADHD. Tijdschema's kunnen helpen, zodat de jongere weet waaraan hij/zij zich moet houden. Kondig wijzigingen in de routine op tijd aan. Daarnaast kunnen duidelijke afspraken gemaakt worden, zodat de jongere weet waaraan zich te houden. Hanteer deze afspraken zo consequent mogelijk: dit beidt de leerling duidelijkeheid, voorspelbaarheid en rust. Wees daarbij positief: zeg liever wat je wilt wilt, dan wat je niet wilt. De instructies moeten zeer duidelijk zijn. Beloon de leerling regelmatig: vaak krijgen jongeren met ADHD de hele dag verwijten, omdat ze dingen verkeerd doen. Ze hebben behoefte aan waardering voor de dingen die ze goed doen. In de klas zitten leerlingen met ADHD het best op een plaats waar zo weinig mogelijk afleiding is. Snel en direct contact kunnen maken is belangrijk. Indien de diagnose ADHD is gesteld, worden vaak medicijnen voorgeschreven. Een bekend, veel gegeven middel is Ritalin. Vaak moet Ritalin twee tot drie keer per dag worden ingenomen. Een ander middel is concerta: dit geeft een langere werking en kan eenmaal per dag worden ingenomen.