Kinderen grootbrengen met een beperkt budget

Steeds meer jonge ouders kampen met financiële problemen. Het percentage jonge gezinnen dat een eigen huis kan betalen daalt. Door de stijgende druk van onze consumptiemaatschappij wordt kinderen grootbrengen moeilijker. In dit artikel praktische tips over hoe je kinderen kan grootbrengen met een beperkt budget.

Consumptiemaatschappij

In onze maatschappij is het vanzelfsprekend dat kinderen stapels speelgoed hebben. De media maken ons wijs dat onze kinderen nog dit speeltje of dit snoepje nodig hebben om gelukkige engeltjes te worden. Ouders die niet de nieuwste speeltjes kunnen betalen, voelen zich schuldig. De druk van leeftijdsgenoten (peer pressure) is ook groter geworden door de toename van het contact met leeftijdsgenoten. Waar vroeger kinderen voornamelijk in contact kwamen met leeftijdsgenoten op school, komen ze nu ook leeftijdsgenoten tegen op bijvoorbeeld het Internet. Omdat kinderen en jongeren er graag bij willen horen, willen ze dezelfde materiële bezittingen als hun leeftijdsgenoten.

Ook ouders consumeren meer dan ze nodig hebben. Vaak liggen kasten vol met spullen die overbodig zijn en die zonder nadenken zijn aangekocht. Omdat ouders graag hun levensstandaard behouden en geen materiële bezittingen willen inleveren (en dankzij de dalende koopkracht minder kunnen kopen), gaan ze lenen. Het aantal kortetermijnleningen (zoals kredietkaarten) is in stijgende lijn.

Consuminderen

Door te consuminderen kunnen ouders hun kinderen een hogere levenskwaliteit bieden zonder de druk van financiële problemen. Het kost veel moeite om bewust afstand te nemen van allerlei luxe dat in de media als noodzakelijk wordt omschreven.

Consuminderen betekent niet dat je in armoede moet leven. Luxe is toegelaten, maar mag het levenskwaliteit niet negatief beïnvloeden door extra (financiële) zorgen. Een dure vakantie bijvoorbeeld is leuk, maar als je achterna moet cijferen om rond te komen, verdwijnt de positieve invloed van de vakantie snel en blijven enkel zorgen achter. Een goedkopere vakantie volgens eigen budget (met minder zorgen bij thuiskomst) is toegelaten luxe.

Tips

Voeding en gezondheid

• Kinderen krijgen tegenwoordig meer suikers binnen dan ze nodig hebben. Vaak zijn het ook geraffineerde suikers. Geraffineerde suikers zijn ongezond. In grote hoeveelheden kunnen ze o.a. leiden tot overgewicht, concentratieproblemen en hyperactiviteit. Suikers uit het leven bannen hoeft niet: je kan zoetigheden voor het weekend houden. Zo blijft snoep iets bijzonders. Ook kan je geraffineerde suikers vervangen door bijvoorbeeld rietsuiker of oersuiker en snoep door gedroogd fruit (rozijnen, abrikozen, bananenchips, appelchips, gedroogde mango enz...). Deze zijn over het algemeen wel duurder, maar bevatten meer voedingsstoffen dan gewoon snoep en zijn beter voor de bloedsuikerspiegel waardoor je kind minder neigt naar "snacken".
• Je kan beter investeren in hogekwaliteitsvoedingswaren zoals biologische groenten. Goedkope voorverpakte producten zijn beter voor je portefeuille, maar slechter voor de gezondheid. Biologische voedingswaren geven ook sneller een verzadigd gevoel (bevatten minder "holle" suikers o.a.) waardoor je er minder van eet en ze zijn bovendien beter voor de weerstand omdat ze geen kunstmatige toevoegingen bevatten. Je kan biologische producten kopen in grootwarenhuizen, natuurvoedingswinkels, boeren of via voedselteams.
• Snacks kan je ook zelf maken met wat er in huis ligt. Je kan bijvoorbeeld zelf chips of popcorn maken. Dit is goedkoper en een leuke activiteit om samen te doen.
• Frisdranken kan je vervangen door diksap. Diksap is duurder per fles, maar met één fles kom je langer toe dan met een fles frisdrank (afhankelijk van het merk kan je 4 tot 5 liter drank maken). Je kan diksap vermengen met water, bruisend water of fruitsap. Ook kan je met diksap zelf waterijsjes maken.
• Met (oud) fruit kan je zelf fruitsap of milkhakes maken. Dit is vaak gezonder dan de varianten in de winkels omdat het geen kunstmatige toevoegingen bevat. Voor een milkshake heb je melk, ijs en fruit (en eventueel suiker) nodig.
• Oud fruit zoals bijvoorbeeld appels kan je ook zelf drogen in de oven. Dit is ideaal als snack.
• Oud brood kan je samen verderverwerken tot lekkernijen. In mijn artikel "Recepten met oud brood" vind je een aantal tips.
• Je kan zelf ook eenvoudige cakes of koekjes maken met gezonde ingedriënten, zoals haver of granen. Voor een eenvoudige cake heb je enkel eieren, melk, bloem, vetstof (olie of boter) en suiker nodig. Hierbij kan je kruiden, rozijnen, granen of fruit aan toevoegen. Ook in pannenkoeken kan je gezonde ingedriënten verwerken. Zo heb je een voedzame en goedkope maaltijd.

Kleding

• Investeer in degelijke kleding. Koop hiernaast ook een aantal goedkopere kledingstukken om in te ravotten.
• Koop kledingstukken tijdens koopjesperioden of uitverkopen. Beslis op voorhand wat je kind nodig heeft en koop als het financieel mogelijk is ook kledingstukken in 1 of 2 maten groter.

Speelgoed

• Investeer in kwaliteit in plaats van kwantiteit. Degelijke speelgoed gaat langer mee en geeft je kinderen meer plezier. Als ze het speelgoed ontgroeid zijn, kan je het verkopen om zo te investeren in nieuw speelgoed.
• Tweedehands speelgoed is vaak in goede staat. Na een goede poetsbeurt, is het zo goed als nieuw. Tips over hoe je speelgoed reinigt, kan je lezen in mijn artikel "Hoe reinig je speelgoed".
• Berg een deel van het speelgoed op en wissel het speelgoed bijvoorbeeld om de 6 maanden. Zo raakt je kind het speelgoed minder snel beu.
• Observeer je kind en koop speelgoed waar het graag mee speelt. Verkoop het speelgoed waar je kind geen interesse in heeft en koop met dat geld ander speelgoed.
• Als er een uitverkoop is of tijdens koopjesperioden, kan je speelgoed voor langere termijn kopen en opbergen tot je kind er klaar voor is.
• Wilt je kind bepaald speelgoed? Spaar er dan samen voor. Het speelgoed zal ook meer waarde hebben voor het kind als hij er moeite voor heeft gedaan.
• Je kan de creativiteit van je kind stimuleren door het zelf speelgoed te laten maken. Veel kinderen spelen bijvoorbeeld graag met wc-rolletjes of takken of lege dozen. Bepaald speelgoed zoals muziekinstrumenten kan je samen maken. Ook badspeeltjes kan je vervangen door bijvoorbeeld lege flessen van shampoo.
• Bij spelotheken kan je ook goedkoop speelgoed ontlenen. Deze vind je in de telefoongids.

Vrije tijd

• Er zijn vele gratis uitstapjes mogelijk. Dure uitstappen zoals pretparken of tropische zwembaden kan je houden voor speciale gelegenheden. Enkele voorbeelden van gratis uitstapjes zijn bossen, speeltuinen, stranden, parken en kinderboerderijen (sommige kinderboerderijen zijn betalend).
• Verplichte activiteiten leiden vaak tot extra druk en (financiële) zorgen. Geef je kind de kans om zelf zijn tijd in te delen (afhankelijk van zijn leeftijd) en bijvoorbeeld wat te ravotten in de tuin.
• Investeer in een paar degelijke buitenspeeltjes. Veel buitenspeeltjes heeft een kind niet nodig.
• Veel kinderen helpen graag met allerlei huishoudelijke karweitjes. Ook helpen ze graag in de tuin.
• Boeken en DVD's kan je ontlenen bij de bibliotheek of videotheek of samen kopen met ander ouders en het onderling uitwisselen.

Andere tips

• Start met enkele jonge ouders een ruilkring of sluit je aan bij een LETSkring (Local Exchange and Trading Systems).
• Kom niet in de verleiding om aankopen te doen met kredietkaarten. Dit is slechts een kortetermijnoplossing waarmee je het probleem vooruit schuift in plaats van aan te pakken. Je kinderen leren bij voorbeeld: als je leeft volgens het budget dat je hebt, leer je je kinderen omgaan met geld en is de kans klein dat ze financiële problemen hebben in de toekomst.
• Maak een lijstje met noodzakelijkheden en luxe. Spaar voor de noodzakelijkheden en gun je gezin af en toe iets van het ander lijstje (bijvoorbeeld als je 5 noodzakelijkheden hebt kunnen (af)betalen).
• Ervaringen gaan langer mee dan materiële bezittingen. Een leuke dag met je kinderen is meer waard dan een nieuwe Playstation bijvoorbeeld.

Tot slot

Dit zijn een aantal mogelijkheden om je kinderen niet te benauwen met je financiële zorgen. Ze mogen gerust weten dat jullie budget beperkt is, maar het benadrukken kan leiden tot stress bij je kinderen en tot een obsessie met geld en materiële zaken. Meer tips vind je op consumindersites en forums.