Dyslexie en zelfbeeld bij kinderen en jongeren

De diagnose dyslexie kan heel wat met zich meebrengen. Ook wanneer het nog niet is vastgesteld, kan het invloed hebben op het zelfbeeld van kinderen of jongeren. Ze kunnen zich dom voelen of zelfs gepest worden. Competentie kan ook zorgen voor frustratie bij kinderen. De kennis is er, maar door de achterstand in lezen en schrijven, komt deze niet tot uiting. Daarnaast kan het natuurlijk ook zijn dat dit niets met een het zelfbeeld doet.

Dom voelen

Dyslexie kan een kind heel wat kopzorgen bezorgen. Ze voelen zich dom, doordat ze bijvoorbeeld langzaam zijn met lezen. Vooral op de middelbare school kan dit tot veel schaamte leiden. Het kind wilt bijvoorbeeld niet meer voorlezen voor de klas, omdat andere leerlingen gefrustreerd reageren. Vooral in de puberteit zijn kinderen en jongeren zich erg aan het vergelijken met anderen. Met dyslexie is dit natuurlijk niet anders. Ze kunnen zich jaloers voelen, maar kinderen hebben er vooral last van dat zij zich dom voelen. Een andere leerling kan het immers wel veel beter/sneller. Dit kan een enorme impact hebben op het zelfbeeld. Daarnaast voelt het niet fijn als je niet kunt wat jij wilt kunnen. Dit kan heel wat teleurstelling veroorzaken. Voor sommige kinderen is dat moeilijk om te verwerken.

Frustratie door competentie

Veel kinderen lopen door dyslexie vast. Ze zijn slim en hebben de kennis, maar lopen vast bij het lezen. Het onderwijs is vooral op lezen gericht. Deze kinderen hebben dus een enorme achterstand tegenover kinderen die geen dyslexie hebben. Hierdoor hebben zij misschien wel de kennis en leervaardigheden, maar komen deze niet goed tot uiting. Het kan zijn dat een leerling hierdoor naar een lager onderwijsniveau gaat. De capaciteiten van leerlingen worden dan minder goed benut. Dit leidt tot verveling. Een leerling gaat dan vaak onderpresteren. Er ontstaan motivatieproblemen. Bij andere leerlingen gaat het immers wel goed. Dit kan een negatieve impact hebben op het zelfbeeld. Dit is vooral het geval voor een diagnose. Een leerling weet dan immers niet waar het aan ligt en geeft zichzelf de schuld.

Twee theorieën over de invloed van diagnose dyslexie op het zelfbeeld

Het zelfbeeld kan op verschillende manieren worden beïnvloed door dyslexie. Hier kan een tweedeling in worden gemaakt. De modefied labeling theory en de psychaitric perspective zijn te onderscheiden. Deze beide theorieën beschrijven de invloed van dyslexie op het zelfbeeld. Deze invloed wordt bekeken na diagnose.

Modified lebaling theory

In de modified lebaling theory wordt dyslexie als negatief gezien voor het zelfbeeld. De eigenwaarde van een kind wordt hierdoor aangetast. De diagnose van dyslexie zorgt ervoor dat kinderen een stickertje krijgen. Dit zorgt ervoor dat het sociale welzijn wordt beïnvloed. Het kind heeft het gevoel dat hij of zij minder is dan de rest door dyslexie en gaat zich vergelijken met anderen. Dit heeft invloed op het psychologische welzijn. Het kind gaat zich minder goed in zijn of haar vel voelen.

Psychiatric perspective

Het psychatric perspective kijkt juist naar de positieve aspecten van dyslexie. Deze worden bekeken na diagnose. De diagnose dyslexie zorgt bij veel kinderen en jongeren voor opluchting. Ze krijgen duidelijkheid en weten waar ze aan toe zijn. De klachten die zij hadden, kunnen zij toeschuiven aan de dyslexie. Hierdoor heeft het kind het gevoel dat het niet aan hem of haar ligt. Het zorgt er ook voor dat iemand zichzelf beter leert kennen. Dit is erg goed voor kinderen en jongeren en helpt bij het ontwikkelen van een goed zelfbeeld. Daarnaast zorgt een diagnose ervoor dat kinderen (vooral op school) meer begeleiding mogen ontvangen. Ook dit heeft een positieve weerslag op prestaties. Deze goede prestaties zorgen weer voor een beter zelfbeeld.