Vijf opmerkingen die slecht zijn voor zelfvertrouwen kind

Als ouder heb je natuurlijk het beste met je kind voor. Je spreekt je kind bemoedigend toe, stelt hem gerust of overlaadt hem met complimenten. Je moet hierbij echter wel voorzichtig te werk gaan. Als je je woorden namelijk niet zorgvuldig kiest, loop je het risico dat je het tegenovergestelde bereikt; je loopt zodoende het gevaar je kind te ontmoedigen of zijn zelfvertrouwen te schaden. Wat moet je niet tegen je kind zeggen, en wat kun je in plaats daarvan wel zeggen?

Inhoud

• Zelfvertrouwen van kind
• complimenten als "Goed gedaan!", "Wat een mooie tekening!", "Wat ben je slim!"
• Huil maar niet
• Ik beloof dat ik...
• Als je nu niet ophoudt, dan...
• Als je dit doet, dan krijg je van mij ...

Zelfvertrouwen van kind

Hieronder tref je enkele opmerkingen aan die je waarschijnlijk gedachteloos gebruikt, maar die je kind echter kunnen ontmoedigen en/of schadelijk kunnen zijn voor zijn zelfvertrouwen.

complimenten als "Goed gedaan!", "Wat een mooie tekening!", "Wat ben je slim!"

Dit zijn complimenten die je kind niet stimuleren om zijn best te doen of om zelf te beoordelen wat zijn inspanningen waard zijn. Deze complimenten zijn vooral schadelijk als je ze gebruikt terwijl je kind zich nauwelijks heeft ingespannen.

Hoe moet het dan wel?

Zeg liever iets in de trant van "Ik zeg dat je echt je best hebt gedaan!". Je leert je kind hiermee dat de tijd en moeite die hij ergens in stopt belangrijker is dan het resultaat dat hij ermee bereikt.

Als je kind een mooie tekening heeft gemaakt, kun je liever zeggen: "Het ziet er prachtig uit, wat stelt het precies voor?". Hierdoor geef je je kind de gelegenheid om zelf over zijn werk na te denken en het aan je uit te leggen. Je kind voelt zich tevens serieus genomen; je behandelt hem als een echte kunstenaar. Als een wat ouder kind echter een half lege, onaffe tekening aan je laat zien, moet je niet zonder meer zeggen dat je het een mooie tekening vindt. Daag hem uit om er iets meer van te maken door te zeggen dat te tekening nog niet af is, en moedig hem aan om er iets aan toe te voegen.

Als je voortdurend tegen je kind zegt dat hij zo slim is, kun je hem demotiveren. Hij kan er gemakzuchtig door worden en alleen nog dingen ondernemen waarvan hij zeker weet dat hij ze aankan (en dus van jou te horen krijgt dat hij zo slim is). Zeg er liever ook bij dat je ziet dat hij hard zijn best heeft gedaan en dat je dit bewondert.

Huil maar niet

Ook al vind je het nog zo moeilijk om te zien dat je kind huilt, dan nog moet je niet zeggen dat hij niet moet huilen. Door dit te zeggen impliceer je dat je kind geen verdrietige gevoelens mag hebben of dat zijn tranen onaanvaardbaar zijn. Je kind kan hierdoor een binnenvetter worden, die zijn woede of verdriet zo lang oppot totdat de bom uiteindelijk barst.

Hoe moet het dan wel?

Je kunt beter tegen je kind zeggen dat het niet erg is om te huilen omdat iedereen wel eens huilt. Laat je kind ook weten dat hij met zijn verdriet bij te terecht kan. Leer je kind om ook verbaal te uiten wat hem dwars zit.

Ik beloof dat ik...

Vermijd dat je je kind een belofte doet. Je weet van tevoren nooit 100% zeker zijn dat je je belofte na kunt komen. Er kan immers altijd onverwacht iets tussen komen. Kinderen kunnen zich er enorm door gekwetst voelen als je je beloften niet nakomt. Probeer dit dus te voorkomen.

Hoe moet het dan wel?

Wees eerlijk tegen je kind, en neem hem serieus. Stel dat je kind je vraagt om mee te gaan op het jaarlijkse schoolreisje. Je werkt in wisseldiensten, waardoor je vorig jaar tot grote teleurstelling van je kind niet mee kon omdat je geen vrij kon krijgen. Ook al denk je er zeker van te zijn dat je dit jaar wél vrij zult kunnen krijgen, is het beter om het niet te beloven. Je kunt er nooit zeker van zijn dat een collega ziek wordt, of dat er zich een of andere calamiteit voordoet.
Zeg eerder dat je je best zult doen om vrij te krijgen, maar dat je dit helaas niet kunt garanderen. Als het je lukt om vrij te krijgen, zal je kind door het dolle heen zijn. Lukt het je niet, dan zal je kind het je niet kwalijk nemen en het vertrouwen dat hij in je heeft niet verliezen.

Als je nu niet ophoudt, dan...

Stel je kind van woede gillend loopt te stampvoeten, omdat hij van jou niet buiten mag gaan spelen. Voordat je het weet heb je gezegd “Als je nu niet ophoudt, dan mag je een week geen televisie kijken.” Deze opmerking is niet goed, omdat je je kind leert dat hij met agressie zijn zin kan doorvoeren. Daarnaast zal je je dreigement ook daadwerkelijk doorvoeren om te voorkomen dat je kind je niet meer serieus neemt.

Hoe moet het dan wel?

Laat je kind zien dat agressief gedrag niet de manier is om op woede of agressie te reageren. Bied hem een beter alternatief aan waarmee hij toch zijn gevoelens erkent. Zeg hem bijvoorbeeld dat hij zijn woede in plaats van te gillen en stampvoeten op een betere manier kan afreageren door op een kussen of op zijn bed te slaan.

Als je dit doet, dan krijg je van mij ...

Het lijkt gemakkelijk omdat succes vaak verzekerd is. Weersta desondanks de verleiding om je kind om te kopen. Je bereikt er namelijk mee dat je kind gedemotiveerd raak, of dat hij op den duur alleen maar wil meewerken als er iets tegenover staat ("Wat krijg ik als ik mijn kamer opruim?")

Hoe moet het dan wel? Motiveren!

Een beter alternatief voor omkopen is het motiveren van je kind. Dit doe je door je kind eerlijke en oprechte feedback te geven voor hun hulp. Zeg bijvoorbeeld: "Dank je wel dat je me hebt geholpen met het vouwen van de was; dat is heel aardig van je." Als je kind voelt hoe blij je bent, dan voelt hij zich goed over zichzelf met als prettige bijkomstigheid dat hij behulpzamer wordt.