Zindelijkheidstraining

Zindelijkheidstraining, iedere ouder komt op het punt dat zoon of dochterlief zindelijk zou gaan moeten worden. Bij het ene kind gaat dit makkelijker dan andere kinderen. Sommige kinderen kunnen een knop om zetten en zijn direct zindelijk bij andere kinderen lijkt het eeuwen te duren of zelfs helemaal niet te gaan lukken. Er zijn veel ideeën, tips en hulpmiddelen in omloop om het zindelijk worden te bevorderen.

Tijd om zindelijk te worden

Tussen het 2e en 3e levensjaar van een kind is het gebruikelijk dat een kind zindelijk zou moeten worden, dit is niet alleen 'bepaald' in de ontwikkeling van een kind maar wordt soms ook min of meer opgedrongen uit de samenleving of omgeving van het kind. Veel basisscholen eisen dat de 4-jarige zindelijk is als hij/zij op 4 jarige leeftijd naar de basisschool moet.

Sommige kinderen zijn al jong geïnteresseerd in het potje of de wc, andere kinderen kan het niks schelen, maar toch ook deze laatste groep moet op een bepaald moment zindelijk worden. Het kan als ouder best frustrerend zijn als de kinderen van een familielid of kennis/vriendin allang zindelijk is en het eigen kind nog niet. Deze stress bij een ouder kan ongemerkt overslaan op het kind waardoor een kind het als een behoorlijke prestatiedruk kan ervaren en het zindelijk worden juist wordt bemoeilijkt. Houd er rekening mee dat ieder kind anders is en wat de één al wel kan, hoeft de ander dan niet automatisch te kunnen. Ieder kind ontwikkelt zich op zijn of haar eigen manier en in een eigen tempo. Er zijn verschillende manieren om een kind te stimuleren en zo het zindelijk worden te bevorderen. Het is erg afhankelijk van het kind welke manier het beste zou kunnen werken, maar meestal is een combinatie de meest handige.

Gewoonte...

Het meest belangrijke blijkt de toegankelijkheid te zijn, is de wc of het potje wel binnen hand bereik? Het kind moet wennen aan het potje of de wc, vaak werkt het wel om een potje op de slaapkamer van het kind te zetten, of in de woonkamer zodat het een normaal voorwerp wordt. Neem het kind mee als je zelf naar de wc gaat, zo ziet hij/zij dat het een normale gang van zaken is. Als een kind vertrouwd is met het potje of de wc, zal hij/zij eerder geneigd zijn er op te gaan zitten dan wanneer het een vreemd voorwerp is. Vaak is starten met zindelijkheid het alleen voor de grap zitten op het potje, soms zelfs een periode met broek aan, maar ook dit is een begin. Verstandig is om er regelmaat, een herhaling in aan te brengen, bijvoorbeeld iedere ochtend na het uit bed komen even op het potje zitten of 's avonds na het douchen, voor het slapen gaan. Als het een vaste gewoonte wordt is het al snel niet eng of vreemd meer. Op deze wijze kan het uitbreiden van de zindelijkheidstraining stapsgewijs plaats vinden.

Een uitbreiding van het ritueel is vaak pas nuttig als er daadwerkelijk iets wordt gedaan op het potje of de wc, een kind moet leren dat zitten op het potje of de wc iets zou moeten opleveren. Een per ongeluk plasje in het potje is nog geen aanleiding voor een kind om dit met elkaar te associëren. Pas als er vaker op het potje wordt geplast zal een kind leren dat die 2 bij elkaar gaan horen; het potje en het plasje. Na dit besef kan het kind bewust zindelijk worden.

Positief

Naast het vertrouwd raken met het potje of de wc, blijkt belonen een positieve drijfveer te kunnen zijn. Kinderen zijn over het algemeen erg gevoelig voor een positieve beloning, hoe klein dan ook. Een veel gebruikte methode is vaak het sticker systeem, na iedere poging een sticker op een vel en na een bepaalde (van te voren afspreken) hoeveelheid verdiende stickers krijgt het kind een grotere beloning, bijvoorbeeld een klein speeltje (bellenblaas, stuiterbal, kleurboekje of iets dergelijks). Overzichtelijk maken is voor een kind belangrijk, dus als er 10 hokjes op het papier staan, moeten die allemaal een sticker, als alle hokjes vol zijn, krijg het kind een cadeautje. Begin klein (5 hokjes) en breid dit langzaam uit. Van belang is om na iedere poging, geslaagd of niet, een vorm van belonen aan te bieden. Pas als het kind bewust kan plassen, dus echt het plasje associeert met naar de wc of op het potje gaan, kan het beloningssysteem worden aangepast na bijvoorbeeld een dag droog, met een iets grotere beloning als gevolg. Hierna volgt bijvoorbeeld een week droog. Als een kind ongeveer 3 weken droog is gebleven kan het belonen met materiaal worden afgebouwd en stopgezet, echter verbaal belonen blijft voorlopig nog wel van belang. Ook vertrouwen in het eigen kunnen speelt een rol, een onzeker type zal waarschijnlijk meer moeite hebben met proberen, omdat hij/zij misschien bang is om fouten te maken. Dit slaat dan vaak ook om in vertrouwen hebben in de volwassene, als het kind weet dat de volwassene niet boos zal worden of dat er wel een beloning volgt bij goed proberen, zal het kind eerder geneigd zijn om een poging te doen. Een kind is van nature niet vies van zijn of haar ontlasting, dit is een belangrijk gegeven! Als een kind leert dat bijvoorbeeld poep vies is, dan loop je de kans dat een kind niet meer durft te poepen, omdat dat iets is wat vies is.

Neem de tijd..

Dwang blijkt vaak geen optie, dreigen met iets is geen optie, er zal in de hele training waarschijnlijk een periode zijn dat het nooit lijkt te gaan lukken, vaak is gewoon een periode rust voldoende. Laat het potje staan, behoud het ritme en vaak komt het dan weer vanzelf.

Terugval

In erg veel gevallen komt het voor dat een kind na een redelijk lange periode van zindelijkheid ineens terugvalt, dit is niks abnormaals maar heeft vaak te maken met een ontwikkelingssprong op een ander gebied. Het kind leert ineens iets anders waardoor misschien stress ontstaat en daardoor vergeet om op tijd naar de wc te gaan of dat de focus volledig wordt gelegd op het nieuwe en dat het kind gewoonweg vergeet dat naar de wc gaan er ook bij hoort. Vaak gaat het een kleine periode mis als een kind bijna of echt naar de basisschool gaat. Er komen zoveel nieuwe indrukken, er ontstaat een nieuw verwachtingspatroon van een kind en dit kan als bijzonder stressvol ervaren worden. Van belang is dat men het kind in deze periodes weer wat extra begeleid, dus af en toe weer heen sturen en vooral er geen negatieve aandacht aan besteden. Ook de komst van een broertje of zusje is vaak een periode van terugval, dit is in veel gevallen een aandachtskwestie, zonder er teveel aandacht aan besteden is dit na de drukke kraamperiode wel weer over. Alleen schone kleren aantrekken en verder niet teveel zeggen over het broekplassen is vaak de beste oplossing.

's Nachts

Dit blijft vaak het lastigste, sommige kinderen zijn zomaar ineens dag en nacht zindelijk, andere kinderen blijven er 's nachts moeite mee houden, dit kan wel tot op een leeftijd van 6 jaar duren. Het laten zindelijk worden in de nacht is ook het moeilijkst aan te leren, er zijn een paar zaken die kunnen worden gedaan om het moeten plassen 's nachts te verminderen. Niet teveel en te laat laten drinken, drinken waarvan je veel moet plassen laten staan, meerdere malen laten plassen voor het naar bed gaan, dit zijn meerder kleine handvatten. 's Nachts wakker maken en laten plassen is een optie, al werkt het niet altijd even effectief, het hangt er dan weer sterk vanaf hoe wakker een kind wordt. Er een drama van maken is vaak niet verstandig, een kind plast niet bewust in het bed, het slaapt, spieren zijn daardoor slapper en het bewustzijnsniveau is laag. Belangrijk is wel dat een kind zich er niet voor gaat schamen, hierdoor wordt het angstiger en zal het alleen maar moeilijker worden.

Succes!