Journalistiek, Media en Globalisering

Door de globalisering zijn mensen over de hele wereld steeds makkelijker te bereiken geworden. Er wordt ook wel eens gesproken over 'the global village'. Ook voor de journalistiek/media heeft globalisering voor veranderingen gezorgd. Mediabedrijven zijn steeds groter en worden ook wel mediaconglomeraten genoemd. Daarnaast wordt door de globalisering de nieuwsvoorziening in minder welvarende landen nu vaker beïnvloed door de meer welgestelde landen of 'centrumlanden'.

Wat is globaal aan journalistiek?

Door globalisering zijn de grenzen tussen landen steeds meer weggevaagd. Het bereiken van mensen ver van je vandaan is meer en meer vanzelfsprekend geworden. Wil je contact met iemand uit China, zal je dat lukken in een paar minuten. Globalisering heeft een grote impact gehad op het leven van vele wereldburgers, maar wat voor impact had het op de journalistiek en media? Door de globalisering zijn er op drie vlakken dingen veranderd in de journalistiek. De inhoud van de berichtgeving is namelijk 'geglobaliseerd'. Ook de productie gebeurt anders door de globalisering. Als laatste is het publiek veranderd.

'Global news arena'

Heb je informatie nodig over bepaalde gebeurtenissen of onderwerpen, hoef je je niet meer te limiteren tot media uit eigen land. Door de komst van het internet kun je zo de media bereiken van landen over de hele wereld. Onderwerpen zul je niet alleen belicht kunnen zien worden uit het perspectief van Nederlanders, maar uit een vele malen breder perspectief. Er wordt ook wel gesproken van de global news arena.

Consolidatie van media

Kenmerkend aan de globalisering is dat mediabedrijven steeds groter worden. Steeds meer verschillende soorten van media worden aangekocht om een bedrijf daarmee steeds groter te maken. Er wordt hierbij wel gesproken van mediaconglomeraten. Dit zorgt er ook voor dat de markt slechts door een aantal giganten wordt ingenomen. Deze mediaconglomeraten hebben vaak al satellieten en bezitten belangrijke technieken waarmee ze makkelijker andere mediabedrijven over kunnen nemen.
Er wordt veel kritiek geleverd op de consolidatie van mediabedrijven. Veel onderzoekers vrezen voor de journalistieke waarde van de media wanneer veel verschillende soorten mediabedrijven allemaal behoren tot slechts één mediaconglomeraat. Het nieuws zou niet divers genoeg zijn, er zou niet genoeg uitdaging zijn voor de verschillende takken van media en hierdoor zal het nieuws slechter worden. Zo betoogt ook Robert McChesney in zijn documentaire genaamd 'Rich Media, Poor Democracy': bekijk hem hier.

Centrum-periferiemodel

Het centrum-periferiemodel is een model dat laat zien dat er centrale landen en perifere landen zijn in de mediavoorziening.

Anno 2020 is The Voice al in 145 landen uitgezonden. / Bron: The Voice, Wikimedia Commons (Publiek domein)

Landen die behoren tot het centrum hebben hun eigen nieuwsvoorziening en maken veel populaire programma's (programmaformats) die zij ook doorverkopen aan andere landen. Ze zorgen voor de nieuwsvoorziening in periferie-landen. In deze landen kunnen de burgers zelf niet zorgen voor de nieuwsvoorziening. Ze nemen daarom het internationale nieuws over vanuit centrumlanden, net zoals bepaalde programma's. Het is niet zo dat elk land is toe te kennen aan één van de begrippen. Zo is bijvoorbeeld Nederland geen centraal land maar ook geen perifeer land. Dit komt omdat Nederland bijvoorbeeld veel programma's overneemt vanuit andere landen (als Amerika). Hiermee zijn ze dus perifeer in de mediavoorziening. Nederland is een centraal land omdat het eigen nieuwsvoorziening heeft en zelf ook programma's maakt die doorverkocht worden aan andere landen (dus bij deze is het een centraal land die programma's verkoopt aan een perifeer land). Een voorbeeld is het programma The Voice, dat doorverkocht is aan al meer dan 100 landen.

Journalistiek, Media en Globalisering

Wat is globaal aan journalistiek?

'Global news arena'

Consolidatie van media

Centrum-periferiemodel

Bronnen en referenties