Ruzie maken - 10 spelregels

Spelregels om ruzie te maken op een eerlijke manier. Ruzie hoeft niet persé negatief te zijn. Een goede ruzie kan ook iets opleveren. Tijdens een ruzie is het zinvol om een tiental regels in acht te nemen om fair te blijven. Een valkuil bij vele ruzies is b.v. om meteen alle frustraties tegelijk eruit te gooien. De manier waaróp er ruzie gemaakt wordt, is vaak de reden dat een ruzie of conflict blijft steken en onoplosbaar lijkt. In dit artikel 10 regels om ruzie op een goede manier te voeren.

Ruzie maken, communicatie-onderzoek

Uit verschillend psychologisch en communicatieonderzoek is naar voren gekomen dat een echtpaar in het gezin doorgaans de meest heftige ruzies heeft. Een Amerikaanse universiteit (Faculteit communicatie, therapie en gezinstherapie) heeft 10 regels opgesteld die als handvatten kunnen dienen om op een eerlijke wijze ruzie te voeren. De onderstaande spelregels zijn niet alleen geschikt voor gezinnen, maar in principe voor iedereen die op een andere c.q. meer constructieve en 'faire' manier ruzie wil leren maken.

De grootste fout die door de meeste mensen gemaakt wordt, is om meteen alle frustraties tegelijk in één keer op tafel te gooien. De ander voelt zich dan in een hoek gedreven. Bovendien kan men door de emoties de gedachten niet meer op een rijtje zetten en dreigt een ruzie volledig uit de hand te lopen of te escaleren. Veelal is het niet de inhoud van de ruzie op zich die de meeste problemen geeft, maar de manier waaróp er ruzie wordt gevoerd.

10 spelregels om eerlijk ruzie te maken

• Vrijheid van meningsuiting
• Recht om te zwijgen
• Recht op time-out of gesprekspauze
• Scheiding probleem en oplossing
• Probeer de ander te begrijpen
• Probeer de ander niet te veranderen
• Onderdruk geen gevoelens
• Geen excuses na een uitbarsting
• Bespreek slechts één punt tegelijk
• Hier en nu en de toekomst
• Ik-boodschap als rode draad

Vrijheid van meningsuiting

Ieder die een probleem heeft met een ander (gezinslid), mag dit uiten. Zowel jong als oud, onvolwassen als volwassen, onzeker of zeker, goed gebekt of schamper formulerend.

Recht om te zwijgen

Ieder (gezinslid) mag een discussie uit de weg gaan of deze op elk moment beëindigen, vooropgesteld dat er een afspraak volgt, wanneer er verder gepraat zal worden. Er moet afgesproken worden dat iets uit de weg gaan of afbreken niet altijd alleen als een vlucht wordt gezien, maar het ook goed kan zijn - een kwestie van goede timing - om op een ander moment de confrontatie aan te gaan. Behalve natuurlijk als iemand het telkens, voortdurend afbreekt en er nooit meer op teruggekomen wordt. Loopt het nu echt de spuigaten uit en breekt dezelfde persoon steeds af, kun je hier een structuur in aanbrengen en gezamenlijk een limiet afspreken betreffende het aantal keer dat iemand af mag haken in een bepaalde periode of tijdsspanne.

Recht op time-out of gesprekspauze

Las op kritieke momenten een time out in. Time out is een bekende term uit de sportwereld. Het spel, b.v. bij basketbal, mag verschillende keren onderbroken worden voor strategisch overleg. Uiteraard gebeurt dit meestal als de betreffende club of partij aan de verliezende hand is. Een time out kan soms gemeen, doortrapt of een slinkse manipulatie lijken (het haalt de ander/andere partij uit zijn ritme), maar is altijd beter dan vals spelen of escalaties. Hier geldt hetzelfde als hierboven is gezegd. Indien er voortdurend door dezelfde persoon een beroep wordt gedaan op een time-out, kun je hier (met zijn allen) een limiet in afspreken.

Scheiding probleem en oplossing

Maak een scheiding tussen het te berde brengen van een probleem en de oplossing ervan. Bekritiseerd, geconfronteerd worden of iets vervelends uiten of aan te moeten horen, is over het algemeen geen pretje. Stress of bovenmatige gespannenheid kan dan het gevolg zijn. Een geladenheid waarin niemand goed in staat is met een zinnige of deugdelijke oplossing te komen. Het is dus belangrijk om eerst het hart te luchten. Vervolgens een time out of 'cooling down' om de gemoederen te laten bedaren en het allemaal een beetje te laten bezinken. Na een rustpauze is het vaak makkelijker om een compromis of oplossing te vinden. Op zijn minst verloopt het in ieder geval allemaal iets soepeler en minder hectisch.

Probeer de ander te begrijpen

Hoe raar het misschien ook klinkt, probeer een ander te begrijpen, echt te horen wat de ander zegt (of snauwt). Ook al weet je van tevoren toch al wat er gaat komen. Hoewel je het in de praktijk vaak niet zou zeggen, bij ruzie maken gaat het niet om winnen of gelijk krijgen. Ruzie is in wezen een proces, hard werken of strijd om er samen uit te komen. Ook is het zinvol om de ander zijn boosheid te 'gunnen' en te laten uiten, zonder dat het per se een ruzie hoeft te worden. Deze regel is niet makkelijk, maar wel belangrijk. Goed ruzie maken, moet je leren. De meeste mensen hebben 'goed ruziemaken' nu eenmaal niet meegekregen of het als vaardigheid van nature.

Probeer de ander niet te veranderen

Mensen zijn over het algemeen alleen bereid tot verandering als ze zich begrepen voelen en de indruk krijgen geaccepteerd te zijn, óók als ze ongelijk hebben.

Onderdruk geen gevoelens

Er zijn nu eenmaal negatieve gevoelens. Probeer ze los te laten, anders blijven ze op de achtergrond prikken en broeien en verergeren ze de ruzie alleen maar.

Geen excuses na een uitbarsting

Eis niet altijd een verontschuldiging na een emotionele uitbarsting. En andersom, schaam je er ook niet al te veel voor. Een explosie, ook als deze onterecht is, kan de basis zijn voor een nieuwe vrede, een nieuw begin, zelfs als de ander zich beledigd voelt. Maar belangrijk is wel dat de gemoederen bedaard zijn, voordat alles weer koek en ei is.

Bespreek slechts één punt tegelijk

Wanneer je toch al geïrriteerd, gefrustreerd, kortom 'lekker negatief' bezig bent, is de verleiding groot om alles uit de kast te halen wat je allemaal dwars zit van de ander. Dit is de grootste fout die tijdens ruzies wordt gemaakt! De meeste mensen hebben er namelijk al hun handen vol aan om zich op één punt van kritiek te concentreren of dit te behappen, laat staan op drie of vier punten.

Hier en nu en de toekomst

Voortdurend oude koeien uit de sloot halen leidt tot niets. Gedane zaken nemen geen keer, ook niet als deze heel pijnlijk zijn geweest. Er valt niets meer aan te veranderen. Het hier en nu en de toekomst staan echter wel open voor verandering of een poging om dingen anders op te pakken; ook waar het je eigen patronen en aandeel betreft.

Ik-boodschap als rode draad

Een wezenlijke basisregel die als een rode draad overal tussendoor loopt: ik-boodschap. Praat (of schreeuw) in de ik vorm, geef een ik-boodschap i.p.v. een jij-boodschap. Een voorbeeld: Zeg niet: "Jij zet me ook altijd zo onder druk", maar: "Ik voel me onder druk gezet door jou."

Mogelijk lijkt het in eerste instantie weinig verschil te maken of gekunsteld, maar de ik-boodschap pakt in de praktijk echt wezenlijk anders en veel beter uit dan het "Jij ook altijd" of "Ja, maar jij" ...., waarmee je iemand beschuldigt en in de verdediging drukt. Met de ik boodschap breng je meer onder woorden hoe jouw gevoel en beleving is. Je maakt de kans om werkelijk gehoord en begrepen te worden groter, je deelt wat er in jou omgaat, zonder een expliciet verwijt of beschuldiging naar de ander. Zelfs als je het op een heftige, felle of geëmotioneerde toon eruit gooit!

Lees verder

• Communicatie Problemen Top 10