Blinden en slechtzienden en hun "bijzondere" activiteiten

Slecht of blind zijn klinkt voor velen niet zo prettig in de oren. Ook voor blinden en slechtzienden zelf is dit niet altijd gemakkelijk. Toch slagen zij er soms in om bepaalde activiteiten uit te voeren die voor de buitenwereld "bijzonder" lijken. Dit omdat ze bijna of helemaal het niveau van de ziende persoon halen en zij dit niet verwachten omdat hiervoor juist de ogen nodig zijn. Voor een aantal blinden en slechtzienden vragen deze activiteiten een grote inspanning, terwijl dit voor anderen de natuurlijke biotoop lijkt te zijn. Vaak maken blinden en slechtzienden hiervoor gebruik van tal van (hulp)middelen, aanpassingen, begeleidingsvormen en tips, en dit dan in combinatie met eigen wilskracht en energie.

• Blinden en slechtzienden: Speciale activiteiten en hun impact op het dagelijks leven
• De motivatie en kracht achter bijzondere activiteiten
• Invloed van hulpmiddelen en technologie
• Autorijden door blinde en slechtziende mensen
• Blinden
• Slechtzienden
• Zelfrijdende auto
• Klussen in en rond het huis
• Ouderschap door blinde en slechtziende moeders en vaders
• Sporten door visueel gehandicapte personen
• Blindensporten
• Aangepaste sporten
• Atypische sporten
• Tewerkstelling
• Bekende beroepen
• Minder bekende beroepen
• Vrije tijd door blinden en slechtzienden
• Fotografie
• Uiterlijk
• Schilderen en tekenen
• Website
• Conclusie
• Praktische tips voor het leven met / omgaan met bijzondere activiteiten voor blinden of slechtzienden
• Verken sportmogelijkheden aangepast voor blinden of slechtzienden
• Ontdek culturele activiteiten zoals theater en muziek
• Doe aan creatieve hobby’s met aangepaste hulpmiddelen
• Geniet van reizen met speciale reisprogramma’s voor blinden en slechtzienden
• Neem deel aan vrijwilligerswerk en maatschappelijke activiteiten
• Bezoek musea en andere culturele instellingen met audiodescriptie
• Deelname aan sociale en recreatieve clubs
• Maak gebruik van technologische hulpmiddelen voor participatie in hobby’s
• Misvattingen rond blinden en slechtzienden en hun "bijzondere" activiteiten
• Blinden kunnen geen sport beoefenen
• Blinden kunnen niet muziek maken
• Blinden kunnen niet zelfstandig reizen
• Blinden kunnen niet lezen of schrijven
• Blinden kunnen geen beroep uitoefenen
• Blinden kunnen geen kunst maken
• Blinden hebben geen sociale leven

Blinden en slechtzienden: Speciale activiteiten en hun impact op het dagelijks leven

De motivatie en kracht achter bijzondere activiteiten

Blinden en slechtzienden slagen er vaak in om ‘bijzondere’ activiteiten te ondernemen die de buitenwereld misschien als ondenkbaar beschouwt voor mensen zonder zicht. Het uitvoeren van zulke activiteiten kan een enorme mentale en fysieke inspanning vereisen. Echter, voor velen is het behalen van dergelijke prestaties een teken van doorzettingsvermogen en wilskracht. De motivatie om deze uitdagingen aan te gaan komt vaak voort uit de wens om gelijkwaardig te zijn aan ziende personen en de mogelijkheid om onafhankelijk te functioneren in een maatschappij die hoofdzakelijk visueel georiënteerd is. Dit verlangen naar gelijkheid speelt een grote rol in de besluitvorming om bepaalde activiteiten aan te gaan, ondanks de mogelijke beperkingen die het verlies van zicht met zich meebrengt.

Invloed van hulpmiddelen en technologie

Hulpmiddelen en technologie zijn onmisbaar voor blinden en slechtzienden die bijzondere activiteiten ondernemen. Van spraakgestuurde technologie tot tastbare hulpmiddelen zoals braille, spraaksystemen en geluidssignalen, deze middelen stellen hen in staat om hun omgeving op een andere manier waar te nemen en taken uit te voeren die anders onbereikbaar zouden zijn. Technologie maakt het voor blinden en slechtzienden mogelijk om niet alleen basisbehoeften te vervullen, maar ook deel te nemen aan allerlei activiteiten, van werk tot recreatie. Veel van deze hulpmiddelen zijn nu standaard in het dagelijks leven van blinden en slechtzienden en hebben hun zelfredzaamheid enorm vergroot.

Autorijden door blinde en slechtziende mensen

Blinden

Autorijden door volledig blinden is niet mogelijk. Soms bieden blindenorganisaties, vaak in samenwerking met autorijscholen, snelcursussen autorijden voor blinden aan. Deze cursussen zijn louter voor plezier en bestaan uit theoretische uitleg over autorijden, gevolgd door praktische oefeningen. Blinden zitten dan achter het stuur met een begeleider die duidelijke instructies geeft en soms helpt. Deze activiteiten vinden plaats op speciaal afgebakende terreinen, niet op de openbare weg.

Slechtzienden

Slechtziend zijn betekent niet automatisch dat autorijden onmogelijk is. Onder bepaalde medische omstandigheden mag iemand die slechtziend is, met een auto rijden, zelfs als een oogprobleem is vastgesteld door een oogarts. Wanneer de oogarts een doorverwijzing naar het revalidatiecentrum voor blinden en slechtzienden "Koninklijke Visio" geeft (http://www.visio.org), kan de persoon deelnemen aan het speciale revalidatieprogramma "AutO-Mobiliteit". Slechtzienden gebruiken vaak een bril met een minitelescoop en moeten hiervoor enige gewenning en training ondergaan. Dit revalidatieprogramma is uitsluitend voor auto’s en niet voor bussen, motoren of vrachtwagens, omdat de wetgeving strengere eisen stelt aan het gezichtsvermogen voor deze voertuigen.

Zelfrijdende auto

In theorie zou een zelfrijdende auto een goede oplossing kunnen zijn voor blinden en slechtzienden, maar de Nederlandse wetgeving staat dit anno 2024 nog niet toe. Een blinde of slechtziende persoon moet nog steeds in staat zijn om in te grijpen bij problemen.

Klussen in en rond het huis

Activiteiten zoals frieten bakken, het gras afrijden, de (moes)tuin onderhouden of ramen lappen lijken onmogelijk voor blinden en slechtzienden, maar sommigen voeren deze taken zelfstandig uit, al dan niet met een ziende begeleider in de buurt. Veiligheid speelt hierbij een cruciale rol. Niet elke friteuse, grasmachine of ladder is voldoende veilig. Het is belangrijk dat gebruikte apparaten of materialen aangepast zijn voor blinden en slechtzienden. Bijvoorbeeld, friteuses die niet dichtgeklapt kunnen worden tijdens het bakken, die digitaal bediend moeten worden of moeilijk schoon te maken zijn, zijn vaak niet geschikt voor mensen met beperkt zicht. Veel blinden vinden sommige modellen van de Airfryer of soortgelijke apparaten veilig en gebruiksvriendelijk. Robotgrasmaaiers kunnen ook een optie zijn, hoewel sommige blinden het gemakkelijker vinden om te onthouden waar ze gebleven zijn met een gewone grasmaaier. Voor andere klussen zoals ramen lappen, tuinonderhoud en schoonmaken moeten blinden en slechtzienden hun andere zintuigen gebruiken en goed plannen wat ze al gedaan hebben.

Ouderschap door blinde en slechtziende moeders en vaders

Ook ouders die slechtziend of blind zijn, hebben kinderen. De Vlaamse Monique Van den Abbeel, een alleenstaande blinde moeder, heeft hierover het boek "Graag Zien! Blinde mama, Sterke vrouw" geschreven, met tips over ouderschap. Verschillende blindenzorginstellingen geven ook praktische adviezen aan blinde of slechtziende ouders. Blinde en slechtziende ouders hebben vaak de neiging om meer te praten, fysiek contact te leggen, andere zintuigen te benutten en specifieke hulpmiddelen te gebruiken, zoals speelgoed met geluid, een draagzak in plaats van een wandelwagen, en het zorgvuldig voorbereiden van babybenodigdheden op vaste plekken.

Sporten door visueel gehandicapte personen

Blindensporten

Er zijn veel sporten speciaal ontworpen voor blinden en slechtzienden, waarbij ook ziende personen welkom zijn, soms geblinddoekt. Voorbeelden zijn goalball, tandemrijden (wielrennen), torbal en blindenvoetbal.

Aangepaste sporten

Verschillende sporten zijn goed uitvoerbaar voor blinden en slechtzienden met enige aanpassingen, hulpmiddelen of begeleiding. Dit omvat onder andere atletiek, fitness, bridge, darten, skiën, langlaufen, kajakken, roeien, paardrijden, schaken, surfen, touwtrekken, vechtsport, waterskiën, zeilen en zwemmen.

Atypische sporten

Ook minder gebruikelijke sporten zijn mogelijk voor blinden en slechtzienden, zoals boogschieten, schieten, snowboarden, discuswerpen, duiken, golfen en skaten. Deze sporten worden vaak in reguliere clubverbanden beoefend.

Tewerkstelling

Bekende beroepen

Wanneer aan ziende personen gevraagd wordt welke beroepen geschikt zijn voor blinde of slechtziende mensen, worden vaak dezelfde beroepen genoemd: telefonist, mandenvlechter, masseur, kinesist (fysiotherapeut) of vertaler/tolk. Andere bekende beroepen zijn journalist, secretaresse, receptioniste, radiopresentator, informaticus en muzikant.

Minder bekende beroepen

Minder bekend is dat mensen met een visuele beperking ook beroepen kunnen uitoefenen zoals rechter, advocaat, auto- of fietsenmonteur, boer, kok, nieuwsanker, marktkramer, leerkracht of docent, architect, dierenartsassistent, geluidstechnicus, directeur en zelfs kapper, modeontwerper of arts. Voorbeelden hiervan zijn te vinden in Nederland en België, terwijl andere beroepen met blinden en slechtzienden enkel in andere landen bekend zijn.

Vrije tijd door blinden en slechtzienden

Fotografie

Fotografie door blinden en slechtzienden is mogelijk. Blinde fotografen gebruiken vaak andere zintuigen en laten soms een ziende persoon de foto beschrijven, zodat ze een betekenisvolle omschrijving kunnen bewaren op de computer. Er zijn workshops beschikbaar die speciaal gericht zijn op blinden en slechtzienden. Niet alle blinden gebruiken geavanceerde camera's; vaak volstaat een smartphone of gsm als handig hulpmiddel.

Uiterlijk

Blinden en slechtzienden willen zich vaak ook netjes kleden en zorgen voor de juiste kleurencombinaties. De blindenorganisatie Bartiméus (http://www.bartimeus.nl) biedt bij voldoende belangstelling PEP-dagen, wat staat voor "Persoonlijke Effectieve Presentatie".

Schilderen en tekenen

Hoewel het misschien onwaarschijnlijk lijkt, kunnen volledig blinde mensen schilderen of tekenen. Sommige blindenverenigingen organiseren schilder- en tekenworkshops waarbij het gevoel centraal staat in plaats van het visuele aspect. De Taktila-methode®, een speciaal ontwikkeld kleurensysteem voor blinden en slechtzienden, helpt hen om kleuren en diepte te ontdekken via andere zintuigen. Sommige blinden geven zelfs tentoonstellingen van hun werk en reizen hiervoor internationaal.

Website

Een website bouwen als blinde persoon is mogelijk met behulp van computerprogramma's zoals "Kladblok". Werken met computers gebeurt met computeraanpassingen zoals schermuitleesprogramma's en/of brailleleesregels. Het is belangrijk dat de blinde of slechtziende persoon goed bekend is met codetalen, aangezien fouten snel kunnen optreden. Goede, blindvriendelijke opties voor websitebouw zijn beschikbaar, zoals WordPress, dat wordt beschouwd als een toegankelijk content management systeem met enkele toegankelijke thema's die goed te bewerken zijn door blinden en slechtzienden.

Conclusie

Blinden en slechtzienden voeren alledaagse activiteiten uit zoals autorijden, klussen, ouderschap en sporten met succes. Ze gebruiken hiervoor verschillende technieken, hulpmiddelen en technologieën en doen dit met variërende niveaus van aanpassing en hulp. In veel gevallen tonen ze opmerkelijke vaardigheden en prestaties, wat aantoont dat visuele beperkingen niet per se een belemmering hoeven te zijn voor participatie en succes in diverse levensgebieden.

Praktische tips voor het leven met / omgaan met bijzondere activiteiten voor blinden of slechtzienden

Verken sportmogelijkheden aangepast voor blinden of slechtzienden

Blinden of slechtzienden kunnen deelnemen aan verschillende sportactiviteiten die speciaal zijn aangepast voor hun behoeften. Veel sporten, zoals hardlopen, zwemmen, en fietsen, hebben aanpassingen die het mogelijk maken om veilig en plezierig te oefenen. In hardlopen wordt bijvoorbeeld vaak gebruik gemaakt van een buddy-systeem, waarbij een begeleider helpt bij het navigeren. Er zijn ook speciale hulpmiddelen, zoals geluidssignalen bij zwemmen om de afstanden en de locatie van de randen van het zwembad aan te geven. Informeer bij lokale sportverenigingen of er programma’s zijn die zijn aangepast voor mensen met een visuele beperking.

Ontdek culturele activiteiten zoals theater en muziek

Er zijn tal van culturele activiteiten die toegankelijk zijn voor blinden of slechtzienden, zoals theater en muziek. Veel theaters bieden gesproken voorstellingen of audiodescriptie, waarbij een verteller de visuele elementen van een voorstelling beschrijft, zodat je de actie kunt volgen. Er zijn ook muziekoptredens waarbij de ervaring wordt verrijkt door akoestische aanpassingen, zoals het verhogen van de geluidsintensiteit of het aanbieden van tastbare instrumenten om de muzikale ervaring te versterken. Vraag bij theaters en concertzalen naar toegankelijke programma’s die speciaal zijn gericht op mensen met visuele beperkingen.

Doe aan creatieve hobby’s met aangepaste hulpmiddelen

Creatieve hobby’s zoals schilderen, beeldhouwen of breien kunnen voor blinden of slechtzienden ook toegankelijk zijn. Er zijn diverse hulpmiddelen die het mogelijk maken om kunst te maken, zelfs zonder visuele waarneming. Zo zijn er braille-tekensets voor tekenen en schilderen en voelbare schilderijen die het mogelijk maken om verschillende kleuren en vormen te herkennen door aanraking. Ook voor beeldhouwen zijn er tactiele materialen die door hun textuur en vorm eenvoudig te herkennen zijn. Veel creatieve workshops bieden ook aangepaste begeleiding voor mensen met een visuele beperking, zodat je optimaal van de ervaring kunt genieten.

Geniet van reizen met speciale reisprogramma’s voor blinden en slechtzienden

Er zijn tal van reisprogramma’s en reizen speciaal ontworpen voor mensen met een visuele beperking. Deze programma’s bieden begeleide reizen waarbij gidsen helpen met navigatie en het aanbieden van extra ondersteuning, zodat je de reiservaring kunt genieten zonder je zorgen te maken over logistieke obstakels. Of het nu gaat om een cultuurreis naar een buitenlandse stad of een avontuurlijke tocht in de natuur, reisorganisaties bieden aangepaste programma’s aan die rekening houden met de specifieke behoeften van blinden en slechtzienden, zoals de beschikbaarheid van braille-informatie, audiogidsen of begeleiders.

Neem deel aan vrijwilligerswerk en maatschappelijke activiteiten

Vrijwilligerswerk en deelname aan maatschappelijke activiteiten kunnen blinden of slechtzienden een gevoel van betrokkenheid en voldoening geven. Veel organisaties hebben inclusieve programma’s voor mensen met een visuele beperking, zoals het helpen bij het begeleiden van anderen, het organiseren van evenementen, of het ondersteunen van lokale gemeenschappen. Deze activiteiten geven je de mogelijkheid om je vaardigheden en ervaringen te delen, en dragen bij aan een gevoel van gemeenschapszin en persoonlijke ontwikkeling. Door deel te nemen aan vrijwilligerswerk kun je niet alleen iets betekenen voor anderen, maar ook je eigen netwerk uitbreiden en nieuwe vriendschappen ontwikkelen.

Bezoek musea en andere culturele instellingen met audiodescriptie

Veel musea en culturele instellingen bieden speciale programma’s voor blinden of slechtzienden. Dit kan variëren van audiodescripties van tentoonstellingen tot interactieve, tastbare kunstwerken die speciaal zijn ontworpen voor blinden. Audiodescriptie biedt een gedetailleerde beschrijving van de visuele aspecten van een tentoonstelling of kunstwerk, zodat je de context en betekenis van het werk kunt begrijpen. Er zijn ook vaak begeleide rondleidingen die specifiek gericht zijn op mensen met een visuele beperking. Dit biedt een rijke en inclusieve manier om kunst en cultuur te ervaren.

Deelname aan sociale en recreatieve clubs

Er zijn tal van sociale en recreatieve clubs voor blinden of slechtzienden die speciale activiteiten en evenementen organiseren. Deze clubs bieden een veilige en ondersteunende omgeving waar je nieuwe vrienden kunt maken, interesses kunt delen en deel kunt nemen aan verschillende sociale activiteiten. Dit kan variëren van gezamenlijke wandelingen, filmmiddagen met audiodescriptie, of gezamenlijke kook- of leesclubs. Deelname aan deze clubs biedt niet alleen plezier en ontspanning, maar ook de mogelijkheid om je netwerk van mensen te vergroten die dezelfde ervaringen en uitdagingen delen.

Maak gebruik van technologische hulpmiddelen voor participatie in hobby’s

Er zijn verschillende technologische hulpmiddelen die de participatie in hobby’s mogelijk maken voor mensen met een visuele beperking. Denk aan apps die muziek maken toegankelijk maken voor blinden door middel van voelbare interfaces, of apps die geluiden genereren om je te helpen bij het volgen van sportevenementen of andere recreatieve activiteiten. Ook online platforms en virtuele werkruimtes kunnen helpen bij het delen van creatieve projecten met anderen, ongeacht fysieke beperkingen. Door gebruik te maken van deze technologieën kun je je creatieve en recreatieve passies blijven volgen, zelfs zonder visuele waarneming.

Misvattingen rond blinden en slechtzienden en hun "bijzondere" activiteiten

Er zijn veel misvattingen over de mogelijkheden en vaardigheden van mensen die blind of slechtziend zijn. Een veelvoorkomende misvatting is dat blinden en slechtzienden beperkt zouden zijn in wat ze kunnen doen, vooral als het gaat om activiteiten die vaak als 'bijzonder' of 'onmogelijk' worden beschouwd. Deze vooroordelen zijn vaak niet op waarheid gebaseerd en negeren de capaciteiten en aanpassingsvermogen van mensen die blind of slechtziend zijn.

Blinden kunnen geen sport beoefenen

Veel mensen denken dat blinden en slechtzienden geen sport kunnen beoefenen, maar dit is absoluut niet waar. Blinden kunnen deelnemen aan verschillende sporten, zoals goalball, judo, hardlopen met begeleiding, en zelfs zwemmen. Er zijn ook tal van technologieën en hulpmiddelen die hen in staat stellen om te trainen en deel te nemen aan sportevenementen, zoals geluidssignalen voor orientatie of speciale geleidehonden.

Blinden kunnen niet muziek maken

Een andere misvatting is dat blinden geen muziek kunnen maken. Mensen die blind of slechtziend zijn, kunnen net zo goed muziek maken als ziende mensen. Er zijn veel blinde musici die wereldwijd bekend zijn geworden, zoals Stevie Wonder en Ray Charles. Blinden kunnen muziek leren door gehoor en door gebruik te maken van braillemuzieknotatie of andere aangepaste leermethoden.

Blinden kunnen niet zelfstandig reizen

Er is een wijdverbreid misverstand dat blinden niet zelfstandig kunnen reizen, maar dit is niet waar. Blinden kunnen leren hoe ze zich veilig en onafhankelijk kunnen verplaatsen met behulp van een blindengeleidehond, witte stok of technologieën zoals navigatie-apps die speciaal voor hen zijn ontworpen. Met de juiste training en hulpmiddelen kunnen blinden zich in verschillende omgevingen bewegen en zich goed oriënteren.

Blinden kunnen niet lezen of schrijven

De misvatting bestaat ook dat blinden niet kunnen lezen of schrijven. Dit is niet waar, aangezien blinden gebruikmaken van braille, een systeem van verhoogde stipjes die kunnen worden gelezen met de vingertoppen. Er zijn ook gesproken boeken en digitale hulpmiddelen die blinden in staat stellen om toegang te krijgen tot teksten en informatie, waardoor ze effectief kunnen lezen en schrijven.

Blinden kunnen geen beroep uitoefenen

Er wordt vaak gedacht dat mensen die blind of slechtziend zijn niet in staat zijn om een zelfstandig beroep uit te oefenen. Dit is echter niet waar. Blinden kunnen in veel verschillende beroepen werken, van technologie en onderwijs tot gezondheidszorg en klantenservice. Met behulp van aangepaste technologieën en werkplekaanpassingen kunnen ze productief bijdragen aan de samenleving en hun carrières opbouwen.

Blinden kunnen geen kunst maken

Een andere misvatting is dat blinden geen kunst kunnen maken, omdat ze geen visuele referentie hebben. Dit is niet waar, aangezien veel blinde kunstenaars gebruikmaken van hun andere zintuigen en technieken om kunstwerken te creëren. Bijvoorbeeld, sculpturen en andere tactiele kunstwerken kunnen door blinden worden gemaakt en gewaardeerd, en sommige blinde kunstenaars werken met geluid, geur of andere zintuiglijke waarnemingen.

Blinden hebben geen sociale leven

Er is een misverstand dat blinden geen sociaal leven hebben. Blinden kunnen zich net zo goed sociaal organiseren als ziende mensen. Ze kunnen deelnemen aan sociale activiteiten, vrienden maken, en zelfs relaties aangaan. Blinden gebruiken vaak hulpmiddelen zoals gespreksassistenten, tekst-naar-spraak software, en sociale media om in contact te komen met anderen en om deel te nemen aan sociale netwerken.