Cousin: Engels voor het kind van je (verre) oom of tante

In het Nederlands noemen wij zowel de kinderen van onze broers en zussen als de kinderen van onze ooms en tantes neven en nichten. Verwarrend, want dan weet niemand direct wie je bedoelt als je het over je neef of nicht hebt. In het Engels is dat wel duidelijk, omdat er in deze taal verschillende woorden zijn voor verschillende soorten neven en nichten. Ook achterneven, achternichten en van allerlei andere soorten verre neven en nichten hebben in het Engels verschillende benamingen.

Wat zijn ‘nephews’ en ‘nieces’?

De kinderen van je broer of zus noem je nephews (neefjes) en nieces (nichtjes). Maar wat zijn de kinderen van je nephews en nieces dan van jou? Die noem je grandnephews en grandnieces. Dit zijn dus de kleinkinderen van je broer of zus. Daar de kinderen weer van, dus de achterkleinkinderen van je broer of zus, zijn jouw great-grandnephews en great-grandnieces.

Wat zijn ‘cousins’?

Het Engelse woord voor het kind van je oom en tante, oftewel jouw neef of nicht is cousin. Maar er zijn nog veel meer soorten Engelse cousins: ook het nageslacht van de broers en zussen van je grootouders, overgrootouders, betovergrootouders, enz. noem je in het Engels cousins. Om alle verschillende cousins uit elkaar te kunnen houden, worden er cijfers gebruikt. Cousins die dezelfde opa en oma hebben als jij, zijn je first cousins. Dit zijn dus de kinderen van je oom en tante. Hoe verder de verwantschap terug gaat in het verleden, hoe hoger het cijfer waarmee de verwantschap tussen jou en je cousin wordt weergegeven. Cousins die overgrootouders met jou delen, zijn je second cousins, cousins die betovergrootouders met je delen zijn je third cousins, enz. Het cijfer geeft dus aan hoeveel generaties er tussen twee cousins en hun meest recente gemeenschappelijke voorouder zitten.

Wist je dat er vroeger in het Nederlands ook een woord was voor cousin? Toen noemde je alleen de kinderen van je broers en zussen neven en nichten, want de kinderen van je ooms en tantes noemde je kozijn. En als je het over je achterneef of achternicht had, wist iedereen gelijk dat je het over de kleinzoon of kleindochter van je broer of zus had. Want de kleinkinderen van je ooms en tantes waren je kozijnskinderen. In de Vlaamse spreektaal wordt het woord kozijn nog steeds in deze betekenis gebruikt, maar in de officiële taal bestaat het niet.

Wat zijn ‘removed cousins’?

Maar wat als bijvoorbeeld iemands betovergrootouders jouw overgrootouders zijn? Dan wordt het een stuk ingewikkelder, maar ook voor al dit soort familierelaties zijn er in het Engels verschillende benamingen. Hiervoor wordt de term removed (verwijderd) gebruikt. Hier staat ook weer een cijfer voor, dat aangeeft hoeveel generaties jij en je cousin van elkaar verwijderd zijn. Wil je weten wat voor soort cousins jij een bloedverwant van jou zijn? Zoek dan uit wat jullie dichtstbijzijnde gemeenschappelijke voorouders zijn en lees vervolgens jullie verwantschap af uit de onderstaande tabel.


Voorbeeld: zijn jouw grootouders de overgrootouders van je cousin, of andersom? Dan kun je uit de bovenstaande tabel aflezen dat jullie first cousins once removed van elkaar zijn. Je first cousin once removed is dus:

• Het kind van je first cousin (neef/nicht), oftewel het kleinkind van je oom of tante. Jouw grootouders zijn dan de overgrootouders van je cousin.
• Het kind van je oudoom (de broer van je opa of oma) of oudtante (de zus van je opa of oma). Of, met andere woorden, het kind van de oom of tante van je vader of moeder. Jouw overgrootouders zijn dan de grootouders van je cousin.

Wat zijn ‘distant cousins’?

De familierelatietabel voor cousins is uiteraard nog verder uit te breiden met 6th cousins, 7th cousins, 8th cousins, enz. Maar meestal worden twee personen die via een nog eerdere generatie dan hun oudgrootouders aan elkaar verwant zijn, gewoon distant cousins (verre neven/nichten) genoemd. Een distant cousin is dus een bloedverwant met wie je vele generaties terug voorouders deelt.

Cousins en stamboomonderzoek

Familieverhalen

Neven/nichten, achterneven/achternichten en verre neven/nichten spelen een belangrijke rol bij stamboomonderzoek. Vaak heeft of weet zo’n bloedverwant iets van je voorouders dat jij niet weet, omdat het niet doorgegeven is binnen jouw tak van de familie. Dit kunnen bijvoorbeeld oude familiefoto’s, historische documenten of familieverhalen van jullie voorouders zijn. En als ze van een oudere generatie zijn, hebben ze jouw voorouders misschien zelfs persoonlijk gekend. Misschien is het huis van jouw voorouders wel in de familie gebleven en woont er nu een verre neef of nicht. Als je er dan heengaat om meer informatie over je voorouders te krijgen, kun je gelijk het huis zien waar ze gewoond hebben! Verder kan een cousin de informatie die jij zoekt al gevonden hebben, of zelfs al de hele stamboom hebben uitgeplozen.

Genetische genealogie

Wist je dat je een DNA-test kunt laten doen om bloedverwanten te vinden? Dit kan bijvoorbeeld bij de bedrijven FTDNA, 23andMe en Ancestry.com. Het bedrijf waar je de test laat doen, vergelijkt jouw DNA met dat van alle andere klanten in hun database. Heb je een DNA-match met iemand, dan geeft het bedrijf jullie geschatte familierelatie weer, gebaseerd op het percentage DNA dat jullie met elkaar delen. Vervolgens kun je jullie stambomen met elkaar vergelijken en proberen jullie gemeenschappelijke voorouder(s) te vinden. Dit noem je genetische genealogie.

De meeste bedrijven die een dergelijke DNA-test aanbieden, zijn Amerikaans. Daarom worden geschatte familierelaties tussen DNA-verwanten in het Engels weergegeven. En dan is het handig om te weten wat nu het verschil is tussen een first, second, third, fourth, fifth of distant cousin. Lukt het jou en een DNA-match om jullie meest recente gemeenschappelijke voorouder te vinden? Dan kunnen jullie de verwantschap bevestigen en aangeven wat jullie familierelatie is. Deze kan afwijken van de geschatte familierelatie, omdat deze gebaseerd is op gemiddelden.