Op welk eiland zat Robinson Crusoe?

Het verhaal van Alexander Selkirk, die jarenlang overleefde op het verlaten eiland Más Afuera in de Juan Fernández-archipel (Chili) in de stille oceaan, werd wereldberoemd onder de naam Robinson Crusoe. Sinds 1966 heeft men het eiland zelfs officieel van naam veranderd in het Alejandro Selkirk eiland. De echte Robinson Crusoe heette dus Alexander Selkirk en werd op 2 februari 1709 pas weer van het eiland weggehaald. Selkirk was navigator (ook wel zeilmeester genoemd) op schepen met zeevaarders die op zoek gingen naar goud. Schepen verdwaalden in die dagen nog vaak op zee. Een goede navigator was dus belangrijk. In 1703 reisde hij mee met de galei Cinque Ports. Aan boord van het schip braken ziektes uit en velen stierven aan scheurbuik, door gebrek aan gezond eten en door een tekort aan vers drinkwater. Ze zochten naar eilanden om eten en drinken in te slaan. Alexander Selkirk, die bekend stond als een moeilijke man met wie je snel ruzie kreeg, maakte regelmatig ruzie op het schip met de kapitein, onder andere over de juiste koers en de zeewaardigheid van het schip. De ruzies liepen steeds vaker erg uit de hand. Bemanning op schepen hadden het in dei tijd niet gemakkelijk. Ze leefden met wel 100 man op een schip, sliepen bij elkaar in kleine ruimtes, misten hun gezin, en het zal ongetwijfeld een echte machocultuur zijn geweest waarin je je als individu vaak met moeite staande moest zien te houden. Ook werd er veel alcohol gedronken, wat zowel voor plezier als ruzie kon zorgen. Ook kwam het vaak voor dat bemanningsleden stierven aan ziektes of bij ruzies. De ongelukkigen kregen een zeemansgraf.

Achtergelaten op een onbewoond eiland

Selkirk en de kapitein zijn geen beste maatjes. Wanneer het schip eindelijk de Fernandes eilanden vindt, zijn er door muiterij en ziektes nog maar 42 man van de 90 bemanningsleden over. Ze bereiken met een sloep een van de eilanden. Alexander Selkirk stapt als een van de eersten uit de sloep het land op. Hij denkt dat de overige mannen met hem mee zullen gaan maar die hebben andere plannen met hem. Ze laten hem op last van de kapitein expres achter op het eiland. Ze laten hem achter met een geweer, een pond buskruit, een kist met wat spullen, en eten voor slechts 2 dagen. De sloep met de mannen vertrekt weer van het eiland en ze roeien terug naar de galei Cinque Ports. Selkirk beseft dat ze hem echt alleen achter zullen laten op het eiland. Hij rent het water in en smeekt de mannen hem weer mee naar het moederschip te nemen. Ze weigeren en roeien weg. Selkirk is nu aan zichzelf overgeleverd weet niet hoelang hij in zijn eentje op het eiland moet zien te overleven. De eerste dagen hoopt hij nog dat de bemanning zal terugkeren maar dat gebeurt niet. Hij hoopt dat er snel een nieuw schip aan de horizon zal verschijnen maar ook dat gebeurt niet. Hij is de wanhoop nabij.

Informatie over het eiland van Robinson Crusoe

Selkirk werd op het eiland Más Afuera in de Zuidelijke Grote Oceaan, achtergelaten. (Sinds 1966 werd het eiland het Alejando Selkirk eiland genoemd). Más Afuera betekent 'ver weg in zee.' Het eiland waar Selkirk werd achtergelaten bevindt zich in de Juan Fernández-archipel, op 800 km van Zuid-Amerika. Het Alejandor Selkirk eiland is het grootste eiland van de archipel, tevens het meest westelijk gelegen eiland. Het eiland was in 1574 ontdekt door de Spanjaard Juan Fernández. Hij was ook degene die het eiland een naam gaf, toen dus nog: Más Afuera. Het eiland bleef daarna onbewoond, op het avontuur van Selkirk na dan. Selkirk woonde tegen zijn zin op het eiland van 1705 tot 1709. Ook daarna bleef het eiland onbewoond. Pas in 1909 werd er een strafkolonie van gemaakt. Deze werd tot 1930 gehandhaafd om o.a. politieke gevangenen vast te zetten. Vanaf 2012 verblijven onderzoekers op het eiland om o.a. waterdieren en inheemse planten en dierensoorten te onderzoeken. Vanaf 1977 is het Alejando Selkirk eiland onderdeel van Biossfeerreservaat UNESCO wegens de bijzonder dieren en plantensoorten.

Unieke diersoorten die op het Alejando Selkirk eiland voorkomen

• de juan fernandez-pelsrob (Arctocephalus philippii). Deze rob leeft sinds de 17e eeuw op en rondom het eiland
• de masafuera-rayadito (Aphrastura masafuerae). Deze zangvogel is ernstig bedreigd en zeer zeldzaam. Het is een vogel uit de familie van ovenvogels. Er bestaan nog slechts 70 tot 400 exemplaren van

Ook heeft het eiland een bijzondere vegetatie.

De echte Robinson Crusoe

Dagelijks kijkt hij uit naar schepen aan de horizon, maar zijn lot lijkt hem tot eenzaamheid te hebben verdoemd. De eerste 8 maanden heeft hij veel moeite om te overleven en de eenzaamheid drijft hem soms tot waanzin, maar uiteindelijk leert hij leven met het eiland en zijn eenzame bestaan. Op het eiland leven veel geiten en katten maar hij jaagt er in eerste instantie niet op. Ook wemelt het eiland van ratten, en 's nachts hoort hij vaak het gehuil van zeerobben. De eerste maanden wordt hij gekweld door angsten, vooral 's nachts. De geluiden van zeerobben maken hem bang en ook ratten kwellen hem in zijn slaap. Hij verzwakt snel. De eerste maanden op het eiland voelt hij zich diep depressief en angstig, maar daarna besluit hij met zijn wil om te overleven er het beste van te maken. Hij eet schildpadden en planten, maar daar wordt hij vaak ziek van. Hij maakt vuur met het buskruit, en laat het vuur goed roken, en hoopt continu dat hij gevonden zal worden door de bemanning van een schip op zee. Van palmbladeren bouwt hij een hut, een soort kookplaats van stenen, en een plaats in de hut, om op te slapen.

Overleven in de natuur

Ooit achtergelaten door schepen zijn de vele verwilderde scheepskatten op het eiland gewend aan het vangen van ratten. Katten reisden in die dagen met schepen mee om muizen en ratten uit het ruim te verjagen. Zodoende konden katten ook gemakkelijk op eilanden achtergelaten worden. Het verhaal gaat dat Alexander Selkirk de verwilderde katten tam maakte om 's nachts de ratten bij hem weg te houden, waardoor hij inderdaad minder last had van de knaagdieren. Katten zijn ook goed gezelschap, dus ze namen ook een deel van zijn eenzaamheid weg. Selkirk had een aantal spullen van het schip meegenomen, een kist met een pan erin, een bijl, een geweer met 1 pond buskruit en een mes. Toen hij eenmaal gesetteld was op het eiland begon hij actief op geiten te jagen. Hij at hun vlees en gebruikte hun huid voor het maken van kleding en dekens. Als kind was hij opgegroeid in Largo, in het plaatsje Fife, oost Schotland. Zijn vader was leerbewerker, dit kwam hem nu goed van pas. Hij wist dat hij de huid van een geit geheel schoon moest schrapen, en dat hij de hersenen kon gebruiken om de binnenkant van de huid mee in te smeren. De stoffen in de hersenen maakten het leer soepel als een zeemdoek.

Ongeluk

Naarmate de tijd verstreek veranderde Selkirk in een verwilderde man in kleding van geitenhuiden. Hij had een lange baard en lang haar. Hij gebruikte het buskruit om vuur te maken, maar het kruit raakte op. Hij wist het vuur echter brandend te houden. Er wordt door psychologen ook wel beweerd dat hij de geiten ook gebruikte om seks mee te hebben, aangezien hij sommige geiten een merkteken gaf met zijn mes. In juli 1709 maakte hij op het eiland een ernstige val. Hij bevindt zich dan al twee jaar op het eiland. Tijdens het jagen op een geit valt hij van een wand af en stort neer in een ravijn. Daar ligt hij zwaargewond, zonder hoop op hulp. Hij beseft dan dat hij na alle moeite die hij gedaan heeft om te overleven, alsnog kan sterven. Hij ligt ongeveer 24 uur in de afgrond, met kneuzingen en mogelijk ook botbreuken, en een zware hersenschudding. Ondanks een moeilijke periode weet hij uiteindelijk toch zijn hut weer te bereiken, waar hij langzaamaan weer herstelt. Om te voorkomen dat hij steeds opnieuw op jacht moet om geiten te vangen, gaat hij geiten in gevangenschap houden en laat ze paren en jongen krijgen. Daardoor hoeft hij na enige tijd niet meer te jagen. Gedurende zijn eenzame verblijf op het eiland brengt hij veel tijd door op een rots vanwaar hij uitkijkt naar schepen op zee. Hij hoopt vurig gered te worden en zorgt dus dat hij bovenop de rots een vuur heeft branden, wat ook rook veroorzaakt. Zijn grootste angst was dat hij een schip over het hoofd zou zien, bijvoorbeeld als hij sliep.

Bijna vermoord

Pas in het jaar 1707 voert er daadwerkelijke een schip naar het eiland. Selkirk zwaait naar hen en roept om hulp. Een deel van de bemanning vaart daarop met een sloep richting het eiland. Uitzinnig van vreugde rent hij hen tegemoet. Maar tot zijn schrik probeert de bemanning, die even later uit de sloep springt, hem niet te redden maar te beschieten. Het blijken Spanjaarden te zijn, en zij beschouwen in die tijd elke Engelssprekende als vijand. Hij weet aan ze te ontkomen door hoog in een boom te klimmen. De Spanjaarden 'vermaken' zich enige tijd op het eiland door enkele geiten te doden en het kamp van Alexander af te branden maar het lukt ze niet om hem te vinden en te doden. Nadat de Spanjaarden het eiland weer verlaten hebben bouwt Selkirk zijn kamp al snel weer op. Hij is inmiddels zo ervaren in het overleven dat dit hem weinig moeite kost. Hij leeft nog jaren van geitenvlees, fruit, vis en kruiden die hij op het eiland vindt.

Gered

Op 31 januari van het jaar 1709 verschijnen er sinds jaren, eindelijk 2 schepen aan de horizon. Selkirk bevindt zich dan al 4 jaar en 4 maanden op het onbewoonde eiland. Hij weet niet of het vijandige schepen zijn en is na het incident met de Spanjaarden in eerste instantie op zijn hoede. Hij moet het risico echter nemen en maakt een groot vuur op het strand. De bemanning van de schepen komt op het vuur af en treffen de verwilderde Alexander Selkirk aan. Het blijken Engelsen te zijn. Selkirk kan nauwelijks nog uit zijn woorden komen aangezien hij ruim 4 jaar nauwelijks heeft hoeven spreken. Het zal nog enkele jaren duren eer hij weer in Engeland terug zal zijn. Daar wordt hij een rijk man maar spreekt ooit ook uit dat hij terugverlangt naar zijn leven op het eiland omdat hij daar de gelukkigste momenten van zijn leven heeft beleefd.

Overlijden

De kapitein Daniel Defoe, die Alexander van het eiland gered heeft schrijft het boek 'Robinson Crusoe,' wat een groot succes wordt. Het verhaal is gebaseerd op de ervaringen die Selkirk aan Defoe na zijn redding aan boord vertelt heeft, en de inhoud van het boek voor grote delen waarheidsgetrouw, afgezien van de 'slaaf' Vrijdag genaamd, die door Defoe als extra personage in het boek is opgevoerd. Alexander is rijk, maar trekt opnieuw naar zee en blijft zeeman tot aan zijn dood in 1723. Hij sterft aan boord van een schip, aan gele koorts. Hij werd 41 jaar.