De invloed van reclame op kinderen

De invloed van reclame op het leven van zowel kinderen als volwassenen is in de loop der tijd sterk veranderd. Vroeger had reclame voor speelgoed en andere producten een vrij directe boodschap en was deze specifiek gericht op de ouders. Tegenwoordig zijn marketingboodschappen meer verfijnd en zijn ze rechtstreeks gericht op de kinderen vanaf zeer jonge leeftijd.

Reclame vroeger en nu

Adverteerders die kinderen als doelpubliek hebben zijn er altijd al geweest. Fabrikanten van producten zoals speelgoed en snoepgoed bestonden reeds toen onze grootouders kinderen waren. Net als vandaag ontwikkelden zijn reclamecampagnes om de verkoop van deze producten te stimuleren bij het publiek. Vroeger was het echter wel gemakkelijk om een onderscheid te maken tussen wat effectief reclame was en wat niet. Reclame beperkte zich toen tot schermen in een winkel, advertenties in de krant of korte spots op tv en radio.

In de jaren zestig bestond merchandising uit lunchboxen met een afbeelding van de Beatles erop. Tegenwoordig bevat meer dan de helft van de kinderkleding, rugzakken, schoenen en andere accessoires de meest populaire merklogo’s. Deze zijn het liefst nog duidelijk zichtbaar zodat het andere mensen zou overtuigen om ook over te stappen op deze merken. De invloed van reclame wordt steeds meer verreikend.

Ook is reclame tegenwoordig veel meer doordringend en minder opvallend als een eenvoudig verkooppraatje. Bijvoorbeeld: Tijdens het eten in een fast-food restaurant ontvangt je kind een stuk speelgoed bij een bepaalde maaltijd. Dit speelgoed is dan weer gekoppeld aan een bepaalde film, cartoon, computerspelletje of refereert naar een website die extra games, speelgoed en aanverwanten aanbiedt. Ook boeken, kleding, accessoires, rugzakken en mobiele telefoons zijn allemaal verbonden aan hetzelfde thema waarvan vervolgens een onbeperkt aantal producten aan het kind worden gepresenteerd.

Deze reclame die gericht is op kinderen heeft, net als die voor volwassenen, als doel om een behoefte te creëren die voordien nog niet bestond. Ze overhalen kinderen en vervolgens ook de ouders tot het aankopen van steeds meer en meer producten.

Reclame is niet langer meer beperkt tot winkelschermen, radio- en tv-spots en krantenadvertenties. Sommige literatuur voor kinderen heeft slechte een primair doel namelijk marketing. Films, cartoons, computergames en anderen worden ontwikkeld om de verkoop van verwante producten te stimuleren. Zelfs op schoolboeken, educatieve posters en schoolbussen wordt tegenwoordig reclame toegestaan.

Andere factoren die de invloed van reclame verhogen

Kinderen kijken tegenwoordig veel meer televisie dan twintig jaar geleden. Daarnaast zijn ze ook online heel actief waar het woekert van de reclameadvertenties. Kortom bij alles wat kinderen zien of doen komen ze op een of andere manier in contact met reclame.

Veel ouders maken zich zorgen over de hoeveelheid reclame waarmee hun kind in contact komt en meer bepaald over de grote invloed die reclame die specifiek gericht is op kinderen wel heeft. Daarnaast is er de afgelopen jaren ook nog eens een trend ontstaan waarbij producten voor volwassenen worden gepromoot bij kinderen. Autofabrikanten bijvoorbeeld weten maar al te goed dat kinderen invloed hebben op de aankoop van hun ouders maar wat nog belangrijker is, ze weten dat wanneer een kind op jonge leeftijd gewend is aan een bepaald merk, deze daar nog zelden van zal afwijken waardoor de fabrikant er een klant voor het leven bij heeft.

De poppen waarmee kleine meisjes spelen promoten vaak grote merknamen van make-up, bordspellen maken gebruik van bepaalde creditcard types en speelgoedautootjes dragen reeds een bepaald merk. Al deze zaken worden betaald door de fabrikanten die slecht een doel voor ogen hebben. Dit heeft vaak tot gevolg dat kinderen reeds op jonge leeftijd consumenten worden van een merk en het zorgt er bovendien voor dat ze reeds op jonge leeftijd merkloyaliteit zullen ontwikkelen.

Is reclame echt zo Invloedrijk?

Er zijn een aantal studies die bevestigen dat reclame bijzonder effectief werkt bij kinderen louter omdat ze nog niet op dezelfde kritische manier kunnen denken als een volwassene. Een andere studie benadrukt dan weer hoe reclame kinderen zal aanzetten tot ongezonde voeding en levensstijl. Ook heeft de reclame een grote invloed op de seksuele ontwikkeling van een kind. Kinderen ervaren de invloed van subtiele reclameboodschappen veel intenser dat deze boodschappen die worden meegegeven door ouders of door de school.

Hoe de invloed van reclame tegengaan?

Er zijn een aantal dingen die je als ouder kunt ondernemen om de invloed van reclame op je kinderen te verminderen. Beperk de tijd dat ze naar televisie mogen kijken of actief zijn op het internet en betrek ze bij andere activiteiten. Laat je kind pas gebruik maken van een smartphone als hij bewust is van de gevaren van het internet. Het belangrijkste wat je als ouder moet doen om je kind te beschermen is het vroegtijdig aanleren om kritischer na te denken over het doel van vele mediaberichten.