De klimaattop in Parijs in 2015: COP21

De klimaattop in Parijs, die ook wel de COP21 werd genoemd, vond plaats van 30 november tot en met 11 december 2015. Het was de eenentwintigste klimaattop van de Verenigde Naties. Alle partijen, die deel uitmaken van het UNFCCC (klimaatverdrag van de Verenigde Naties - VN), kwamen samen voor wat de belangrijkste klimaattop ooit zou moest worden. De klimaatconferentie in Lima (eind 2014), bracht alvast een eerste aanzet voor het definitieve verdrag dat eind 2015 in Parijs moest ondertekend worden. Het nieuwe klimaatverdrag zal ingaan in 2020 en wordt de opvolger van het Kyoto-protocol. Het doel was om maatregelen te nemen om de opwarming van de aarde met minder dan 2 graden Celsius te laten toenemen.

Historiek van de klimaatconferenties

De aarde warmt geleidelijk aan op. De grote oorzaak van de opwarming van de aarde is de toename van de hoeveelheid CO2 in de atmosfeer. Dit is reeds klimatologisch bevestigd in de jaren ’60 en ’70. Twintig jaar later na deze bevindingen kwamen regeringsleiders en machthebbers over de hele wereld samen om de klimatologische toestand van de aarde te bespreken. Dit gebeurde in een grootschalige vereniging, UNFCCC genaamd. Het UNFCCC staat voor United Nations Framework Convention on Climate Change, en werd in 1992 opgericht. Doel van deze internationale groepering is om samenwerking te garanderen tegen de toename van de uitstoot van broeikasgassen over de hele wereld. In 1995 werd besloten dat de afspraken gemaakt in 1992, niet meer voldoende waren. Er moet een nieuw wereldwijd akkoord komen om de CO2 emissie terug te dringen. Vervolgens werd in de komende jaren werk gemaakt van een nieuw akkoord. Tijdens de klimaattop in Kyoto werd in 1997 het Kyoto-protocol ondertekend. Een minpunt hierbij was dat de Verenigde Staten het Kyoto-akkoord niet ondertekenden. Tijdens de klimaattop in Doha werd beslist om het Kyoto protocol te laten gelden tot en met 2020. Vanaf 2020 zou dan een nieuw globaal klimaatakkoord moeten in voege gaan, waarvoor nu reeds onderhandeld dient te worden. De beslissing voor een nieuw akkoord vanaf 2020, werd genomen op de klimaattop in Doha. In Doha werd beslist om naar een nieuw akkoord te streven tegen de klimaattop van 2015 in Parijs (COP21), om vervolgens in te gaan vanaf 2020. Het dient een akkoord te zijn, gesteund door al de grootste CO2-uitstoters ter wereld, om een halt toe te roepen aan de mondiale opwarming van de aarde.

Klimaatakkoord Parijs wordt de opvolger van het Kyoto-protocol

De afspraken gemaakt in 1997 (Qatar) en in 2012 (Doha) kenden voorlopig geen gevolg. Het huidige Kyoto-protocol kan nog blijven doorlopen tot in 2020 maar toch moet er snel werk gemaakt worden van een nieuw globaal akkoord. Onder het huidige Kyoto-protocol werd immers beslist dat de deelnemende landen hun CO2 uitstoot ten opzichte van het jaar 1990 met 18% zouden verminderen. Dit lijkt heel wat en toch wordt er voor de klimaattop in Parijs hoger gemikt. De signalen van de opwarming van de aarde zijn immers meer significant aanwezig dan ooit tevoren. Voorbeelden hiervan zijn de verschijnselen van extreem weer of het smelten van het poolijs, waardoor men veel meer verwacht van het nieuwe akkoord dan van het bestaande Kyoto-akkoord. Indien voor het nieuwe akkoord alle landen ter wereld zich ten volle engageren, kan wereldwijd een krachtig signaal gegeven worden in het terugdringen van de opwarming van de aarde.

Waarom moest de klimaattop in Parijs (COP21) slagen?

Algemeen werd aangenomen dat de klimaattop van 2015 de belangrijkste ooit zal worden. De nood naar een krachtig beleid rond de opwarming van de aarde is immers immens groot. De bedoeling was om in Parijs een globaal actieplan samen te stellen hoe de wereldwijde opwarming van de aarde onder de 2°C kon blijven. Ieder land moest uiteraard zijn steentje bijdragen, waarbij vooral wordt gekeken naar de grote industrielanden zoals de Verenigde Staten, China, Japan, enzovoort. De belangrijkste maatregelen die landen moesten treffen zijn de vermindering van het verbruik van fossiele brandstoffen. De noodzaak was zeer groot. Het IEA (Internationaal Energie Agentschap) had immers becijferd dat, indien er niets verandert, er binnen 20 jaar reeds een opwarming van de aarde zou zijn met 2°C. Tegen het einde van de eenentwintigste eeuw zou de opwarming van de aarde al 4 tot 6°C warmer zijn. Uiteraard met grote gevolgen op ecologisch, sociaal en economisch vlak.

Klimaatakkoorden gaan niet ver genoeg: kritiek

Er zijn heel wat groeperingen die vinden dat de milieu-akkoorden helemaal niet ver genoeg gaan. Ondanks de ondertekening van deze akkoorden door de meeste landen, volstaat het volgens sommigen niet. De genomen maatregelen gaan de klimaatverandering niet tegen of ze zouden veel te weinig bijdragen tot voldoende CO2-reductie. Deze kritiek komt vooral tot uiting bij linkse groeperingen of politieke partijen uit de linkerzijde van de maatschappij. De rechterzijde vindt de genomen maatregelen zelfs heel ver gaan en vreest bovendien dat deze maatregelen te streng zijn en de economische groei zullen fnuiken. Tijdens de klimaattop van 2013 (Warschau), werd het protest immers zeer duidelijk toen een aantal organisaties zoals Greenpeace en het Wereldnatuurfonds de klimaattop verlieten. Zij waren van mening dat de geïndustrialiseerde landen niet echt werk wilden maken van een grote wereldwijde klimaatwijziging om de toekomst van onze aarde veilig te stellen.

China en VS sluiten klimaatakkoord op 12 november 2014

Enigszins verrassend sloten de VS en China, de twee grootste vervuilers ter wereld, een klimaatakkoord. De Verenigde Staten beloven hierbij om hun CO2-uitstoot tegen 2025 aanzienlijk terug te dringen. China daarentegen heeft beloofd om de jaarlijkse toename aan CO2-uitstoot te stoppen. Voor vele waarnemers is de intentie van China historisch te noemen, gezien zij tot heden weinig inspanningen hebben ondernomen om de opwarming van de aarde tegen te gaan. Het zou een positief signaal kunnen zijn voor de klimaattop eind 2015 in Parijs.

Bindend klimaatakkoord gesloten in Parijs: "Paris Agreement"

Tijdens de klimaattop in Parijs werd er een bindend akkoord gesloten om de opwarming van de aarde tegen te gaan. Het akkoord bevat de volgende elementen:

• Een doelstelling om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5°C;
• Een jaarlijkse klimaatfinanciering voor de ontwikkelingslanden van meer dan 100 miljard dollar;
• Een vijfjaarlijkse inventarisatie of evaluatie van hoe er vooruitgang wordt geboekt rond het klimaatakkoord. De eerste evaluatie zal plaatsvinden in 2023;
• 'Loss and damage': dit mechanisme moet zorgen dat bepaalde landen die economisch lijden onder de klimaatverandereingen financiële steun zullen krijgen;
• De deelnemende landen worden verzocht om hun nationale klimaatplannen te herbekijken tegen 2018.