Het leven van de dieren in de bio-industrie

Jaarlijks worden er in Nederland meer dan 560 miljoen dieren geslacht in de bio-industrie. Deze dieren hebben een lijdzaam bestaan achter de rug, waarbij zij zijn weggehaald bij hun moeder om zich vervolgens in kleine, betonnen hokken zonder daglicht en levend in hun eigen uitwerpselen staande te moeten houden. Hoe is de bio-industrie eigenlijk ontstaan? En welke gevolgen heeft dit precies voor de dieren? Tot ongeveer de eerste helft van de 20 eeuw was al het voedsel nog biologisch. Na de Tweede Oorlog veranderde dit. De regering wilde de Nederlandse economie herstellen. Een van de manieren om dit te doen was door de voedselprijzen laag te houden, om zo de koopkracht te vergroten. Dit had grote consequenties voor de kleine boerenbedrijven. Om niet failliet te gaan, moesten zij steeds meer produceren. Dit betekende de introductie van krachtvoer, bestrijdingsmiddelen, kunstmest en mechanisatie. Boerenbedrijven die voorheen verschillende soorten dieren hielden, verdwenen en maakten plaats voor megabedrijven die zich hadden gespecialiseerd in één veesoort. Dieren werden steeds meer gezien als enkel een product, boeren hadden geen band meer met hun dieren. Al snel werd er alleen nog maar geproduceerd om het produceren. Het gevolg hiervan was dat er een overproductie kwam van boter, melk en vlees. Een oplossing was hoognodig, en die werd gevonden in de export. Ook dit bleek niet zonder gevolgen: buurlanden moesten steeds goedkoper produceren om de concurrentie met Nederland aan te kunnen. De bio-industrie was geboren.

Gevolgen voor dieren

In Nederland worden jaarlijks meer dan 560 miljoen dieren geproduceerd. De kosten bij deze productie moeten zo laag mogelijk worden gehouden, iets wat vooral zichtbaar is in de levensomstandigheden van de dieren. Hun leven lang worden zij in kleine ruimtes gehouden. Zo is de ruimte van een kip nog minder dan de grootte van één A4. De dieren staan altijd binnen, het enige licht dat zij ooit zien is kunstlicht. Er is nog nauwelijks contact tussen de veehouder en diens dieren; bijna alle handelingen vinden machinaal plaats door melkrobotten, voermachines, kuikensorteerder, lopende banden en slachtmachines.

Moederzorg

De dieren krijgen te maken met ernstige misstanden. Zo is er een groot gebrek aan moederzorg: jonge dieren worden vrijwel direct bij hun moeder weggehaald.

Kalfjes

Zo ook de kalfjes, die normaal pas na zes á twaalf maanden afstand nemen van hun moeder. Een kalfje wordt meteen weggehaald, omdat de moeder meteen gemolken moet worden. Hierbij kan een kalfje tot last zijn, iets wat de veehouders willen voorkomen. Het weghalen van het kalf heeft ook gevolgen voor de moederkoe. Zij vertoont rusteloos en angstig gedrag en kan last krijgen van uierontsteking. Het kalf wordt de eerste weken alleen in een klein hok geplaatst, zodat hij leert om uit een emmer te drinken. De reden dat de kalfjes alleen moeten staan, is omdat zij anders de urine uit elkaars geslachtsdelen zuigen. Dit gedrag wordt veroorzaakt door hun aangeboren zuigreflexen, bij gebrek aan de uiers van hun moeder zoeken zij vervanging bij hun soortgenoten. De scheiding van de moeder en de afwezigheid van leeftijdsgenoten heeft negatieve effecten op het sociale gedrag van het kalf. Zo vertoont hij vaker abnormaal gedrag. Ook krijgt hij vaker diarree en groeit hij slechter.

Biggen

Biggen worden niet direct weggehaald bij hun moeder, zij mogen daar nog 28 dagen blijven. Dit is vastgelegd in de wet. Door de biggetjes zo vroeg mogelijk bij hun moeder vandaan te houden, kan zij eerder bevrucht worden. Voor de veehouders is dit positief, omdat het varken dan weer meer vlees produceert. De scheiding zorgt voor veel stress bij het moedervarken, omdat zij een aangeboren drang heeft om moedergedrag te vertonen, iets dat onmogelijk wordt gemaakt. De biggen worden na hun scheiding verplaatst naar een hok met verschillende nesten. De biggen kennen elkaar niet, wat leidt tot agressief gedrag. Te vroeg gescheiden biggen hebben een verminderde weerstand, zij hebben vaker last van diarree en zij groeien minder goed. Daarnaast zijn zij angstig, agressief en passief. Zeugen zijn zo ver doorgefokt, dat zij meer biggen krijgen dan zij kunnen zogen. De zwakste biggen krijgen hierdoor niet genoeg melk. Zij worden daarom weggehaald bij hun moeder en bij een andere zeug geplaatst. Dit wordt overleggen genoemd. Bij die andere zeug worden goed groeiende biggen weggehaald, om zo ruimte te creëren. De ‘vreemde’ big wordt meteen herkend, en krijgt te maken met veel agressie van de andere biggen.

Kuikens

Bij kuikens is er helemaal geen sprake van moederzorg. Nadat een kip een ei heeft gelegd, wordt het ei weggehaald en geplaatst in een broedmachine. Een hen in de bio-industrie legt dagelijks een ei, maar krijgt nooit de kans om deze uit te broeden. Dit terwijl een hen normaal gesproken haar kuiken beschermt, het warm houdt, het leert eten, het sociaal gedrag aanleert en het leert zijn veren te poetsen. Als de meeste eieren in de broedmachine zijn uitgekomen, wordt de machine leeggehaald en komen de kuikens op een lopende band terecht. Daar worden ze gesorteerd, ingeënt en op transport gezet. Dit kan soms wel twee dagen duren, en al die tijd heeft het kuiken geen mogelijkheid om water te drinken. Vervolgens moeten de kuikens opgroeien met duizenden leeftijdsgenoten tegelijk, zonder de zorg van hun moeders.

Andere misstanden

De dieren krijgen met nog veel meer misstanden te maken. Zo krijgen zij allerlei pijnlijke ingrepen, om hen aan te passen aan hun omgeving. Bij kuikens wordt hun snavel afgeknipt, bij varkens wordt hun staart afgeknipt en bij kalfjes worden de hoorns weggebrand. Ook is hun huisvesting van slechte kwaliteit. Zij verblijven in kleine, dichte hokken waar maar zelden daglicht in wordt toegelaten. Het zijn betonnen hokken met tl-buizen, stalen hekken en roostervloeren. De dieren leven daar in hun eigen uitwerpselen. Daarnaast hebben zij weinig ruimte om te bewegen, of om hun natuurlijk gedrag te vertonen. De dieren verkeren vaak in een slechte gezondheid, niet alleen door hun leefomstandigheden, maar ook doordat zij zo zijn doorgefokt. Het doorfokken heeft als doel om de dieren meer te laten produceren. Daar waar een koe in 1950 rond 4.000 liter melk produceerde, ligt die hoeveelheid nu al op 8.000 liter per jaar. Vleeskuikens moeten in slechts zes weken tijd uitgroeien tot een vleeshomp van twee kilo. Hierdoor komt het vaak voor dat hun pootjes breken. Een moedervarken krijgt in de bio-industrie gemiddeld 28 biggen, terwijl zij er in de natuur slechts 10 zou krijgen. Veel energie van de dieren gaat dus naar de productie, wat ten koste gaat van hun gezondheid. Dieren die niet geschikt zijn om vet te mesten, of die op een andere manier niet genoeg kunnen produceren, worden na hun geboorte vaak meteen afgemaakt. Zo worden haantjes nadat zij uit het ei zijn gekomen massaal versnipperd of vergast.

Andere weetjes

Hieronder staan nog enkele feitjes over de bio-industrie:

• De productie van 1 pond vlees kost 11.000 liter water
• Voor 1 kilo dierlijk eiwit is 5 kilo plantaardig eiwit nodig
• Als je je hele leven lang geen vlees zou eten, dan spaar je het leven van 6 runderen, 45 varkens en enkele honderden kippen
• Een Nederlander eet jaarlijks gemiddeld zo’n 85 kilo vlees
• Een vleeseter die met een kleine auto rijdt stoot meer broeikasgassen uit dan een vegetariër die met een hummer rijdt