Sterven: de persoon van de stervensbegeleider

Een stervensbegeleidster heeft tijdens een nascholingscursus voor verpleegkundigen iets opmerkelijks ontdekt: een enorm verschil tussen een ideaalbeeld en een gewenst beeld van de persoon van de stervensbegeleider. Anders gezegd: een stervensbegeleider is niet zoals u denkt, maar eerder zoals u dat graag zou willen...

Ideaalbeeld

Dat ideaalbeeld geldt niet alleen voor de stervensbegeleider, maar ook voor familieleden (mantelzorgers) die een stervende verzorgen. Het ideaalbeeld ziet er als volgt uit:

• altijd een goed humeur
• eigen wensen zijn onbelangrijk
• proberen alle wensen van de zieke te vervullen
• altijd bereikbaar en beschikbaar

Herkent u uw eigen ideeën over stervensbegeleiders hierin?

Het bleek dat dit van stervensbegeleiders en mantelzorgers verwacht wordt. Maar dat niet alleen, stervensbegeleiders en mantelzorgers verwachten dit ook van zichzelf. Dat is niet verstandig, want een erg hoog gesteld ideaalbeeld is een recept voor burnout.

Vraag

Een dergelijk hoog gesteld ideaalbeeld blijkt ook helemaal niet nodig te zijn, want er kwam iets opmerkelijks aan het licht. Er werd gevraagd wat voor persoon de deelnemers zelf aan hun bed zouden willen hebben als ze een stervensbegeleider nodig zouden hebben. En die vraag veranderde alles.

Gewenste eigenschappen

Er ontstond een lijst met gewenste eigenschappen die er heel anders uitzag dan het ideaalbeeld:

• iemand die kleurrijk is (van gedachten) en zich niet te somber kleedt
• iemand die authentiek is en niet probeert krampachtig zonder emoties te zijn
• iemand die eigen gevoelens tijdens het proces durft te laten zien, met alle ups en downs
• iemand die zelfbewust is, met een eigen identiteit
• iemand die eerlijk is, zodat duidelijk is dat die persoon aan een pauze toe is
• iemand met humor, die alles ook van de lichte kant kan bekijken en die om zichzelf kan lachen
• iemand die er verzorgd uitziet
• iemand die een zinvol privé-leven heeft en voor wie het leven uit meer bestaat dan alleen stervensbegeleiding
• iemand die uit een vrolijke omgeving komt zodat die persoon daar allerlei leuks over kan vertellen
• iemand die meevoelend is, zonder mee te lijden

Anders

Kortom, het beeld dat men van een stervensbegeleider heeft is een heel ander beeld dan het beeld van de stervensbegeleider die we willen. Daar blijkt maar weer eens uit dat het niet nodig is te proberen aan ideaalbeelden te voldoen, het is voldoende te zijn wie we zijn.

Als er in jouw omgeving iemand is die gaat sterven, dan kunt u dus gewoon met die persoon omgaan zoals u dat altijd gedaan hebt. U hoeft niet te doen alsof u er niets bij voelt, maar u hoeft ook de leuke voorvallen uit uw leven niet achter te houden.