Amberkleurige ogen: wolfsogen bij mensen

Ogen van mensen kunnen allerlei verschillende kleuren aannemen. De meest voorkomende oogkleur op onze planeet is bruin. De kleur komt vooral veel voor in Azië en Afrika. In Europa vindt men echter meer diversiteit. Bruin, blauw, groen en zelfs een amberkleur komt in Europa voor. Amberkleurige ogen zijn bij mensen zeer zeldzaam. De ogen kunnen goudkleurig op schijnen. Lees hier meer over amberkleurige irissen.

De oogkleuren bij de mens

Ongeveer 90% van alle mensen hebben een bruine oogkleur. De bruine kleur kan soms wat lichter op schijnen en soms juist heel donker ''ogen''. Sommige mensen hebben vaalbruine ogen. Deze ogen kunnen flets en dof lijken. Er zijn ook mensen met meerdere kleuren in het oog. Bruin met groene stippen of bruin met een beetje blauw komt soms voor. Verreweg de meeste mensen hebben een standaard bruine oogkleur. In Europa is er meer diversiteit. In het zuiden van Europa komt de bruine oogkleur het meest voor, het noorden is hoofdzakelijk blauw gekleurd. In Nederland vindt men vooral blauwe ogen. Ook zijn er een handjevol mensen met groene ogen in Nederland. Samen met Scandinavië, Duitsland en de Baltische Staten behoort Nederland tot de landen waar men de lichtste oogkleur heeft.

Amberkleurige ogen

Amber is een zeer bijzondere oogkleur. Om meer van deze oogkleur te kunnen begrijpen moeten we begrijpen hoe oogkleur werkt. Elk oog heeft niet een bepaald kleur pigment maar een concentratie van een bepaald pigment. Mensen met bruine ogen hebben dus niet een bruin pigment in het oog maar een hoge concentratie van een bepaald pigment. Dat pigment wordt melanine (eumelanine) genoemd. Een zeer kleine concentratie van het pigment melanine zorgt voor een blauwe oogkleur. Ook mensen met groene ogen hebben pigment. Dit pigment is een ander soort melanine, genaamd feomelanine. Feomelanine wordt ook wel lipochroom genoemd. Er zijn op de wereld maar heel weinig mensen die genen bezitten voor de productie van lipochroom. Mensen die deze genen bezitten hebben vaak groene ogen. Ook amberkleurige ogen hebben veel lipochroom in het oog.

Melanine en oogkleur

Mensen met bruine ogen hebben dus een hoge concentratie aan melanine (eumelanine). Naast eumelanine kan een oog meerdere soorten pigment bevatten. Feomelanine is een apart pigment dat vooral voorkomt bij mensen met rood hoofdhaar en een bleke huid. Deze mensen hebben door de hoge concentratie feomelanine vaak groene of amberkleurige ogen. Wanneer een persoon naast een hoge concentratie ook een beetje eumelanine in het oog heeft worden de ogen lichtgroen. Wanneer de concentratie van eumelanine hoger wordt, en de concentratie feomelanine hetzelfde blijft, worden de ogen donkergroen. Mensen met amberkleurige ogen hebben bijna geen eumelanine in het oog en juist heel veel feomelanine. De feomelanine (lipochroom) zorgt voor een gele tint in het oog. Dit pigment is dus een soort geel pigment, al is het pigment zelf natuurlijk niet geel. Het oogt voor ons geel omdat het licht op die manier wordt gebroken door het pigment. Deze ‘’breken van het licht’’ heet rayleighverstrooiing. De iris lijkt geel of goudkleurig wanneer er licht op het oog valt.

Frequentie van amberkleurige ogen

Ongeveer 1% van de wereldbevolking heeft amberkleurige ogen. Deze oogkleur is dus heel erg zeldzaam. De groene oogkleur komt iets vaker voor. De blauwe oogkleur komt weer meer voor dan groen ogen en de bruine oogkleur is de dominante, standaard oogkleur. In Hollywood films is de amberkleur bij mensen zeer geliefd. Vooral in science fiction films komt de oogkleur vaak voor. Denk ook aan filmreeksen als Twilight waar zowel vampiers als weerwolven de amberkleurige ogen veelal hebben. Amberkleurige ogen worden ook vaak wolfsogen genoemd. Deze naam is natuurlijk heel toepasselijk aangezien wolven vaak een gelige oogkleur hebben die ’s nachts als twee gouden munten opschijnen bij het maanlicht. Ook katachtigen hebben vaak amberkleurige ogen. Soms zijn ze koperkleurig, soms roestkleurig.