Zeeuws Vlaanderen (Viva el pensionado's)

Zeeuws Vlaanderen (Viva el pensionado's) Zeeuws Vlaanderen is aan het veranderen. De bevolkingssamenstelling tot aan 2030 zal langzaam maar zeker veranderen. Door vergrijzing en bevolkingskrimp zal de gemiddelde leeftijd in Zeeuws Vlaanderen steeds hoger komen te liggen. De gevolgen van bevolkingskrimp zijn veelzijdig. Wat zijn de consequenties van de bevolkingsdaling voor bijvoorbeeld: wonen, onderwijs, zorg, voorzieningen en economie? Het is echter niet alleen kommer en kwel. Bevolkingskrimp biedt ook nieuwe kansen. Rust, ruimte en natuur kan deze regio zelfs omtoveren tot een ideale plek voor gepensioneerden. Gepensioneerden gaan vaak naar Spanje en worden dan pensionado’s genoemd. Op de zon na, kan Zeeuws Vlaanderen ook een zodanige plek worden waar jongeren werk in de zorg kunnen vinden en een leven kunnen opbouwen tussen de pensionado’s. Viva el pensionado’s.
  • Oppervlakte: 875,80 km²
  • Aantal inwoners 2010: 106,522
  • Bevolkingsdichtheid: 121,63 (NL 448 )
  • Gemeenten: Sluis, Terneuzen en Hulst
  • Kernen: 78

Geschiedenis van Zeeuws Vlaanderen

Zeeuws Vlaanderen is in1604 ten tijde van de tachtig jarige oorlog (1568-1648) veroverd door stadhouder prins Maurits van Nassau op de Spaanse Nederlanden De naam van het gebied wat we nu kennen als Zeeuws Vlaanderen was oorspronkelijk Staats Vlaanderen. De naam Zeeuws Vlaanderen bestaat pas sinds 20 juli 1814. Op deze dag bepaalde koning Willem I dat het gedeelte dat tot dan toe Staats Vlaanderen had geheten een onderdeel van de provincie Zeeland zou vormen.
Zeeuws Vlaanderen kennen we nu als een aaneengesloten gebied in het zuiden van Zeeland, maar bestaat oorspronkelijk uit drie landjes gescheiden door uitlopers van de zee. Pas in 1952 werd de laatste zeearm ingepolderd.

Bevolkingskrimp

Zeeuws Vlaanderen is een krimpgebied. In de komende 30 jaar zal het aantal huishoudens in Zeeuws Vlaanderen, volgens een prognose van de provincie Zeeland, teruglopen van 48.052 naar 44.249 (zie tabel 1). Dit heeft een aantal gevolgen.

Tabel 1
2010202020302040
Totaal aantal huishoudens48.05249.27448.17044.294

Wonen

In Zeeuws Vlaanderen zien we dat volgens de prognose van de Provincie Zeeland in 2040 het aantal huishoudens met 3.758 is afgenomen. Theoretisch betekent dat, dat er 3.758 woningen leeg komen te staan die niet opgevuld worden. Als een huis leeg staat is dat niet goed voor de waarde van de omringende woningen. Het aanbod aan woningen is hoger dan de vraag dus volgens economische principes moet de prijs (lees: waarde) dalen. Het gevolg zal zijn dat er meer onverkoopbare woningen, langere verkooptijden en leegstand van woningen komen. De leefbaarheid zal verslechteren. De financiële positie van de gemeente zal tevens ook verslechteren aangezien er minder inkomsten uit grond en WOZ-waarde komt.

Onderwijs

Omdat Zeeuws Vlaanderen dun bevolkt is zie je hier niet veel overvolle klassen. In 2013 is er een minimum van 23 leerlingen voor een school. Als een school minder dan 23 leerlingen heeft moet de basisschool dus sluiten. In Zeeuws Vlaanderen zijn er 72 basisscholen.

Tabel 2
Minder dan 23 lln23-50 lln50-80 lln80-100 llnmeer dan 100 llntotaal
1121963472

De onderwijsraad heeft in 2013 het advies aan de Staatssecretaris van onderwijs gegeven om scholen met minder dan 100 leerlingen te sluiten. In 2010 waren er al dus 38 scholen die bedreigd werden met sluiting als het advies van de Onderwijsraad doorgang vindt.
De provincie Zeeland heeft een prognose gemaakt over de bevolking van 2010 tot en met 2030. Als we het aantal basisscholen met de bevolkingsprognose van de Provincie Zeeland voor Zeeuws Vlaanderen vergelijken zien we een niet erg rooskleurig beeld voor de basisscholen.

In het jaar 2010 zijn er in totaal 10.498 kinderen in de leerplichtige leeftijd voor de basisschool. Als we dit delen door 72 scholen komen we op een gemiddelde van 146 kinderen per basisschool. Dit is echter wel verspreidt over heel Zeeuws Vlaanderen. In de realiteit zullen er meer kinderen in de steden zijn en maar weinig kinderen in de buurt van de kernen. Het landelijke gemiddelde voor het aantal leerlingen op een school is 225.

Zoals we eerder in tabel 1 zagen is het aantal huishoudens in 2030 (48.170) nog niet gedaald is ten opzichte van 2010 (48.052). Het aantal kinderen van 4 tot en met 12 jaar is echter wel gedaald met 2.659. Als we dat zouden delen door het aantal scholen komen we uit op een gemiddelde van 109 kinderen per basisschool. Ook dit cijfer is een gemiddelde over de gehele regio. Er zullen vele basisscholen buiten de steden zijn wiens aantal leerlingen de 100 niet haalt.

Bijkomende problemen voor de afname van het aantal leerlingen is een daling van de inkomsten van de scholen en een mogelijke afname van kwaliteit. Scholen krijgen budget van het Rijk per leerling.
Niet dat kleine scholen per definitie slechter zijn, maar een afname van het aantal leerlingen betekend meestal ook een afname van het aantal leraren dat betaald kan worden. Een oplossing hiervoor wordt vaak gevonden in het combineren van klassen van verschillende leeftijdsgroepen. De aandacht voor één leerling neemt af als er meerdere soorten leerstof tegelijk wordt gegeven.

Vergrijzing

Terwijl het aantal kinderen van 4 tot en met 12 jaar daalt, stijgt volgens de bevolkingsprognose van de provincie het aantal ouderen in Zeeuws Vlaanderen. Als we het aantal ouderen vanaf 70 jaar vergelijken tussen 2010 en 2030 zien we dat het aantal ouderen stijgt met ongeveer 8.617 personen.

Een stijging van het aantal ouderen heeft consequenties voor de Regio. Ouderen doen over het algemeen meer beroep op de zorg. Daarnaast hebben ouderen een ander consumptiepatroon dan jongeren.
Er wordt aangenomen dat ouderen minder consumeren dan jongeren in de opbouw van hun leven en hun gezin. Jongeren geven meer geld uit aan meubelen, kleding en sportartikelen.

Zorg

Zoals we hierboven hebben gezien daalt het aantal jongeren en stijgt het aantal ouderen. Deze ouderen zullen naar verwachting meer beroep doen op de zorg. Dit heeft verschillende consequenties. De vraag naar personeel zal groter worden in de zorg. De kosten voor zorg worden door de grotere vraag hoger. Als het tekort aan personeel niet door technische verbeteringen wordt opgevangen kan dit ook betekenen dat de kwaliteit aan zorg minder wordt. Een verpleger heeft immers meer patiënten om voor te zorgen.

Voorzieningen

Vele voorzieningen zoals bibliotheken, bioscopen en winkelcentra hebben een minimum aantal bezoekers nodig om te kunnen blijven voortbestaan. Als de bevolkingsdaling, zoals voorspelt in de prognose van de provincie, doorzet komen de voorzieningen onder druk te staan en moeten ze wellicht sluiten. De bereikbaarheid van voorzieningen wordt ook minder als bijvoorbeeld van alle zwembaden in Zeeuws Vlaanderen de helft verdwijnt.

Economie

Minder mensen en vergrijzing betekenen automatisch ook minder werknemers. Dit kan een vicieuze cirkel veroorzaken. Minder werknemers betekend namelijk voor veel bedrijven dat de juist geschoolde werknemer hier moeilijker te vinden is. Het vestigingsklimaat voor bedrijven wordt minder. Bedrijventerreinen komen leeg te staan. Het gevolg hiervan is dat jongeren in dit gebied moeilijker werk kunnen vinden. Zij zullen wegtrekken naar gebieden waar wel genoeg werk is.

Kansen

We zien dat in hoog tempo het aantal ouderen stijgt. In landbouwbedrijven zien we hetzelfde fenomeen van steeds ouder wordende boeren zonder opvolger. Wanneer deze boeren stoppen met het bedrijf ontstaat er een kans voor de provincie om de gronden van deze boerderijen terug te geven aan de natuur. Hier kunnen wandelroutes fietsroutes en voorzieningen voor ouderen gerealiseerd worden. Het is een grote stap voor een regio om af te stappen van het ideale plaatje van kinderen en een bruisende en hardwerkende bevolking in een economisch vitale regio. Specialisatie in een bepaalde voorzieningenstructuur zou misschien wel de oplossing kunnen zijn voor Zeeuws Vlaanderen.
© 2013 - 2024 Benvl, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Fietsen in Zeeuws-VlaanderenFietsen in Zeeuws-VlaanderenFietsen in Zeeuws-Vlaanderen is heerlijk. Er zijn veel fietspaden en het verkeer is rustig. Een snelweg kom je niet tege…
Zeeuws-Vlaams volkslied, nog steeds springlevendZeeuws-Vlaams volkslied, nog steeds springlevendWie denkt dat volksliederen provincie- of landgebonden zijn, heeft het mis. Ook Zeeuws-Vlaanderen heeft een eigen volksl…
De stranden van Zeeuws-VlaanderenDe stranden van Zeeuws-VlaanderenDe stranden van Zeeuws-Vlaanderen behoren tot de mooiste, schoonste en uitgestrektste stranden van Nederland. Ze zijn gr…
Zeeuws-Vlaanderen, een eigen landje maar deel van NederlandEén van de mooiste gebieden van Nederland, dat desondanks geen grote bekendheid heeft in de rest van het land is Zeeuws-…
Het organiseren van een Housewarming PartyHet organiseren van een Housewarming PartyZo, de verbouwing of verhuizing zit er eindelijk op! Alles is helemaal klaar in je woning. Vaak tijd om feestje te geven…
Bronnen en referenties
  • http://nl.wikipedia.org/wiki/Zeeuws-Vlaanderen
  • http://www.vvvzeeland.nl/nl/eilanden/zeeuws-vlaanderen/verleden
  • http://www.zvl2014.nl/historie
  • http://www.cultuursluis.nl/cultuur/2012/06/20/zeeuws-vlaanderen-door-de-eeuwen-heen/
  • http://www.staatsspaanselinies.eu/nl/de-linies/over-de-linies.htm
  • Hhttp://provincie.zeeland.nl/wonen/bevolking/cijfers/ttp://www.cultuursluis.nl/cultuur/2012/03/07/maria-met-de-inktpot-aardenburg/
  • http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/bevolkingskrimp/documenten-en-publicaties?page=2
  • SER advies 11/03, Bevolkinskrimp benoemen en benutten, Den Haag maart 2011
Benvl (38 artikelen)
Laatste update: 01-08-2013
Rubriek: Mens en Samenleving
Subrubriek: Diversen
Bronnen en referenties: 8
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.