Wij zijn slimmer dan onze voorouders

IQ is IQ zou je zeggen. Toch is dat niet helemaal waar. Iedere generatie is slimmer dan de voorgaande, al lijkt het erop dat in sommige westerse landen het hoogtepunt bereikt is. Het IQ wordt hierop bijgesteld. Wat is hiervan de reden en hoe zit dan nu in Nederland? Worden wij hier ook steeds slimmer? Volgens het CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek) volgen steeds meer Nederlandse jongeren een HBO- of WO-opleiding. Dit geeft al aan dat wij slimmer zijn (of in ieder geval hogere opleidingen volgen) dan ooit, maar er is meer.

Het bijstellen van de IQ

Het intelligentiequotiënt is een meting waarbij de gemiddelde intelligentie altijd gesteld wordt op 100. Iedere tien jaar stijgt in Nederland het intelligentiequotiënt met drie punten. Niemand merkt dit omdat het gemiddelde altijd wordt bijgesteld naar 100. In de Westerse wereld lijken we dus slimmer te worden. Toch is dat niet overal zo. Ook in Engeland wordt het IQ gemeten en bijgesteld. Hier is het IQ drie punten gezakt in verhouding met tien jaar geleden. Het bijstellen van de gemiddelde IQ wordt het Flynn-effect genoemd, naar James Flynn, een psycholoog uit Nieuw-Zeeland die onderzoek heeft gedaan naar dit fenomeen.

De conclusie die hieruit getrokken wordt door wetenschappers is dat we evolutionair qua intelligentie op het hoogtepunt zitten. Onze hersenen zijn langzaam van generatie op generatie in massa toegenomen. Ze maken nu twee procent uit van onze totale lichaamsmassa. De hersenen gebruiken twintig procent van alle energie in ons lichaam. Dat is veel, heel veel en waarschijnlijk ook de reden dat onze hersenen niet meer kunnen groeien. Meer groei betekent nog meer energieverbruik. Wanneer we inderdaad de top hebben bereikt, is de vraag of Engeland de trend heeft gezet. Wordt de toekomstige generatie minder intelligent? In ieder geval lijkt het erop dat in Noorwegen ook de top is bereikt, ook daar ziet men geen groei meer.

Redenen dat wij slimmer worden

Betere voeding, betere levensomstandigheden en een betere gezondheid dragen zeker bij aan een hoger IQ. Ook zijn we intelligentie steeds belangrijker gaan vinden en daardoor worden kinderen geestelijk meer gestimuleerd en uitgedaagd dan dat dit vroeger gebeurde. Opvallend is ook dat enigst kinderen over het algemeen iets hoger scoren.

Steven Berlin Johnson heeft in 2005 een boek geschreven met de naam “Everything Bad Is Good for You”. Volgens dit boek zou onze hedendaagse cultuur verantwoordelijk zijn voor de ontwikkeling van onze geest. Volgens hem hebben we onze hogere IQ te danken aan de computer en aan tv kijken. Door het kijken van tv worden we gedwongen op te letten, verbanden te leggen en theorieën bij te stellen en door het spelen van computerspelletjes leren we snel te schakelen en strategieën te bedenken. Ook beweerde hij dat het kijken naar soaps met ingewikkelde sociale verhoudingen, iemands emotionele intelligentie positief kan beïnvloeden.

Zijn ideeën worden onderstreept door het tijdschrift “Wired”. Dit tijdschrift gaat over technologie en de invloed hiervan op cultuur, economie en politiek.

Dit wil niet zeggen dat Steven Berlin Johnson en het tijdschrift Wired pleiten voor onbeperkt gamen en tv kijken. Eigenlijk willen ze met hun stelling alleen maar zeggen dat zowel tv als spelletjes evolueren en steeds complexer worden. Je moet al behoorlijk goed verbanden kunnen leggen en complex kunnen denken om de verschillende verhaallijnen te kunnen volgen. Ondanks deze nuancering van de stelling gaat Steven Berlin Johnson niet in op de negatieve gevolgen van tv kijken en spelletjes spelen, zoals onze alsmaar dikker wordende jeugd en toename van agressie.