Schrijven: van pen en inkt naar twee duimen op de smartfone

Schrijven: van pen en inkt naar twee duimen op de smartfone Schoolbankjes hadden ooit een inktpotje waar een pen in werd gedoopt met soms nare gevolgen. Iets te diep dopen en er viel een grote drup inkt op het schrijfschrift. Weliswaar gaf dat soms een prachtig figuurtje maar even later stond er een kring omheen die de leerkracht er met een fikse haal met een rood potlood omheen had gezet. Maar schrijven gebeurt al lang niet meer op die manier.

Tot late middeleeuwen schrijven niet voor gewone volk

Schrijven en lezen zijn activiteiten die tot laat in de middeleeuwen waren voorbehouden aan voornamelijk priesters. Het gewone volk kon nauwelijks lezen en schrijven. Dat veranderde eigenlijk pas rigoureus vanaf de tijd van de industriële revolutie en de leerplicht. Lezen en schrijven werd een verplicht vak binnen de leerplicht.

Communicatief, therapie en recreatie

Schrijven heeft meestal in de eerste plaats een communicatieve functie. Maar daarnaast kan schrijven ook worden aangewend als therapie en is voor zeer velen een recreatieve bezigheid. Binnen de communicatieve functie bevat het geschreven woord vooral informatie. Als therapie is schrijven bedoeld om het hart te luchten of problemen of situaties “van je af te schrijven”. Recreatief heeft schrijven veel te maken met creativiteit en wordt het door vele honderdduizenden beoefend voor het produceren van boeken, verhalen en gedichten.
Bron: Gellinger, PixabayBron: Gellinger, Pixabay

Slechts 26 letters in plaats van duizenden beeldtekens

Het gebruik van letters is eigenlijk heel eenvoudig in vergelijking met het schrift van onze verre voorgangers. In het Oude Egypte is ooit een schrift ontwikkeld dat niet met letters werkte maar met hiërogliefen. Die tekens waren heel wat ingewikkelder om na te bootsen dan onze letters. Ook het Chinese schrift is zeer uitgebreid en gaat uit van beeldtekens waarvan er in totaal zo’n 56.000 bestaan. Uitgangspunt voor ons schrift zijn slechts 26 letters van het alfabet. Daarnaast bestaat een groot aantal tekens zoals leestekens (vraagteken, komma, punt) en tekens voor de uitspraak die boven, onder of door een letter worden gezet (accent, trema enz.). Uit de 26 letters wordt telkens het juiste aantal gekozen als bouwstenen voor een woord. De combinatie van logisch op elkaar volgende woorden levert een zin op. Gecombineerde zinnen vormen een alinea en een aantal alinea’s een paragraaf. Bij groter schrijfwerk vormen paragrafen een hoofdstuk waarvan een aantal op hun beurt een boek vormen.

Veel vormen van schrijfwerk

Schrijfwerk bestaat in zeel veel vormen. Dagelijks wordt iedereen, afhankelijk van de bezigheden, met een aantal geconfronteerd zoals:
  • advertentie
    Bron: Unsplash, PixabayBron: Unsplash, Pixabay
  • artikel
  • bedrijfsblad
  • beleidstekst
  • blog
  • biografie
  • boek
  • brief
  • brochure
  • draaiboek
  • e-mail
  • folder
  • flyer
  • gedicht
  • jaarverslag
  • krant
    Bron: Geralt, PixabayBron: Geralt, Pixabay
  • memo
  • nieuwsbrief
  • persbericht
  • personeelsblad
  • rapport
  • roman
  • scenario
  • sollicitatiebrief
  • speech
  • sms
  • verhaal
  • verslag
  • webtekst

Van handwerk naar schrijfmachines

Bron: Monam, PixabayBron: Monam, Pixabay
Tot de uitvinding van de schrijfmachine (meestal typemachientje genoemd) gebeurde schrijven geheel me de hand. De uitvinding van de typemachine wordt door diverse mensen geclaimd maar moet toegeschreven worden aan het drietal Christopher Latham Sholes, Carlos Glidden en Samuel W. Soule. Zij verkochten in 1867 het patent op het door hen ontwikkelde machientje aan E. Remington and Sons (die oorspronkelijk naaimachines en wapens fabriceerden) die in 1873 de eerste commerciële schrijfmachines maakten.

Communiceren met twee duimen

Bron: Niekverlaan, PixabayBron: Niekverlaan, Pixabay
Weer later ontstond de elektrische schrijfmachine die alweer verdwenen is omdat hij plaats heeft gemaakt voor de computer met toetsenbord. Maar terwijl menige typist of typiste nog geleerd heeft om met het zogenaamde blind-ritmisch-tienvinger-systeem te typen bestaat het dagelijkse schrijfwerk van de eenentwintigste eeuw vooral uit het zo snel mogelijk bedienen van het toetsenbordje van de smartfone wat slechts met twee duimen gebeurt. Een ontwikkeling die tientallen jaren geleden voor onmogelijk werd gehouden. Maar voor het grotere schrijfwerk is toch nog een toetsenbord nodig en veel broodschrijvers houden het nog steeds bij het schrijven met een pen op papier met als motto: “Laat mij, laat mij, ik heb het altijd zo gedaan” zoals Ramses Shaffy ooit zong.

Lees verder

© 2015 - 2024 Rickandie, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Turkse taal: alfabet en uitspraakHet Turks lijkt een moeilijke taal maar dit valt in de praktijk reuze mee. Het Turkse alfabet lijkt op het Nederlandse a…
Navullen lege HP cartridges, welke inkt?De goedkoopste manier om te printen is om lege cartridges zelf na te vullen. Hoe weet je welke inkt je nodig hebt om jou…
Alfabetten, de geschiedenisAlfabetten, de geschiedenisAl zolang de mens berichten opschrijft, wordt er gebruik gemaakt van een soort alfabet. Tegenwoordig kunnen we niet meer…
Papyrus, perkament en papier voor schrijfwerk en drukwerkPapyrus, perkament en papier voor schrijfwerk en drukwerkHet drukken van kranten, boeken, reclamemateriaal en allerlei ander publicatiemateriaal gebeurt op verschillende soorten…

Hoe nemen we besluiten? Met het gevoel of met de ratio?Hoe nemen we besluiten? Met het gevoel of met de ratio?Elke dag nemen we veel beslissingen. Gaan we deze film kijken of die andere? Wat gaan we eten vandaag? Gaan we naar dat…
Slecht nieuws vertellen en reactie op slecht nieuwsSlecht nieuws vertellen en reactie op slecht nieuwsHet slechtnieuwsgesprek is een gesprek waarbij iets onprettig moet meegedeeld worden aan de ander. Dit nieuws zal er voo…
Bronnen en referenties
Rickandie (1.164 artikelen)
Laatste update: 14-03-2016
Rubriek: Mens en Samenleving
Subrubriek: Communicatie
Bronnen en referenties: 7
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.