Smartphone Apps vragen steeds meer persoonlijke gegevens!!

Iedere keer als men een applicatie op de smartphone of tablet installeert, wordt er (bij Android) om toestemming gevraagd of u akkoord gaat dat de applicatie de gegevens of functies van uw mobiele apparaat mag gebruiken. Een heleboel applicaties verzamelen namelijk gegevens en functies van uw mobiele apparaat voor het draaien van de applicatie of gebruiken deze voor de ontwikkeling van nieuwe applicaties. Toch vragen steeds meer applicaties tegenwoordig toegang tot persoonlijke gegeven zoals: uw positie, adresboek, e-mailgegevens, kalender, sms-berichten, wachtwoorden enz. enz. Een heleboel van deze gegevens heeft een applicatie niet nodig om goed te kunnen draaien. Waarom willen applicatieontwikkelaars deze gegevens dan hebben en waar worden ze voor gebruikt?

Hoofdstukken

• Gegevens die applicaties vragen
• Waarom willen applicatieontwikkelaars deze informatie hebben?
• Kwaadwillende ontwikkelaars
• Uw huidige applicaties controleren, Android
• Windows Phone
• Apple iOS (iPhone, iPod Touch, iPad)
• BlackBerry

Er zijn in Nederland meer smartphone bezitters dan bezitters van een pc. In Nederland hebben 8,3 miljoen mensen een pc, maar 8,5 miljoen mensen een smartphone (1). Deze worden vooral gebruikt om dagelijks onderweg online te gaan. In Nederland ligt het gebruik van mobiel internet ruim boven het gemiddelde in de EU. Het marktaandeel van Android op smartphones is opgelopen tot 60% en op tablets 62% en is hiermee het populairste besturingsprogramma (dit artikel gaat dan ook voornamelijk over het Android besturingsprogramma). Applicaties voor Android zijn voornamelijk te verkrijgen via de Google Play store. Als het gaat om het geven van toestemming aan applicaties dan biedt Google zeer uitgebreide informatie zodat men meteen kan zien waarvoor men toestemming verleent. Hiermee legt Google de verantwoordelijkheid wel bij u.

Gegevens die applicaties vragen

Bijna iedere applicatie vraagt toestemming tot bepaalde informatie of functies van het mobiele apparaat. De reden hiervoor is dat een applicatie van Android wordt uitgevoerd in een afgeschermde ruimte, de "sandbox" genaamd. Van hieruit heeft de applicatie geen toegang tot de diverse functies die op de telefoon aanwezig zijn. Wil een applicatie wel gebruik makken van de aanwezige functie dan moet hiervoor toestemming worden verleend. Soms is de gevraagde toestemming minimaal en absoluut noodzakelijk om de applicatie te kunnen draaien. Zo kan een spel bijvoorbeeld toestemming vragen om gebruik te maken van de trilfunctie, de luidspreker of "voorkomen dat de telefoon overschakelt naar slaapmodus". Voor dit soort toestemmingsvragen hoeft men vaak niet lang na te denken. Anders is het met applicaties zoals bijvoorbeeld Facebook, die toestemming vraagt voor gebruik van:

• Uw accounts
• accounts op het apparaat vinden
• accounts maken en wachtwoorden instellen
• accounts toevoegen of verwijderen
• Google-serviceconfiguratie lezen
• Uw locatie
• precieze locatie (GPS- en netwerkgebaseerd)
• geschatte locatie (netwerkgebaseerd)
• Uw berichten
• uw tekstberichten (sms of mms) lezen
• Netwerkcommunicatie
• netwerkverbindingen weergeven
• gegevens van internet ontvangen
• volledige netwerktoegang
• netwerkverbinding wijzigen
• bestanden downloaden zonder melding
• wifi-verbindingen weergeven
• wifi-verbinding maken en verbreken
• Uw persoonlijke gegevens
  
• agenda-afspraken en vertrouwelijke informatie lezen
• agenda-afspraken toevoegen of wijzigen en e-mails verzenden aan gasten zonder medeweten van de eigenaren
• uw eigen contactkaart lezen
• Telefoonoproepen
• telefoonnummers rechtstreeks bellen
• telefoonstatus en -identiteit lezen
• Opslag
• de inhoud van uw USB-opslag aanpassen of verwijderen
• Systeemhulpprogramma's
• snelkoppelingen installeren
• testtoegang tot beveiligde opslag
• sticky broadcast verzenden
• accustatistieken lezen
• Informatie over uw apps
• uitvoeren bij opstarten
• actieve apps ophalen
• actieve apps opnieuw rangschikken
• Camera
• foto's en video's maken
• Gebruikersinterface van andere apps
• weergeven over andere apps
• Microfoon
• audio opnemen
• Uw sociale informatie
• gesprekkenlijst schrijven
• uw contacten lezen
• uw contacten aanpassen
• gesprekkenlijst lezen
• Van invloed op de accu
• voorkomen dat apparaat overschakelt naar slaapmodus
• trilling beheren
• Audio-instellingen
• uw audio-instellingen wijzigen
• Statusbalk
• statusbalk uitvouwen/samenvouwen
• Synchronisatie-instellingen
• synchronisatie in- en uitschakelen
• synchronisatie-instellingen lezen
• Achtergrond
• achtergrond instellen
• uw achtergrondformaat aanpassen

Toestemming verlenen voor dit soort persoonlijke gegevens geeft veel mensen het gevoel van "Big brother is watching you". Toch is onder sociale media Facebook het populairst. Meer dan negen miljoen Nederlanders hebben een account en dat aantal groeit nog steeds, net als het aantal bezoeken.

Waarom willen applicatieontwikkelaars deze informatie hebben?

Niet iedere applicatieontwikkelaar speelt de gegevens door naar derden, maar gebruiken de verkregen data zelf voor het verbeteren van de applicatie of de ontwikkeling van nieuwe applicaties. Een heleboel gegevens die door applicaties verkregen worden zijn vooral interessant voor adverteerders en advertentiebureaus. Deze advertentiebureaus verdienen geld om de juiste advertentie op het juiste moment te tonen. Deze gegevens worden verzameld en door middel van datamining wordt er een profiel van u geschetst. Des te meer data hoe nauwkeuriger de conclusies. Hiermee kunnen adverteerders gericht advertenties op uw mobiele telefoon weergeven in de hoop dat u deze aanklikt. Des te meer gegevens ze over u hebben hoe gerichter ze kunnen werken, hoe groter de kans wordt dat u reageert op een advertentie. Door middel van locatiegegevens (voor adverteerders een van de belangrijkste data) kunnen adverteerders bijvoorbeeld zodra u een winkel inloopt een advertentie met de aanbiedingen van de desbetreffende winkel op uw telefoon laten verschijnen. Dat de locatie belangrijk is komt voornamelijk doordat u niets heeft aan een advertentie in Maastricht terwijl u in Amsterdam bent.

Advertentiebureau Admob

Aangezien de huidige smartphone zeer ingeburgerd is en we alles ermee doen staat ons hele leven er bijna op, inclusief eventueel onze bankzaken. Een heleboel applicatieontwikkelaars verkopen de verzamelde gegevens dan ook aan advertentiebureaus en die verdienen hier flink aan. Advertentiebureau Admob lokt eventuele adverteerders met de belofte: "wij zorgen ervoor dat u telefoongebruikers kunt selecteren op basis van locatie, type toestel en demografische data, waaronder geslacht en leeftijdsgroep", het zo geheten "targeted advertising". Admob is een advertentiebureau dat in 2009 door Google werd overgenomen en zich speciaal heeft gericht op mobiele advertenties (2).

Geheime diensten

Ook kan en wordt er steeds vaker door geheime diensten informatie opgevraagd (zowel van pc als mobiele apparatuur). Dit moet wel via de wettelijk voorgeschreven procedures. Internetbedrijven Facebook, Google, Microsoft en Yahoo hebben in februari 2014 informatie verstrekt over de omvang van de vragen van geheime diensten naar gebruikersgegevens. Zo moest Yahoo de gegevens van meer dan 30.000 accounts doorspelen, bij Microsoft ging het om 15 à 16.000 accounts, bij Google om 9 à 10.000 en bij Facebook om 5 à 6.000 profielen(3).

Kwaadwillende ontwikkelaars

Voor kwaadwillende applicatieontwikkelaars is het een koud kunstje om achter uw gegevens te komen. Een account om applicaties op de Google Play store te zetten kost 25 dollar en men kan dan zoveel applicaties plaatsen als men wil. Zou een kwaadwillende applicatieontwikkelaar u geld afhandig willen maken dan heeft hij hiervoor diverse mogelijkheden:

• Een applicatie vraagt toestemming voor telefoonfuncties die niet nodig zijn voor het gebruik van de desbetreffende applicatie. Een applicatie om bijvoorbeeld achtergronden op de telefoon of tablet te zetten kan vragen om toegang en gebruik te mogen maken van uw e-mail of sms programma.
• Achter een legitieme toestemming kunnen kwaadaardige codes verborgen zitten. Bij het verlenen van toestemming kan men zonder het te weten bijvoorbeeld toestemming hebben verleend tot toegang aan het beltegoed. Hiermee kunnen derden met het beltegoed dure telefoongesprekken voeren.
• Een applicatie kan u bijvoorbeeld vragen om vertrouwelijke informatie in te vullen. Bijvoorbeeld creditcard- of bankgegeven voor het verifiëren van een adres.
• Ook is het voor kwaadwillende niet moeilijk om uw adres te achterhalen door middel van de locatieservice (precieze locatie (GPS- en netwerkgebaseerd)). Dan is het helemaal gemakkelijk voor ze om te bepalen waar en wanneer u op vakantie bent.

Denk goed na voor u toestemming geeft aan applicaties, vraag uzelf af of het logisch is dat een applicatie om toegang tot bepaalde gegevens vraagt. Let bijvoorbeeld op het aantal sterren die de applicatie krijgt en lees de recensies. Lees ook de feedback van de ontwikkelaar en zoek eventueel meer informatie omtrent de ontwikkelaar op internet. Als de applicatie slecht wordt beoordeeld vanwege geforceerd afsluiten of crashes, dan kan men beter een andere applicatie kiezen. Kijk eventueel naar een soortgelijke applicatie van een andere ontwikkelaar en kijk of deze dezelfde gegevens nodig heeft en gebruik voornamelijk uw gezonde verstand.

Uw huidige applicaties controleren, Android

Het accepteren van gegevensgebruik door applicaties ligt, voor Android gebruikers, bij uzelf. Als men niet wenst dat al deze gegevens van uw telefoon of tablet worden gebruikt moet men de desbetreffende applicatie niet installeren, hoe populair de desbetreffende applicatie ook is. Denk dus goed na of u wil dat anderen over uw gegevens beschikken. Heeft u al veel applicaties op de telefoon of tablet staan en u weet niet meer waarvoor u toestemming heeft gegeven dan kan u dit op de volgende manier controleren.

• Ga naar instellingen > Apps > zoek de gewenste applicatie en klik deze aan > scroll naar beneden naar "machtigingen" > "klik op alles weergeven".
• Hier ziet u alles waarvoor u toestemming heeft verleend. Bent u het hier niet mee eens dan kunt u de applicatie verwijderen waardoor ook alle gegeven toestemmingen zijn opgeheven.

Windows Phone

Bent u in het bezit van een Windows Phone dan is dit een van de veiligste telefoons. Windows Phone applicaties krijgen maar weinig tot geen toegang tot gegevens op de telefoon. Applicaties hebben alleen toegang tot privégegevens wanneer u deze zelf in de desbetreffende applicatie invoert.

Apple iOS (iPhone, iPod Touch, iPad)

Bij een Apple phone hoeft men niet akkoord te gaan met de toegangsrechten waar de app om vraagt. Als men een applicatie wil binnenhalen dan is daar enkel het iTunes-wachtwoord voor nodig. Applicaties worden door Apple uitgebreid getest voordat deze in de App Store komen. Dit is relatief veilig, maar men heeft geen zicht op de functies welke de applicatie gebruikt.

BlackBerry

Wanneer een ontwikkelaar een applicatie naar BlackBerry App World stuurt wordt deze onderworpen aan strenge beveiligingsrichtlijnen door de fabrikant van BlackBerry-smartphones. Hiernaast heeft men bij het installeren de keuze tussen een volledig gebruik van de telefoonfuncties of enkel datgene wat minimaal noodzakelijk is om de applicatie te kunnen gebruiken.