Ruzie voorkomen door irritaties meteen te bespreken

In het sociale leven horen irritaties er vaak bij. Zo is het leven. Maar je kunt voorkomen dat ze uitlopen op heftige ruzies. Zelfs al ben je jezelf van geen kwaad bewust, blijkbaar lopen de zaken niet zo gesmeerd als je zou wensen en denkt je omgeving er anders over dan jij. Doordat er andere belangen spelen bijvoorbeeld. Wat kun je er aan doen om deze vervelende toestand te neutraliseren en de verstoorde relatie recht te zetten? Zelfs als diplomatie niet je sterkste kant is. Bespreek de situatie. Accepteer meningsverschillen en zoek een oplossing.

Irritaties

Stel, een vriend(in) irriteert je. Je wilt de goede verstandhouding, de sfeer in de groep, niet verpesten en houdt je mond. Los daarvan weet je ook niet hoe je het moet aanpakken. Diplomatie is nu eenmaal niet je sterkste punt. Helaas zoeken irritaties altijd een uitweg en je reageert snibbig op heel gewone opmerkingen die normaal geen ergernis oproepen. Je laadt de aandacht op jezelf en de anderen vragen zich af waarom je zo geprikkeld bent.

Ruzie voorkomen

Hoe moeilijk is het om kritiek te uiten tegen vrienden? Je wordt heen en weer getrokken door loyaliteit enerzijds en openheid, oprechtheid, objectiviteit anderzijds. Moet je alles van je vrienden maar door de vingers zien, wat ze jou of anderen aandoen? Uit (teveel) medeleven, uit vrees voor gezichtsverlies of uit angst voor ruzie, waardoor je de vriendschap kunt verliezen? Moet je dan je eigen gevoelens maar wegcijferen en, erger nog: die van andere gedupeerden negeren, bagatelliseren? Laat het niet zover komen; probeer ruzie te voorkomen. Doe je dat niet dan kan de situatie van kwaad tot erger worden.

Kritiek

Stel je geeft les aan een paar vrouwen. Het is een gezellige, informele boel. De lessen zijn voor hen vooral een prettige vrijetijdsbesteding waar ze ook nog wat van leren; zeker geen verplichting! Desondanks geeft één van hen, je vriendin nota bene, vanaf het begin commentaar op je manier van lesgeven; je zou het zus en zo moeten doen. Aanvankelijk neem je dat niet al te serieus; jij hebt de lesbevoegdheid, niet zij. Bovendien, ook niet onbelangrijk: de anderen uiten geen kritiek. Je gaat dus door op jouw manier. Tot op een minder goede dag, ook de anderen plots protesteren dat de lessen steeds moeilijker worden en te hooggegrepen zijn. Je schrikt natuurlijk en concludeert; oké, tijd voor een andere methode.

Ongemakkelijk

Helaas, wat je ook doet, je criticaster, tovert elke keer weer een andere punt van kritiek uit de hoge hoed, en steeds werpt ze die, vriendelijk weliswaar, in de groep voor je voeten. Zelf is ze echter niet bepaald een voorbeeldige leerling; haar hoge maatstaven gelden blijkbaar niet voor haarzelf. Dit smaakt naar hypocrisie, en langzamerhand ga je je daar steeds ongemakkelijker bij voelen. Wat is hier aan de hand en wat kun je eraan doen?

Vier manieren waarop je een negatieve boodschap kunt opvatten

1. Je zoekt de schuld bij jezelf,
2. je legt de schuld bij een ander,
3. je wordt je bewust van je eigen gevoelens en behoeften,
4. je wordt je bewust van de ander zijn gevoelens en behoeften.

Ad 1 Je hebt je lesmethode veranderd.
Ad 2 'Waarom heb je je huiswerk niet gemaakt?' Zij pikt dit niet op.
Ad 3 Je voelt irritatie door haar betweterig gedrag, en hebt de behoefte als lerares serieus genomen te worden.
Ad 4 Haar mogelijke gevoelens en behoeften:

• Zij wil de taal leren, maar denkt beter dan jij te weten hoe je deze onderwijst. Echter, doordat zij de taal niet beheerst voelt ze niet aan wat goed is en wat niet.
• Ze houdt niet van lezen en wil liefst alleen het huiswerk maken dat haar aanspreekt; zij is echter niet je enige leerling en jij hebt jouw eigen manier van lesgeven.
• Ze wil in zo min mogelijk tijd, met minimale inspanning, een zo groot mogelijke woordenschat opbouwen; een taal leren kost echter tijd en moeite.
• Ze wil naar de les komen als haar dat uitkomt en ook alleen voor die lessen betalen.
• ...

Complex

Uit bovenstaande wordt duidelijk dat er meerdere redenen mogelijk zijn voor haar gedrag, afgaande op wat ze doet / laat en zegt. Mogelijk zijn er andere redenen die zij niet uit, die geheel los kunnen staan van de lessen of van jou als docent (bijvoorbeeld: ze zit niet lekker in haar vel). Tenslotte is het nog mogelijk dat het probleem toch bij jou ligt, bijvoorbeeld omdat je opmerkingen te zwaar of te persoonlijk hebt opgevat.

Opkroppen

Uitgesproken kritiek kun je het best meteen aankaarten en je gekwetste gevoelens niet opkroppen! Onuitgesproken kritiek en jouw gevoeligheden zijn gevaarlijker! Pas op dat je geen redenen gaat veronderstellen; je kunt er helemaal naast zitten! Mocht de pijn elders zitten, dan is de kans klein dat de ander het onomwonden zal toegeven. Hoe dan ook, aangezien de situatie niet vanzelf zal oplossen, is actie vereist om niet over je toeren te raken.

Gekwetst

Tegendraadsheid van de ander kan veroorzaakt worden doordat hij de verantwoordelijkheid van zijn gevoelens niet onder ogen wil zien en deze probeert af te schuiven. Anderzijds is het mogelijk dat hij juist wel negatieve, maar ook positieve gevoelens snel uit. Het kan dan zijn dat jij degene bent die snel gekwetst bent en dit niet durft te uiten. Angst (om de situatie op te helderen) is, zoals we weten, een slechte raadgever. Ga niet uit van wat verkeerd kan gaan, maar ga uit van hoe het beter kan.

Bespreken

Om erachter te komen hoe het precies zit, moet je de ander - onder vier ogen - met zijn gedrag confronteren. Misschien open je hem de ogen, of wellicht gaan jouw ogen open! In ieder geval hoor je de andere kant van het verhaal. Het kan net dat zetje zijn om de ander tot een beslissing aan te zetten. Of het blijkt dat jij de situatie heel verkeerd heb geïnterpreteerd. Vervolgens is het een kwestie van de situatie accepteren of (elders) een oplossing zoeken. Hoe confronterend ook, het zal voor alle partijen goed zijn de lucht te klaren. Ook als de meningen verdeeld blijven zijn ze in ieder geval uitgesproken en kan ieder zijns weegs gaan.