Tijdelijk contract en zwanger

Jaarlijks worden er talloze vrouwen ontslagen of krijgen zij geen contractverlenging aangeboden omdat ze zwanger zijn. Wie zwanger raakt en nog geen vast dienstverband heeft, kan daarom maar beter wachten met de heugelijke mededeling tot een eventuele proefperiode verstreken is.

Beëindiging arbeidscontract bij zwangerschap

Wie zwanger is, ontvangt in de regel gelukwensen en positieve reacties. En veel werkneemsters die zwanger raken, vinden het wel zo netjes om ook hun werkgever al in een vroeg stadium te informeren dat ze zwanger zijn. Die kan dan immers tijdig op zoek naar vervanging tijdens het zwangerschapsverlof. Maar vaak blijkt dat niet nodig omdat het arbeidscontract wordt beëindigd. Wie in de proeftijd zit, kan men immers zonder opgaaf van redenen ontslaan. Een fenomeen dat op grote schaal voorkomt.

Menig werkgever ziet in een zwangere medewerkster immers alleen maar een arbeidskracht die straks vier maanden afwezig is en waarvoor hij vervanging dient te regelen.

Wat zegt de wet?

De wet gelijke behandeling van mannen en vrouwen verbiedt om direct onderscheid te maken tussen mannen en vrouwen. Onder dat direct onderscheid wordt ook discriminatie begrepen op grond van zwangerschap en bevalling. Het is verboden een vrouw te ontslaan gedurende de zwangerschap of het zwangerschapsverlof. Helaas geldt dat verbod niet tijdens de proeftijd.

Een werkneemster hoeft ook bij sollicitatie niet aan de werkgever te melden dat ze in verwachting is. Dat betekent ook dat de werkgever haar achteraf niet mag ontslaan omdat ze tijdens de sollicitatie niets over de zwangerschap heeft verteld.

Zwangerschapsdiscriminatie in de praktijk

Het College voor de Rechten van de Mens voerde in 2012 campagne over zwangerschapsdiscriminatie en riep vrouwen op om zich bij hen te melden bij vermeende discriminatie. Hoewel er geen exacte analyse van gegevens plaatsvond, onderscheidt het college een drietal uitingsvormen:

• bij lager opgeleiden komt men als zwangere vrouw vaak al niet door de sollicitatieprocedure. Bij deze categorie kunnen werkgevers immers gemakkelijk een ander in plaats van de zwangere aannemen;
• bij hoger opgeleiden is het praktijk dat tijdelijke contracten doorgaans niet worden verlengd;
• bij vrouwen met leidinggevende functies daarentegen uit zich de discriminatie met name na terugkeer van het zwangerschapsverlof. Weliswaar wijzigt er niets op papier maar in de praktijk krijgt men vaak geen gelijkwaardige functie terug.

Economische crisis werkt zwangerschapsdiscriminatie in de hand

Het kan niet worden ontkend dat discriminatie vanwege zwangerschap een verschijnsel is dat mede in de hand gewerkt wordt door de economische en financiële crisis. Werknemers krijgen immers vaker een tijdelijk contract in plaats van een dienstverband voor onbepaalde tijd. En iemand die zwanger is geen contractverlenging aanbieden, is toch een stuk simpeler dan de gang naar de rechter maken om een ontslagvergunning aan te vragen.

Slecht functioneren als ontslagreden

Zoals hiervoor al gesteld, werkgevers mogen werkneemsters niet ontslaan als ze zwanger zijn . Het mag ook geen reden zijn om af te zien van contractverlenging. Maar het is voor werkgevers natuurlijk geen onoverkomelijke opgave om “niet goed functioneren” aan te voeren als reden voor beëindiging van de arbeidsverhouding.