Zelfmoord in de media: nieuwe media zijn een risico

Als mensen zichzelf om het leven brengen, wordt dat in kranten of op tv bijna nooit naar buiten gebracht. Zelfs als daardoor treinen stil komen te staan, er een ravage ontstaat of iemand van een gebouw springt terwijl dat in een mensenmassa te zien is. Dit heeft ook wel een reden namelijk dat media andere mensen niet op hetzelfde idee willen brengen. Moderne media als Facebook, Twitter, Instagram en andere kanalen zorgen er overigens wel voor dat mensen doordat die media worden ingezet voor een zelfgekozen einde kiezen.

Lezen over zelfmoord kan aanzetten tot zelfmoord

Lezen over zelfmoord kan aanzetten tot zelfmoord is namelijk het idee. Maar hoe zit dit dan met bijvoorbeeld overlijdensadvertenties waaruit vaak wel duidelijk blijkt dat mensen zelf een einde aan hun leven hebben gemaakt?

Tot 1970 was zelfmoord in de media een taboe

Media schrijven dus niet over zelfmoord, omdat dit een golf van zelfmoorden tot gevolg zou kunnen hebben. De meningen daarover veranderen echter wel. Want er wordt inmiddels in veel meer programma’s wel over zelfmoord gesproken, nabestaanden vertellen erover, op het internet is er van alles over te vinden, maar de media hanteren nog steeds die strenge code. Tot 1970 werd in de media overigens helemaal nooit geschreven over zelfmoord. Dat betekende echter ook dat er geen informatie over werd gegeven en dat mensen de signalen bij anderen dus ook moeilijker konden oppikken. Ook hulp en hoe de hulpverlening dacht over zelfdoding kwamen daardoor niet aan bod.

Per dag sterven 4 mensen door zelfmoord in Nederland

Anno 2010 wordt er best veel gescheven en uitgezonden over zelfdoding. Raar is dat niet. Per jaar doen zo’n honderdduizend mensen een poging om zichzelf van het leven te beroven. En per dag sterven 4 mensen doordat zij zelf een einde aan hun leven hebben gemaakt. De meeste hulpverleningsinstanties zoals de GGZ starten daarom programma’s om mensen die eerder een poging hebben gedaan op te vangen en te behandelen. Mensen die namelijk eens een poging hebben ondernomen, maken grote kans om het nog een keer te proberen. En dat kan in dat geval ook met dodelijke afloop.

BNN thema programma over zelfmoord

Zelfdoding is één van de belangrijkste oorzaken van het overlijden van pubers. Om die reden besteedde BNN in 2009 een programma aan het onderwerp. Aan het woord kwamen ondermeer nabestaanden van jongeren die een einde aan hun leven hadden gemaakt. Ook was er aandacht voor het grote aantal zelfmoorden in West-Friesland. Daar maakten in de afgelopen jaren veel meer jongens dan normaal een einde aan hun leven. In de media werd daar geen aandacht aan geschonken, omdat men bang was dat dit een golf van nieuwe zelfmoorden ten gevolg zou hebben. BNN kon toch een programma maken, omdat daarmee ook informatie werd gegeven over de redenen van zelfmoord en hoe dit mogelijk kan worden voorkomen. In het programma deed ook cabaretière Sara Kroos haar verhaal. Kroos deed 10 jaar geleden een zelfmoordpoging en vertelde daar openhartig over.

Lokt schrijven over zelfmoord meer zelfmoord uit?

Onderzoek naar eventuele gevolgen van het schrijven over zelfmoord in de media is er nog niet. Daarom wordt nog steeds uitgegaan van de veronderstelling dat erover berichten een golf van nieuwe pogingen tot gevolg heeft. Wel wordt daarbij altijd gekeken naar het verleden. Goethes boek “Het lijden van de Jonge Werther” is een liefdesgeschiedenis waarbij de hoofdpersoon zich na het mislukken daarvan van het leven beroofd. Na het uitkomen van het verhaal in 1774 bleken veel meer mannen hetzelfde te doen na een hopeloze liefde. In de Weense metro werden in de jaren 1984 tot 1987 opvallend veel zelfmoorden gepleegd. Bepaalde bladen gingen daar uitgebreid en sensationeel over schrijven en dit leidde er toe dat nog veel meer mensen de metro gebruikten om een einde aan hun leven te maken. In Duitsland werd bovendien een dramaserie gemaakt waarin de zelfmoord van een student uitgebreid in beeld werd gebracht. Ook dit leidde tot veel meer zelfdodingsgevallen.

Signalen dat iemand rondloopt met zelfmoordplannen

Vaak zijn er wel signalen dat iemand zichzelf van het leven wil beroven. Dit zijn onder andere:

• Depressiviteit
• Vaak over de dood spreken
• Regelen van begrafenis of crematie of het daar vaak over hebben
• Naargeestige muziek draaien
• Veel drinken

Waarom plegen mensen zelfmoord?

Natuurlijk heeft iedereen zijn eigen redenen om zelfmoord te plegen. Vaak is het de ultieme uitweg uit een leven dat niet leefbaar meer is. Als mensen zoveel pijn ervaren in hun dagelijkse leven is de dood de ultieme bevrijding van al dat leed. Sommige mensen teren heel lang alleen al op de gedachte dat zij die uitweg nog hebben en hebben dat nodig om een bepaalde periode te overbruggen. Bij anderen blijft het leven ondraagliljk en zien zij geen andere uitweg dan een zelfgekozen dood.