Schrijfhulpmiddelen voor slechtzienden

Slechtzienden delen makkelijk informatie door te werken met een computer. Hierop staat een schermuitleesprogramma zodat ze met vergroting, spraak of braille (of een combinatie hiervan) tekst kunnen invoeren. Een andere vorm van schrijven is de auditieve vorm, waarbij een audio-opnameapparaat zoals een memorecorder, spraak opneemt. Sommige slechtzienden (of blinden) verkiezen zelfs een spraakherkenningsprogramma dat automatisch spraak omzet naar geschreven tekst. Maar sommige slechtzienden verkiezen de traditionele manier van schrijven en werken daarom met handgeschreven tekst. Diverse hulpmiddelen en aanpassingen zijn voorhanden voor mensen die minder goed kunnen zien. Deze zijn vrij verkrijgbaar of aan te kopen bij een speciale hulpmiddelenleverancier. Advies inwinnen en op voorhand een hulpmiddel of aanpassing uittesten, is steeds aanbevolen.

• Verlichting en contrast
• Vergroting voor slechtzienden
• Papier
• Stift
• Handtekening plaatsen
• Leesstandaard

Verlichting en contrast

Twee belangrijke omgevingsfactoren zijn nuttig bij schrijftaken. Een ideale verlichting voorkomt leesvermoeidheid, hoofdpijn en vermoeide ogen. Een aantal blindenorganisaties en low vision-centra zoals Koninklijke Visio en Bartiméus (in Nederland) en de Brailleliga en Blindenzorg Licht & Liefde (in België) bieden hiervoor speciale ruimtes aan waar slechtzienden teksten kunnen lezen in diverse lichtomstandigheden. Daarnaast is voldoende contrast belangrijk. Hiervoor is een slipmat bijvoorbeeld nuttig. Wanneer de slechtziende persoon namelijk wit of geel papier op een donker gekleurde slipmat plaatst, voorkomt hij dat hij naast de rand van het papier begint te schrijven.

Vergroting voor slechtzienden

Tal van vergrotingsapparaten zijn beschikbaar om slechtzienden te helpen bij het schrijven, variërend van eenvoudige optische hulpmiddelen zoals handloepen en elektronische tot hoogtechnologische hulpmiddelen zoals beeldschermloepen. Hoewel veel van deze hulpmiddelen vrij verkrijgbaar zijn en op het Internet te bestellen zijn, is het aangewezen om bij een verminderd gezichtsvermogen een low vision specialist te raadplegen. Hij kijkt naar de oogaandoening en de leefomstandigheden van de gebruiker, laat de gebruiker diverse hulpmiddelen uittesten en zo komt de gebruiker steeds tot de meest optimale keuze.

Papier

De meeste slechtzienden prefereren een goed contrastvermogen. Dit houdt in dat een donkere schrijfkleur op een wit of geel papier goed leesbaar is. Helder (blinkend) wit papier is overigens niet voor elke slechtziende persoon de beste keuze omdat dit mogelijk verblinding veroorzaakt. Hiervoor zijn diverse speciale papiersoorten een hulp. Op dit wit of geel briefpapier staan vetgedrukte, brede lijnen zodat het makkelijker is om hierop goed en recht te schrijven en tevens is hierbij voldoende schrijfruimte beschikbaar.

Stift

Een stift maakt dikkere en dus duidelijkere letters voor slechtziende personen bij het schrijven. Zo zijn bij diverse hulpmiddelenleveranciers superviltstiften in een rode of zwarte kleur beschikbaar die niet door het papier heen schrijven.

Handtekening plaatsen

Een brief of cheque ondertekenen met een handtekening, of de naam en het adres op een envelop plaatsen, is niet altijd eenvoudig wanneer het gezichtsvermogen door een oogaandoening beperkt is. Hiervoor is een handschriftgeleider voorhanden, zodat woorden niet meer over elkaar geschreven worden, of op de verkeerde plaats terechtkomen. Handschriftgeleiders zijn meestal sjablonen in een donkere kleur in boekvorm die gemaakt zijn van plastic, karton, kunststof of metaal. De gebruiker legt deze dan op wit of lichtgekleurde papier. Eventueel klemt de gebruiker dit ast met enkele papierklemmen. De schijfruimte is vervolgens uitgesneden waardoor het makkelijk is om in deze ruimte te blijven. De handschriftgeleiders bestaan in A4- of A5-formaat, in het formaat van enveloppen en soms nog in andere formaten.

Leesstandaard

Een houten leesstandaard plaatst de slechtziende persoon op een tafel. Dit is in hoogte verstelbaar, waardoor het schrijven en ook lezen in een ergonomische houding met de juiste hoek en afstand verloopt.