Operatie Market Garden: Een verloren zaak?

Market Garden was een codenaam voor een offensief van de geallieerde met als doel de bevrijding van Nederland. Deze grootschalige operatie vond plaats in het jaar 1944 maar mislukte. Het was de bedoeling dat deze veldslag de doorslag zou geven en de oorlog voor eens en voor altijd zou stoppen. De essentie van het plan was prima maar in de uitvoering ging er iets mis, maar wat gebeurde er eigenlijk allemaal tijdens deze operatie?

Manschappen

Voor deze operatie werden vier eenheden ingezet die bestonden uit drie luchtlandingsdivisies en een parachutistenbrigade. De volgende divisies deden mee aan deze operatie:

• 82e Luchtlandingsdivisie (Amerikaans) - US 82nd Airborne Division, alias: All American
• 101e Luchtlandingsdivisie (Amerikaans) - US 101st Airborne Division, alias: Screaming Eagles
• 1ste Luchtlandingsdivisie (Brits) - British 1st Airborne Division
• 1e Parachutistenbrigade (Pools) - Polish 1st Independent Parachute Brigade

Het plan was dat de 101e luchtlandingsdivisie Eindhoven en de dichtstbijliggende bruggen zou veroveren. De 82e luchtlandingsdivisie had als doelstelling de bruggen van Grave, Nijmegen, en Wijchen te veroveren. De 1e Britse divisies moesten de Rijnbrug bij Arnhem veroveren. Het was de bedoeling dat Arnhem binnen twee dagen werd heroverd en dat de soldaten vervolgens hun opmars naar het westen maakten en heel Nederland bevrijden.

Verloop van de operatie – 1944

17 september

Op deze dag begon de operatie. Amerikanen en Britten kwamen uit de lucht gesprongen met parachutes en begonnen aan hun zwarte taak. De Amerikanen gingen goed te werk en wisten de Maasbrug en diverse bruggen over de Zuid-Willemsvaart te veroveren. Bij Son en Beugel werd de brug echter opgeblazen waardoor ze niet konden oversteken. De brug van Nijmegen leverde ook problemen op en was niet te veroveren omdat de Duitsers een te zware weerstand boden. Ook de Britten hadden een boel problemen: spoorlijnen en bruggen werden opgeblazen waardoor er weinig over was om te veroveren. Ze wisten het na de eerste dag niet verder te schoppen dan de Valkenswaard wat op een afstand van vijftien kilometer van het beginpunt ligt.

18 september

Eindhoven werd op deze dag bevrijd maar er was geen spoor van de Duitsers te bekennen. De Duitsers deden echter al spoedig een verrassingsaanval wat er voor zorgde dat ze werden bestookt vanuit het aanliggende dorp Zandduinen. De 82e was ondertussen nog steeds bezig met het veroveren van de brug die in verbinding met Nijmegen stond. Ook de Britten hadden het opnieuw moeilijk en er werd zwaar gevochten rondom Arnhem.

19 september

Een dag die voorspoedig begon maar slecht eindigde. Een Britse tankdivisie wist diverse bruggen te versterken maar de brug van Nijmegen bleef niet veroverbaar. De Britten leden zware verliezen in hun vergeefse pogingen om Arnhem in te nemen. Op deze dag kwamen 277 mensen aan hun einde.

20 september

Op deze dag werd Nijmegen eindelijk verovert. Ook de brug bij Arnhem werd ingenomen. Er waren echter nog maar weinig mannen over en door gebrek aan munitie en voedsel was de uitslag van deze strijd van te voren al wel duidelijk.

21 september

Al vroeg in de ochtend wisten de Duitsers al het Engelse verzet rondom Arnhem op te ruimen en zetten ze een tegenaanval in. Deze mislukte echter wat kwam door de zware artillerie afgeschoten door de Britse troepen.

22 september

Van de 2500 gelande Poolse paratroepers wisten slechts vijftig de oversteek te maken. Dit kwam doordat ze geen boten hadden en de oversteekplaats onder Duits vuur lag. De geallieerde wisten enkele dorpen te veroveren maar de Duitsers hadden een boel manschappen vermoord.

23 september

De Duitsers wisten met sluipschutters en artillerie een boel Britten te doden. Het lukte nog 150 polen om de rivier over te steken waardoor de grondtroepen weer wat versterkt werden.

24 september

De generaals van het 30e besloten een aanval over de Rijn te doen. De meeste overleefde dit echter niet en er werd besloten om de overgebleven troepen te evacueren, de operatie werd een verloren zaak.

25 september

Ongeveer tweeduizend soldaten worden geëvacueerd en dit betekent het einde van de operatie. Door het mislukken van deze operatie duurde de oorlog naar schatting nog iets minder dan een jaar langer. Als deze operatie wel was gelukt dan had de oorlog voor de winter van 1944 afgelopen kunnen zijn.