De Druzen, minderheid in het Midden-Oosten

De Druzen zijn een vrij onbekende minderheid in het Midden-Oosten, of om meer precies te zijn in Syrië, Libanon, Jordanië en Israël, waar ze vooral in de bergachtige streken wonen. Hun religie, die uit de elfde eeuw stamt, is relatief onbekend en ook weinig bestudeerd.

De Onstaansgeschiedenis der Druzen

Historici noemen het Fatimidische Rijk en met name Caïro als de plek waar de religie van de Druzen haar oorsprong vond in 1017. Het rijk der Fatimiden werd geleid door de Ismaïlitische kalief Abu Ali al-Mansur al-Hakim, en hij werd gezien als de door God aangewezen leider van alle moslims. Al-Hakim begon zichzelf echter langzaam te zien als de verpersoonlijking van God op aarde en verzamelde een groep volgelingen die deze nieuwe doctrine begonnen te prediken. De belangrijkste van deze volgelingen was Hamza ibn Ali, hij predikte dat al-Hakim de verpersoonlijking van God op aarde was en dat hijzelf zijn Imam was.

Een andere belangrijke volgeling was al-Darazi, degene aan wie de groep zijn naam te danken heeft, hoewel hij nou als een ketter wordt gezien. Hij predikte dat de goddelijke ziel en het licht die Adam had bezeten vervolgens door kalief Ali (de neef en schoonzoon van de profeet Mohammed, vzmh) was overgenomen en op al diens nazaten, waaronder Al-Hakim. Darazi reisde veel, onder andere naar Syrië waar hij de basis legde voor de nieuwe religie. In 1019 werd Darazi geëxecuteerd door al-Hakim.

Kalief Al-Hakim verdween in 1021op mysterieuze wijze. Sommigen denken dat hij vermoord werd, maar de Druzen geloven dat hij 'verborgen' is en op een dag terug zal keren om het gouden tijdperk aan te kondigen. De verdwijning van al-Hakim was het begin van de vervolging van de Druzen. Hamza besloot zich te verbergen en zijn opvolger Baha al-Din al-Muqtana zei contact met hem te hebben.

In minder dan drie jaar tijd waren de twee belangrijkste predikers en al-Hakim verdwenen, maar de nieuwe religie verdween niet. Baha al-Din zorgde ervoor dat de geschriften van de drie die bewaard waren gebleven werden vastgelegd en stond zo aan de wieg van de orthodoxie van de Druzen. De geschriften waren afkomstig van al-Hakim, Hamza, al-Muqtana en van Ismaïl al-Tamimi, de persoon die tweede was in de hiërarchi na Hamza. Deze geschriften worden door de Druzen "al-Risa'il al-Hikmah" genoemd, de geschriften der wijsheid.

Deze geschiedenis is echter een bron van onduidelijkheden, verwarring en tegenstrijdigheden. Vooral de rol van Darazi zorgt voor veel verwarring. Darazi zou zichzelf op een gegeven moment hebben uitgeroepen tot de gids der gidsen en zichzelf zo boven Hamza hebben willen verheffen. Darazi probeerde documenten van Hamza te vervalsen en de belangrijkste doctrine, die van "Tawhid" (eenheid) te wijzigen. De verwarring rond Darazi is zo groot dat sommige historici Darazi en Hamza zelfs als een en dezelfde persoon zagen.

Het geloof

Over het exacte geloof van de Druzen is niet zoveel bekend. Ze hebben hun religie door de eeuwen heen tamelijk verborgen gehouden, ook in verband met vervolgingen door de hen omringende groepen.

Een van de belangrijkste doctrines is de al eerder genoemde Tawhid oftewel de eenheid van God. God is voor mensen ongrijpbaar, hij stijgt uit boven taal en gedachten, hij is ondefinieerbaar (dit is de gewone gedachtegang binnen de shi'itische Islam, waaruit deze nieuwe traditie is ontstaan). Echter, om zichzelf dichter bij de mens te brengen geloven de Druzen dat God verschenen is in een aantal manifestaties, negen om precies te zijn, waarvan die van al-Hakim de laatste en meest perfecte zou zijn.

De Druzen erkennen de profeten die ook door christenen, joden en moslims worden erkend, zoals Abraham, Noa, Adam, Jezus en Mohammed. Maar deze profeten worden veel lager aangeslagen dan de manifestaties van God.

Een andere belangrijke doctrine is die van 'al-Gaybah', de afwezigheid van de stichter, deze doctrine is ook bekend uit de Shi'a Islam. Al-Hakim is niet dood maar wordt verborgen. Op een dag zal hij terugkeren als de Messias (Mahdi) om het nieuwe gouden tijdperk aan te kondigen waarin de Druzen de heersers zullen zijn.

Een aantal andere regels zijn tevens van belang. Druzen moeten onderling de waarheid spreken. Tegen buitenstaanders mag eventueel gelogen worden, als dit nodig is voor het voortbestaan van de groep. Onderlinge hulp en steun zijn erg belangrijk, met als ultieme daad het opnemen van wapens tegen mensen die de groep bedreigen. Een ander geloof is dat het aantal Druzen op deze wereld nooit verandert, wanneer iemand sterft gelooft men dat er onmiddellijk een 'nieuwe Druus' geboren wordt, om zo het aantal in stand te houden. Ook is het van groot belang om het geloof voor buitenstaanders verborgen te houden, waarbij men zelfs zo ver mag gaan om het geloof van de meerderheidsgroep over te nemen voor de vorm.

De religie van de Druzen is door een grote verscheidenheid aan geloven en filosofieën beïnvloed, zoals bijvoorbeeld door het Neo-Platonisme, de Zoroasters uit Perzië en zelfs door het Hindoeïsme. Hamza en zijn opvolgers hebben deze ideeën gesystematiseerd.

Vanwege de geheimzinnigheid is het moeilijk om een erg duidelijk beeld te krijgen van de precieze inhoud van het geloof. Om daar van op de hoogte te zijn moet men een Uqqal (degene die weet) zijn en een Uqqal zal niet geneigd zijn om met niet-geïnitieerde over zijn/haar religie te spreken.

De Sociale Organisatie

De Druzen zijn verdeeld in twee groepen, de geïnitieerden of Uqqal (degenen die weten) en de niet-geïnitieerden of Juhal (onwetenden). De Uqqal maken slechts ongeveer 20% van de groep uit, zij zijn degenen die kennis hebben van de doctrine en praktische zaken omtrent de religie. Zij hebben de geschriften uit de begintijd en de daaropvolgende periodes bestudeerd. Uqqal zijn te herkennen aan hun kleding en met name de witte tulband. De belangrijksten zijn spirituele leiders, maar hebben ook een groot zeggenschap in het dagelijks leven. Alleen de Uqqal mogen de heilige boeken lezen en deelnemen aan de geheime rituelen. Ook vrouwen kunnen Uqqal worden.

Familie-eer is van groot belang bij de Druzen. Er mag alleen binnen de eigen gemeenschap getrouwd worden, dit geldt zowel voor mannen als vrouwen. Overtredingen van deze regels worden streng gestraft. Het eergevoel van de groep is groot en men is snel geneigd de wapens op te nemen. De Druzen hebben de naam grote krijgers te zijn. Ook andere waarden die bij andere groepen in het Midden-Oosten belangrijk zijn spelen bij hen een grote rol zoals gastvrijheid, wraak, gulheid. Ook is de rol van de uitgebreide familie groot, zonen wonen meestal vlakbij hun ouders en wanneer er belangrijke beslissingen moeten worden genomen zal men ook overleg plegen met leden van de uitgebreide familie.

Na bijna 1000 jaar houden de Druzen ook vandaag de dag nog steeds vast aan hun eigen identiteit en geloof, als kleine minderheid.