Wat geloven gereformeerden?

Gereformeerden vormen van oudsher een herkenbaar deel van onze samenleving. Je kunt zelfs stellen dat ze een nadrukkelijk stempel op de Nederlandse identiteit gedrukt hebben. Zonder de gereformeerden was Nederland nooit ontstaan. Maar tegenwoordig worden gereformeerden vaak gezien als een verouderd verschijnsel, dat vanzelf zal verdwijnen. Volgens velen is dat maar goed ook. Zij beschouwen gereformeerden als gevaarlijk en fundamentalistisch. Maar wat geloven gereformeerden eigenlijk?

Gereformeerden

Gereformeerden heb je tegenwoordig in allerlei soorten, maar bij dit artikel ga ik uit van de klassieke gereformeerde leer. Deze is ontstaan in de tijd van de Reformatie, onder invloed van Luther en vooral Calvijn. Gereformeerden worden daarom ook wel calvinisten genoemd.

Bijbel

Gereformeerden baseren zich op de Bijbel. Dit is het Woord van God. Weliswaar zijn de Bijbelboeken geschreven door allerlei mensen, maar die zijn daarbij geleid door de Heilige Geest. Dit heet inspiratie. Gereformeerden baseren zich op de hele Bijbel en alleen op de Bijbel. Anders dan de rooms-katholieken kennen gereformeerden geen beslissende waarde toe aan andere geschriften of de traditie.

Omdat ook anderen zich op de Bijbel baseren, maar dan een andere uitleg volgen, hebben gereformeerden de beslissende onderdelen van hun Bijbeluitleg vastgelegd in belijdenisgeschriften. Dit zijn de Heidelbergse Catechismus, de Nederlandse Geloofsbelijdenis en de Dordtse Leerregels. Ook aanvaarden gereformeerden de oude belijdenissen: de Apostolische Geloofsbelijdenis, de Geloofsbelijdenis van Nicea en de Geloofsbelijdenis van Athanasius. Al deze belijdenissen hebben echter alleen een verduidelijkende betekenis. Alleen de Bijbel zelf is beslissend.

Belangrijkste punten

De belangrijkste punten uit de gereformeerde leer zijn de volgende:

• Er is één God. Deze God is drieënig, want Hij bestaat uit drie personen: de Vader, de Zoon en de Heilige Geest.
• Deze God heeft de wereld en de mens geschapen, volmaakt en zonder zonde.
• In het paradijs kozen Adam en Eva voor de zonde. Sindsdien gaat de hele schepping gebukt onder de zonde. De mens kan niet meer volmaakt leven, maar is door de erfzonde geneigd tot het doen van verkeerde dingen. Daarom hebben alle mensen in plaats van het eeuwige leven, de eeuwige dood verdiend. Alleen volmaakte mensen mogen eeuwig leven.
• Om de mens te redden heeft God zijn Zoon (Jezus Christus) naar de aarde gestuurd om de straf voor de zonde te dragen. Omdat hij tegelijk God en mens is, had hij als enige mens de mogelijkheid om geen zonde te doen. Daarom kon hij de straf dragen voor alle mensen. Zelf kunnen ze dat niet meer, doordat ze door hun zonde hun schuld alleen maar elke dag groter maken.
• Jezus werd geboren uit de maagd Maria (hij had dus geen biologische aardse vader). Hij stierf aan het kruis (zo droeg Hij de straf) en stond na drie dagen weer op uit de dood (zo overwon Hij de dood). Hij ging terug naar de hemel. Van daaruit regeert hij de wereld, tot hij weer terugkomt voor het Laatste Oordeel. Dan krijgen de gelovigen het eeuwige leven en de ongelovigen de eeuwige dood.
• Om het eeuwige leven de krijgen, moet je als mens alleen maar geloven dat Jezus Christus Gods Zoon is en dat Hij de straf voor je zonden gedragen heeft omdat je dat zelf niet kunt. Je kunt het eeuwige leven op geen enkele manier verdienen. Je krijgt het alleen uit genade.
• Ook het geloof zelf krijg je uit genade. Als het aan de mens zelf lag, zou geen mens gaan geloven. Daarom heeft Jezus na zijn hemelvaart de Heilige Geest naar de aarde gezonden om het geloof in het hart van mensen te leggen.
• Omdat je het eeuwige leven alleen uit genade krijgt, doet het er dus niet toe hoe je leeft. Maar dat betekent niet dat gelovigen er maar op los kunnen leven. Als de Heilige Geest je het geloof geeft, zal Hij er ook voor zorgen dat je niet langer zonde wilt doen. Het kan niet anders, of een gelovige zal vruchten van het geloof (goede werken) voortbrengen. Toch blijft ook een gelovige steeds weer zonde doen. Het is als het ware een strijd tussen de oude en de nieuwe mens. De volmaaktheid komt pas na dit leven.
• Niet alle mensen krijgen het geloof en het eeuwige leven. Alleen mensen die God heeft uitgekozen krijgen het. Niet omdat zij beter zijn dan anderen.
• De mensen die het geloof niet krijgen, gaan voor eeuwig verloren. Maar dat is niet Gods schuld. Het is hun eigen zonde waarvoor zij de straf moeten dragen.