Meerderjarigen onder voorlopige bewindvoering in België

Meerderjarigen kunnen hun goederen zelf beheren. Maar wat als ze om medische redenen hun goederen niet meer kunnen beheren? Dan kan artikel 488 bis van het Belgisch wetboek toegepast worden. Hiermee kunnen meerderjarigen geholpen worden. De vrederechter van het kanton, alsook de meerderjarige zelf of zijn familie kunnen een voorlopig bewindvoerder aanstellen. Deze voorlopig bewindvoerder heeft als taak om alle belangen van de beschermd persoon te behartigen. Deze taken omvatten niet alleen de financiële belangen, maar alle belangen van de beschermd persoon. Het is de vrederechter die toezicht houdt over de taken van de voorlopig bewindvoerder.

Het voorlopig bewind over een beschermd persoon

In België kan een meerderjarige beschermd worden door de wet om zijn goederen te laten beheren. Het artikel 488 bis (18-07-1991, art. 2) van het Belgisch wetboek: "Voorlopig bewind over de goederen toebehorend aan een meerderjarige" wordt dan toegepast. Deze meerderjarige, ook wel beschermd persoon genoemd, is iemand die niet meer in staat is om zijn goederen te beheren wegens fysische of psychische problemen.

Over welke medische problemen gaat het dan

Bij fysische problemen denken we aan een toestand van coma, een hersentrombose, volledige verlamming. Bij psychische stoornissen denken we aan geheugenstoornissen, dementie, Alzheimer, psychosen, depressie of paranoia.

Bekendmaking in het Belgisch Staatsblad

De aanstelling van een voorlopig bewindvoerder wordt door de griffie van het vredegerecht bekend gemaakt in het Belgisch Staatsblad. Volgens de Belgische wet moet dit binnen 15 dagen. Door deze bekendmaking kunnen zo een heleboel instanties (zoals banken, notarissen, publieke administraties) worden ingelicht en kunnen zij de nodige maatregelen treffen.

De burgemeester wordt ook op de hoogte gesteld van de maatregel

De burgemeester van de woonplaats van de beschermd persoon wordt op de hoogte gebracht. Hij moet ervoor zorgen dat de bewindvoering wordt vermeld in het bevolkingsregister. Nadat de bewindvoerder zijn opdracht aanvaardt, wordt ook de procureur des Konings ook ingelicht.

Wie kan een bewindvoerder aanduiden

Iedere meerderjarige kan een bewindvoerder aanduiden. Maar niet alleen de betrokkene zelf, ook iedere belanghebbende persoon kan de aanstelling aanvragen. Dus ook de echtgenote, een familielid, schuldeiser, OCMW, procureur des Konings, vertrouwenspersoon of advocaat. Het is de vrederechter die bepaalt wat het beste is voor de beschermd persoon. De voorlopige bewindvoering kan door de vrederechter steeds worden aangepast.

Wat zijn de taken van een voorlopig bewindvoerder

Eerst en vooral neemt de voorlopig bewindvoerder contact op met de financiële instellingen en banken van de beschermd persoon.. Hij legt de banken een afschrift voor van het uitgesproken vonnis. Nu kan de bankinstelling de administratie aanpassen. Dit houdt o.a. in dat de beschermd persoon niet meer over zijn eigen rekeningen kan beschikken; hij moet het gebruik van onder meer betaalkaarten stopzetten. De bewindvoerder neemt contact op met personen die nog geld verschuldigd zijn aan de beschermd persoon en hij legt ook de nodige sociale en administratieve contacten. De eerste contacten zijn met de beschermd persoon zelf en met zijn naaste omgeving. Binnen een maand na de aanvaarding van zijn taak, legt de bewindvoerder een verslag neer op de griffie van het vredegerecht. De bewindvoerder heeft geen machtiging nodig om kapitalen te herbeleggen. Hij kan daarover op eigen verantwoordelijkheid zelf beslissen.

Steeds opnieuw beheert de voorlopige bewindvoerder de financiële zaken van de beschermd persoon. Deze financiële zaken omvatten het ontvangen van de inkomsten van de beschermd persoon en het betalen van alle noodzakelijke uitgaven (facturen van gas, elektriciteit, huurgelden). De rekeninguittreksels hiervan worden naar het adres van de bewindvoerder verstuurd. Bovendien vertegenwoordigt de bewindvoerder de beschermd persoon bij het afsluiten van contracten en kan hij in zijn plaats o.a. notariële akten ondertekenen. Het is de bedoeling dat een soort van dagboek wordt bijgehouden waarin de inkomsten en uitgaven worden opgesomd.

Een voorlopig bewindvoerder mag niet enkel oog hebben voor het financiële, maar moet ook aandacht hebben voor het welzijn, de levenssituatie en de persoonlijke behoeften van de beschermd persoon. Het is bovendien zijn plicht om informatie te verstrekken aan de beschermd persoon. Hij is onderworpen aan de regels van het beroepsgeheim. Zo is hij gehouden tot de plicht van discretie tegenover derde personen. Het dossier van de voorlopig bewindvoerder is immers strikt vertrouwelijk, ook ten aanzien van familieleden van de beschermd persoon.

Krijgt de voorlopig bewindvoerder een vergoeding

De wet bepaalt dat de vrederechter een vergoeding kan toekennen aan de bewindvoerder. De vergoeding is maximaal 3% van de jaarlijkse inkomsten van de beschermd persoon. De bewindvoerder krijgt een extra vergoeding indien hij genoodzaakt wordt buitengewone ambtsverrichtingen te doen.

Hoe lang duurt de voorlopige bewindvoering

Het mandaat van de voorlopig bewindvoerder is van onbepaalde duur, tenzij de vrederechter hierover anders beslist. De vrederechter kan ieder moment een einde maken aan de opdracht. Dit kan op verzoek van de procureur des Konings of een derde belanghebbende, maar kan ook op vraag van de beschermd persoon of van de bewindvoerder zelf.

Is er controle over de taken van de bewindvoerder

Het is de vrederechter die de taken van de bewindvoerder goedkeurt. Hij kan opmerkingen overmaken of aanvullende gegevens opvragen. Bovendien kan hij zelfs een expert aanstellen om de verrichtingen en de waarachtigheid te onderzoeken.