Overleven met oergevoelens, ingebakken gevoelens

Oergevoelens zitten in ieder mens, het zijn hele krachtige gevoelens, die ons dwingen om actie te ondernemen. Ondanks al onze beschaving kunnen we er niet omheen en zijn wij mensen weinig meer dan opgedirkte apen die gestuurd worden door hun emoties. Tijdens ons hele leven krijgen we te maken met gevoelens die zo sterk zijn dat ze door ons dunne laagje beschaving breken. Overleven en je staande houden met rauwe emoties en driften. In ons leven en in onze relaties hebben we te maken met verschillende gevoelens. Oergevoelens zijn die gevoelens waar een mens niet voor kiest maar die als het ware zitten ingebakken.

Wat zijn nu die oergevoelens

• angsten
• boosheid
• gezondheid
• leven/overleven
• seksualiteit
• veiligheid
• verdriet
• verzorging
• vriendschap

Angsten

Soms kan het nuttig zijn om jezelf angstig te voelen, het kan je beschermen tegen gevaren. Bij het zien van gevaar zul je instinctief willen vluchten of jezelf willen verdedigen. Een echte oerangst. Bang zijn is een doodnormale reactie van onze hersenen op een bedreigende situatie.
Maar er bestaat ook ego-angst, dat zijn onze gevoelens die opspelen als onze eigenwaarde in het gedrang komt. En er zijn ook neurotische angsten, gevoelens die je niet kunt verklaren maar die je wel belemmeren en die je aansporen om te handelen of juist niet te handelen. Dat noemen we fobieën en dwanggedachten. Mensen die gehinderd worden door deze gevoelens kunnen soms heel boos worden op zichzelf omdat ze bepaalde dingen (moeten) doen of nalaten, terwijl iemand anders in dezelfde situatie geen angst ervaart.

Welke soorten angst zijn er?

• angst als gevolg van een gedachte of een gevoel
• angst door projectie van iemand anders (je moeder was bang voor de tandarts)
• angst veroorzaakt door stress en spanningen
• faalangst - dit is een ego-angst. Bij bijna alles wat we doen hebben we anderen nodig. We zijn in meerdere of mindere mate afhankelijk van het oordeel van andere mensen. Vooral als je onzeker bent is dat oordeel erg belangrijk, maar iedereen vindt het prettig om te worden gewaardeerd
• verliesangst - mensen die zich erg hechten aan familie en vrienden of aan bezittingen zullen er moeite mee hebben om dit op te moeten geven
• verlatingsangst - de angst om door anderen in de steek te worden gelaten en alleen over te blijven
• controleverlies - iedereen wil graag de baas zijn over zijn eigen leven en zelfs het idee dat je de controle zou kunnen verliezen kan angst opleveren
• religieuze angst - angst om verdoemd te zijn

Toch kan angst ook een positief gevolg hebben, door angst kun je voor aandacht zorgen van je omgeving. Niet dat iedereen het altijd snapt, maar er is vaak een zeker begrip en de ander wordt ontzien. Dat noemen we ziektewinst.

Boosheid

Boosheid is een gevoel, een oerdrift. Iedereen is wel eens boos op iemand, maar het is belangrijk dat we onze woede onder controle kunnen houden. De reactie van de ander is dan bepalend, gooit hij/zij olie op het vuur dan zijn we geneigd om nog kwader te worden. Slaat de ander een verzoenende toon aan, dan temperen wij onze reactie. De relatie is op dat moment belangrijker dan onze woede. Boosheid kan zich ook uiten in agressie en kan worden omgezet in verbaal/lijfelijk geweld.

Waarom wordt iemand agressief?

Machteloosheid, onmacht om met de situatie om te gaan en het enige middel dat lijkt te helpen is agressie. Een kind dat van huis uit heeft gezien dat geweld wordt gebruikt om problemen op te lossen, zal dit later overnemen.

Boosheid kan naar binnen zijn gericht

Als mensen de lat te hoog hebben gelegd kunnen ze boos worden op zichzelf in plaats van op de ander. Ook kan iemand boos worden omdat hij aardig gevonden wil worden en dat niet lukt: "Had ik het anders moeten doen?"
Een meningsverschil hoeft niet te betekenen dat je meteen kwaad wordt. Het hebben van een eigen mening is belangrijk en het wil ook zeggen dat je zelfverzekerd genoeg bent om de ander vrij te laten om ook een eigen mening te hebben. We hoeven ons daardoor niet aangevallen te voelen, integendeel, we kunnen vaak heel wat leren over andermans mening.

Boosheid uiten lucht op

Zolang we niet doorslaan met het uiten van onze boosheid door bijvoorbeeld onze boosheid te benoemen is het mogelijk om onze boosheid onder controle te houden. We kunnen het beter niet opkroppen.

Boosheid is geen zwakte

Het hoort bij ons mens-zijn en het zegt iets over ons en over onze boosheid.

Gezondheid

Lichamelijk en geestelijk in balans zijn is gelukkig zijn. Ons geluk, onze gezondheid is voortdurend in beweging, Voor een groot deel hebben we onze gezondheid en ons geluk aan onszelf te danken en aan wat er om ons heen gebeurt.

Onze gezondheid wordt negatief beïnvloed door

• kwalen/afwijkingen
• een ongeluk of een te grote lichamelijke inspanning; toch is het niet zo dat iemand zich hierdoor ongelukkig hoeft te voelen. Soms leert men daar positief mee om te gaan.
• te weinig lichaamsbeweging en verkeerde voeding
• verkeerd denken, mensen kunnen denken lichamelijke klachten te hebben, maar deze in werkelijkheid niet hebben.
• geestelijk ongerief, alles wat je doet, denkt en zegt of niet doet, denkt of zegt levert een gevoel op (emotie). Dit heeft te maken met onze omgeving waar wij deel van uitmaken

Leven/overleven

Als je volop leeft heb je zelf de controle over je leven, als je bestaat word je geleefd. Leven is een drang in onszelf, de meeste mensen willen leven. Kwaliteit van leven is heel persoonlijk, wat de een goed vindt vindt de ander verkeerd, enzovoort. Het gaat erom in balans te zijn met jezelf en met je omgeving. Voor een probleem zijn er vaak meerdere oplossingen, maar mensen zitten soms helemaal vast in hun denkpatroon en kunnen niet buiten hun eigen kader denken. Ze denken de controle te hebben over hun leven, maar kunnen niet loslaten.

Seksualiteit

Een primaire (levens)behoefte, al gaan we niet dood zonder seks zoals bij niet-eten en niet-drinken het geval is.

Veiligheid

Aan alles wat we doen zit een zeker risico, we kunnen vallen, ons branden, omver worden gereden, enz. Er kan ons van alles overkomen, maar dat hoeft niet te gebeuren. We kunnen ook bang zijn dat er van alles kan gebeuren.
We hebben de behoefte om ons veilig te voelen, daarom verzekeren we ons, maar er zijn ook mensen die het lot uitdagen. Er zijn personen die een fobie hebben of die bang zijn voor spinnen. Deze angst valt niet te beredeneren en is een vervangende angst om de eigen onzekerheid en het onveilige gevoel te compenseren. Bij levensbedreigende situaties kan angst heel nuttig zijn, maar soms is er helemaal geen sprake van een levensbedreigende situatie en doen we er toch alles aan om een zekere veiligheid in te bouwen.
Veilig zijn en je veilig voelen maakt alle verschil.

Verdriet

Verdriet, daar kun je niet omheen. De een kan beter omgaan met verdriet dan de ander. Ook zitten er positieve effecten aan verdriet. Want als iemand wat ergs heeft meegemaakt, bijvoorbeeld een overlijden of een ongeneeslijke ziekte van een kind of partner, dan levert dat aandacht op.
Ieder mens huilt zijn eigen tranen, het lijkt of verdriet dieperliggende lagen aanraakt en al het opgeslagen verdriet er in één keer uitkomt. Tegen kou kun je je kleden, maar je kunt jezelf niet wapenen tegen verdriet. Een rouwproces kan heel langdurig zijn, een tijd is er niet voor te noemen, het verschilt van persoon tot persoon. En tot die tijd is het overleven.

Bij een verwerkingsproces horen de volgende fases:

• ontkenning - men gelooft niet dat het voorval is gebeurd
• wraak - men wil wraak nemen
• acceptatie - het voorval is geaccepteerd en krijgt een plekje
• herstructurering - men begint weer plannen te maken
• invulling - de draad wordt weer opgepakt

Verdriet is ook zuiverend, het is goed om je emoties te uiten

Verzorging

Ieder mens heeft een verzorgingsbehoefte, we willen anderen beschermen en verzorgen. We hoeven dat niet te leren. Behalve anderen verzorgen we ook onszelf, want we vinden het prettig om er goed uit te zien en ons goed te voelen.
Met aandacht voelen we onszelf gekend als de persoon die we zijn.

Vriendschap

Vriendschap is lastig om uit te leggen, maar het is prettig om andere mensen om je heen te hebben. Iedereen met wie we onszelf verbonden voelen kan onze vriend/vriendin zijn. Bij een goede vriendschap hoort communicatie, soms zijn mensen heel verschillend maar dat hoeft geen probleem te zijn als we elkaar vrij laten en respecteren.

Oergevoelens zijn niet altijd gemakkelijk om mee om te gaan, maar ze geven je wel het gevoel dat je leeft.