Gevolgen van bezuinigingen in de GGZ voor mensen met autisme

Het huidige politieke klimaat doet zorgen ontstaan. De regering voert verregaande bezuinigingen door, onder andere in de zorg, die mensen met een autisme - spectrum stoornis raken. De inzet van therapie wordt minder toegankelijk voor deze, vaak toch al zo kwetsbare, groep binnen de samenleving. In hoeverre kunnen de bezuinigingen schadelijk zijn voor het welbevinden van mensen met een autisme – spectrum stoornis?

Bezuinigingen in de GGZ

Minister Schippers handelt in strijd met het fundamentele gelijkheidsprincipe. Van mensen met een psychische aandoening wordt immers een hogere eigen bijdrage gevraagd dan van mensen met een fysieke aandoening. Zowel psychische als fysieke aandoeningen krijgt men buiten de eigen schuld om. Toch maakt de minister hier een duidelijk onderscheid. De GGZ moet 35% van de bezuinigingen leveren, terwijl zij slechts 10% van de zorgkosten vertegenwoordigt.

Persoonsgebonden budget

Het PGB (persoonsgebonden budget) biedt nu uitkomst voor mensen met een mildere vorm van autisme. De hogere mate van intelligentie zorgt vaak voor een constant besef “anders te zijn” en tegen de wereld aan te lopen. Voor deze groep is therapie op maat nodig en de reguliere gezondheidszorg biedt hiervoor geen soelaas.

Particuliere initiatieven

Particuliere initiatieven zijn uniek en zeer hard nodig. Zo richtte Hanneke Verbeek studentenbegeleidingsbureau Azuur op voor mensen met een autisme - spectrum stoornis die normaal tot hoogbegaafd zijn. Bekostiging van deze begeleiding geschiedt vanuit het PGB. Deze begeleiding is, met het afschaffen of drastisch inkrimpen van het PGB, straks alleen nog maar toegankelijk voor vermogende mensen voor wie de regeling überhaupt niet was bedoeld. De mogelijkheid om een opleiding op HBO of WO niveau af te ronden wordt zonder enige vorm van begeleiding, voor velen onhaalbaar. Gevolg is dat deze mensen zonder diploma, geen passend werk op de arbeidsmarkt kunnen vinden.

Het studentenbegeleidingsbureau van Hanneke Verbeek is slechts één van de vele particuliere initiatieven die in gevaar dreigen te komen door de afschaffing van het PGB. Met deze particuliere initiatieven wordt een antwoord gegeven op specifieke zorgvragen, waarvoor binnen de reguliere zorg nu juist geen plaats is.

Eigen bijdragen

Tel de hoge eigen bijdragen voor verdere levenslange – autisme is immers een chronische aandoening – hoognodige geestelijke gezondheidszorg hierbij op en de financiën worden nog minder toereikend om de specifieke zorg te kunnen inkopen. Men wordt dus dubbel geraakt.
Minder bekend is dat voor zorg in natura, de goedkopere tegenhanger van het PGB waarbij de zorg direct wordt ingekocht bij een instelling, ook al geruime tijd een vierwekelijkse eigen bijdrage wordt gevraagd van minimaal €11,93.
Wanneer je wordt doorverwezen naar een 1e lijns GZ psycholoog betaal je voor vijf behandelingen een eigen bijdrage van €100,-. Bij interne opname betaal je nog eens €145,- extra per maand.
Omdat de mogelijkheden om de zorg elders te halen grotendeels verdwijnen, zullen meer mensen terechtkomen in deze categorieën. Het eigen risico van de zorgverzekering dat in 2012 wordt verhoogd van €170,- naar €220,- en de nieuwe eigen bijdrage van €200,- binnen de geestelijke gezondheidszorg komen hier nog eens bovenop.

Slaapmedicatie

Bij een stoornis in de hersenen is er een vergrote kans op een stoornis in de aanmaak van het lichaamseigen stofje melatonine, dat ervoor zorgt dat het lichaam zich voorbereid op de nacht. Autisme is één van de neurologische stoornissen die vaak gepaard gaat met slaapproblematiek. Met het afschaffen van vergoedingen voor slaapmedicatie sedert 1 januari 2009 zijn al veel mensen met een autisme – spectrum stoornis getroffen. Zij zijn immers voor een goede nachtrust levenslang afhankelijk van deze slaapmedicatie.

Verdomhoekje

Juist voor mensen met een “lichtere” vorm van autisme, maakt dit alles het dragen van de eigen beperkingen nog zwaarder. Aan hen is immers niet te zien dat ze hulp nodig hebben. In het huidige klimaat waarin psychiatrische aandoeningen weer in het verdomhoekje verdwijnen wordt het onbegrip alleen maar groter. Er wordt zelfs gesproken over discriminatie van de GGZ – sector en haar patiënten.

Zoethoudertje

Als verzachtende maatregel is rekening gehouden met de duur van de behandeling. Een ieder die minder dan 100 minuten per jaar ontvangt aan geestelijke gezondheidszorg betaalt "slechts" €100,-. Het moge duidelijk zijn dat de meest kwetsbare groepen niet onder deze regeling vallen. Bovendien wordt de tijd die nodig is voor de administratie ook van deze 100 minuten afgetrokken, waardoor er weinig zorg overblijft.

Crisisopvang

Cliënten die onvrijwillig of voor een crisis worden behandeld hoeven geen eigen bijdrage te betalen. Laat dit nu juist de categorie zijn waar door de maatregelen veel meer mensen in terecht zullen komen. Mensen die de eigen bijdragen niet kunnen betalen en het verzuimen om de nodige zorg aan te vragen komen uiteindelijk veel vaker terecht in de crisisopvang. Deze opvang is nu juist vele malen duurder.

Ontwikkelingen

Met betrekking tot voorgaande is het van belang de ontwikkelingen rondom de zorg voor mensen met een autisme – spectrum stoornis nauwkeurig in de gaten te houden. Ontvangen deze mensen nog wel voldoende steun en kunnen zij nog wel het best mogelijke uit hun leven halen? Of zorgen de bezuinigingen er juist voor dat zij onvoldoende zorg krijgen en zich niet meer binnen hun beperkingen kunnen ontplooien?

Ik heb mij binnen dit artikel gericht op de groep mensen met een autisme - spectrum stoornis. Naast deze groep zijn er echter nog veel meer groepen mensen die te maken krijgen met de bezuinigingen binnen de GGZ.