De organisatie van de brandweer

Hoe is de brandweer eigenlijk georganiseerd? Welke soorten korpsen zijn er? Wat zijn de taken van de brandweer?

De soorten brandweer

De soorten brandweer worden op twee verschillenden manieren onderverdeeld.

• Indeling naargelang het personeel
• Indeling naargelang de categorie

Bij de indeling naargelang het personeel wordt er gekeken welk soort personeel er aanwezig is in een brandweerkorps.

• Beroepsdienst: vooral voltijds tewerkgesteld personeel.
• Gemengde dienst: voltijds en vrijwillig personeel (niet-voltijds).
• Vrijwilligersdienst: voornamelijk vrijwillig personeel (niet-voltijds)

Maar je kan de brandweer ook indelen naargelang de categorie van de brandweerdienst.

• Categorie X: beroepsdiensten.
• Categorie Y: beroepsdiensten of gemengde diensten.
• Categorie Z: korpsen die naast hun eigen gemeente ook een andere gemeente beschermen, die geen eigen korps hebben.
• Categorie C: de gemeentelijke brandweerdiensten, die alleen hun eigen gemeente en/of stad verdedigen en niet als centrum van een gewestelijke groep zijn aangeduid, ook wel autonome korpsen genaamd.
• Vooruitgeschovenposten: dit zijn voorposten, meestal delen van een brandweerkorps die zijn verplaatst naar een ander deel van de stad, waar het belangrijk is dat men snel ter plaatse kan zijn, bijvoorbeeld aan een haven.

Daarbij zijn er nog enkele voorwaarden waaraan een brandweer dienst moet voldoen voordat het een volwaardig korps is.

• Minimumvoorwaarden wat betreft personeel en materiaal.
• Ieder brandweer man moet een opleiding volgen in een erkende brandweerschool.
• De gemeente moet de nodige gebouwen ter beschikking stellen die ook aan bepaalde voorwaarden voldoen.

De verschillende taken van de brandweer

Naast het bestrijden van brand heeft de brandweer nog 21 andere taken. Al deze taken zijn vastgelegd in de 22 taken van de brandweer.

1. Het verzorgen en vervoeren van gekwetsten.
2. Hulp bij ontploffingen.
3. Bevrijding van een persoon die in een lift is ingesloten.
4. Hulp aan geesteszieken, dit zijn bijvoorbeeld dak gevluchte personen.
5. Bevrijding van personen bij een instorting.
6. Bevrijding van personen bij een verkeersongeval.
7. Dringend vervoer van zieken.
8. Bevrijding van een geëlektrocuteerd persoon.
9. Bevrijding van personen in een riool.
10. Personen uit water halen, bijvoorbeeld putten, kanalen, vijvers.
11. Het reinigen en/of vrijmaken van de rijweg indien er gevaar bestaat voor personen en/of goederen.
12. Het bevrijden van een persoon wiens ledematen geklemd zijn in een machine.
13. Het leegpompen van ondergelopen kelders veroorzaakt door overstroming of lekkage aan de waterleiding.
14. Interventie bij het vrijkomen van schadelijke stoffen.
15. Hulp bij ontsnapping van stoom in een gebouw.
16. Hulp bij een oververhitte verwarmingsketel.
17. Luchtverversing van lokalen met schadelijke gassen.
18. Interventie voor een vliegtuig dat in moeilijkheden verkeert.
19. Interventie bij een overstroming of bij een ramp.
20. Neutralisatie van een laag koolwaterstofverbindingen of zuur.
21. Opsporen van eventuele radioactieve lekkage en/of bron.
22. Vernietiging van wespennesten.

Kentekens en graden

Het gemeente bestuur is verplicht om aan alle leden van de brandweer kledij te bezorgen. Iedere brandweerman wordt voorzien van een:

• diensttenue
• interventiekledij
• uitgangsuniform

Net zoals in het leger zijn er bij de brandweer ook verschillende graden aanwezig. De herkenningstekens van deze graden zijn zowel op alles soorten van kledij te onderscheiden.

We delen de graden van de brandweer op in drie categorieën:

• Basis: brandweerman en korporaal.
• Onderofficieren: sergeant, eerste sergeant, sergeant majoor, adjudant en adjudant-chef.
• Officieren: onderluitenant, luitenant, kapitein, kapitein-commandant, majoor en luitenant-kolonel.

De dienstchef krijgt boven zijn kenteken ook nog een geborduurde kroon.
Op het uitgangsuniform wordt een driehoekje in vilt aangebracht:

• Rode driehoek voor beroepspersoneel.
• Blauwe driehoek voor vrijwilligerspersoneel.

Voor de dienstcheffen wordt er dan ook nog eens een kroontje geborduurd in de driehoek.

De brandweer en het wegverkeer

De brandweer heeft voertuigen die kunnen worden ingezet als prioritaire voertuigen. De blauwe knipperlichten mogen bij elke opdracht of oefening gebruikt worden, ze moeten bij elke dringende opdracht gebruikt worden. Het speciaal geluidstoestel mag enkel bij dringende opdrachten gebruikt worden. De voertuigen zijn pas prioritair wanneer de zowel de knipperlichten als het geluidstoestel gebruikt worden.

Wanneer dit het geval is gelden de volgende regels:

• Andere weggebruikers moeten voorrang verlenen.
• De snelheidsbeperkingen gelden niet.
• Het doorbreken van militaire colonnes, groep kinderen, stoet of processie, wielerwedstrijd.
• Door het rood rijden na gestopt te hebben en er geen gevaar is voor andere weggebruikers.
• Personen mogen vervoerd worden op de uitwendige delen van de carrosserie als dit voorzien is.