Geen diploma? Tóch studeren!
Jij weet precies wat je wilt. Je hebt je droomjob al helemaal uitgezocht. Er is één probleem: je hebt geen (middelbareschool)diploma dat toegang geeft tot de opleiding die je nodig hebt voor deze baan. Gelukkig zijn er voor zowel MBO, HBO als WO een behoorlijk aantal mogelijkheden om óf alsnog het juiste diploma te halen, of zonder het vereiste papiertje alsnog de opleiding te volgen.
Alsnog een diploma halen?
Staatsexamen
Een goede mogelijkheid om alsnog een middelbareschooldiploma te halen, is het
afleggen van staatsexamen. Staatsexamen heeft als grote voordeel dat je de vakken van het eindexamen over maximaal tien jaar kunt verdelen en dus je eigen tijd in kunt delen. De voorbereidingen zul je volledig zelf moeten treffen, aangezien je niet naar school gaat. Deze vorm van examen doen is dus goed te combineren met andere bezigheden.
Vavo
Vavo is een vorm van volwassenonderwijs, die gegeven wordt op een groot aantal ROC's (Regionale Opleidingscentra). Een voordeel hiervan is dat je intensieve lessen en begeleiding krijgt. Bovendien is het makkelijker om sociale contacten op te doen, aangezien je hier wel in een klas zit.
MBO
Entreeopleiding
Een entreeopleiding, gelijk aan de voormalige AKA (Arbeidsmarkt Gekwalificeerd Assistent) of MBO 1-opleiding, is bedoeld voor mensen die geen middelbareschooldiploma hebben, niet aan de toelatingseisen voor MBO 2 of hoger voldoen en niet volledig leerplichtig (vanaf zestien jaar) meer zijn. Het is een praktijkgerichte opleiding met een combinatie tussen school en stage. In deze opleiding kies je al een bepaalde richting, die kan variëren van bouw tot zorg. De opleiding is zowel in BOL als in
BBL-vorm te volgen.
MBO 2
Sinds 2014 is er geen drempelloze instroom meer voor MBO 2-opleidingen. Dit betekent dat je minimaal een MBO 1 of vmbo-diploma moet bezitten om tot deze opleiding toegelaten te worden. Sommige MBO 2-opleidingen hebben echter geen aanverwante MBO 1-variant, waardoor er alsnog sprake kan zijn van instroom zonder toelatingseisen.
MBO 3 of 4
Wanneer je de eerste drie jaar HAVO of VWO met succes hebt doorlopen, ben je in principe toelaatbaar tot een MBO (2,) 3 of 4-opleiding. Hiervoor moet je bij je huidige school een overgangsbewijs 3-4 HAVO/VWO opvragen.
Wet educatie en beroepsonderwijs
In de 'Wet educatie en beroepsonderwijs' staat vastgelegd dat MBO-instellingen de vrijheid hebben om een eigen toelatingsbeleid te voeren. Het betekent dat het per instelling zal verschillen of je zonder de geschikte papieren toegelaten wordt tot MBO 2, 3 of 4.
HBO
Ben je eenentwintig jaar of ouder en beschik je niet over een HAVO, VWO of MBO 4-opleiding? Dan is het mogelijk om een 21+-toets te doen. Met deze test kun je aantonen dat jouw kennis en vaardigheden HBO-waardig zijn. De toets bestaat uit de onderdelen Nederlands, Engels, maatschappijleer, geschiedenis en in sommige gevallen een motivatiegesprek. Informeer ruim op tijd naar de mogelijkheden, want de momenten van afname zijn altijd ver voor aanvang van de opleiding.
WO
Speciaal voor mensen die niet over de juiste vooropleiding beschikken, is er de Open Universiteit. Deze instelling biedt de mogelijkheid om zonder toelatingseisen een volledige WO-bachelor te halen. Het aanbod bestaat niet alleen uit Bachelors, maar ook uit Masters (hiervoor moet je wel over een WO-bachelor beschikken!), losse cursussen en modules. Je kunt kiezen tussen extra begeleiding met Open Universiteit Extra, of volledig in je eigen tempo.
Propedeuse
Mocht je bij de Open Universiteit geen voor jou geschikte opleiding hebben gevonden, dan is het handig om te weten dat je met een propedeuse HBO ook al naar de universiteit kunt. Een Propedeuse omvat 60 EC's (European Credits, ongeveer achtentwintig uur per EC) en is in principe in één jaar te halen.
Colloquium doctum
Een colloquium doctum is te vergelijken met een 21+-toets voor het HBO. Het verschil met de 21+-toets is dat je zelf voor de vakken Engels en Nederlands een staatsexamencertificaat moet halen, in plaats van dat je een door de instelling gemaakte toets aflegt. Deze toets is alleen voor mensen van eenentwintig jaar of ouder.